Παρακολούθησα την πρώτη τηλεοπτική αντιπαράθεση των τριών επίδοξων περιφερειαρχών. Η απογοήτευση για την κουβέντα ήταν έκδηλη. Το κλίμα ήταν ηλεκτρισμένο από την αρχή μέχρι το τέλος. Οι εκατέρωθεν επιθέσεις ανηλεείς και τοξικές. Οι συμπεριφορές απαράδεκτες. Οι αλληλοκατηγορίες επαναλαμβανόμενες. Για το μέλλον της Δυτικής Μακεδονίας δεν ακούστηκε σχεδόν τίποτα. Και ότι ειπώθηκε καλύφθηκε από την οχλαγωγία. Δυστυχώς δεν ακούστηκε τίποτα για κρίσιμα θέματα.
Δημογραφικό
Στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ) η απογραφή του 2021 έδειξε μείωση πληθυσμού 10,3%. Η μεγαλύτερη με διαφορά από τις υπόλοιπες περιφέρειες. Τα χωριά αδειάζουν με γεωμετρικούς ρυθμούς. Οικογένειες φεύγουν. Σχολεία κλείνουν. Και στα ανοικτά σχολεία οι μαθητές ελαττώνονται. Ο πρωθυπουργός ήταν σαφής από την Κοζάνη: θα ευνοηθούν οι γερμανικές εταιρίες ενώ οι Δυτικομακεδόνες «κάτι πρέπει να βρουν να κάνουν». Το βρήκαν όμως οι ίδιοι για μας. Η κυβέρνηση δια του αρμόδιου υπουργού Άδωνη, ανακοίνωσε επιδότηση εσωτερικής μετανάστευσης των ανέργων με πρώτα πειραματόζωα τους Δυτικομακεδόνες. Πληρώνουν για να αδειάσει ο τόπος. Μας πληρώνουν για να φύγουμε. Να τους αδειάσουμε τη γωνιά για να μπορούν να γεμίσουν ΑΠΕ ανενόχλητοι και όχι μόνο.
Πώς πρέπει να αντιδράσει η περιφερειακή αρχή; Ποια μέτρα θα λάβει; Πώς θα αντιστρέψει την πτωτική πορεία;
Ανεργία και μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος
Η ΠΔΜ είναι σταθερά σε ύφεση πάνω από 15 χρόνια. Είναι ο βασικός λόγος μείωσης του πληθυσμού μαζί με την απομόνωση και την χαμηλή ποιότητα ζωής. Η πρώτη περιφέρεια που μπήκε σε ύφεση δυο χρόνια πριν την κρίση. Η ανεργία είναι τεράστια. Η υποαπασχόληση το ίδιο. Η ετεροαπασχόληση είναι σχεδόν ευλογία. Το διαθέσιμο εισόδημα της περιφέρειας μειώνεται. Ο κύκλος εργασιών το ίδιο. Το εμπόριο καρκινοβατεί. Το κλείσιμο των καταστημάτων είναι εμφανές. Νέα ανεργία. Νέα μετανάστευση. Σπειροειδής επιταχυνόμενη και επιδοτούμενη πτώση. Μπορεί η περιφέρεια να αντιστρέψει το κλίμα; Με ποιες ενέργειες;
Παραγωγικές επενδύσεις προϊόντων αυξημένης ζήτησης
Επενδύσεις ακούμε. Μόνο ακούμε. Αλλά και αυτές άτακτα ειρημένες. Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός; Ποιες οι βασικές κατευθύνσεις; Ποιο το παραγωγικό μοντέλο; Παροχή υπηρεσιών, παραγωγικές μονάδες ή και τα δύο και με ποια αναλογία; Ποιοι τομείς θα πρωτοστατήσουν; Σε ποιες αγορές θα απευθύνονται; Ποιες και πόσες οι θέσεις εργασίας και με τι μισθούς;
Πρωτογενής τομέας αγροτικά κτηνοτροφικά αλιευτικά (γλυκού νερού) μελισσοκομικά προϊόντα, δασοκομία, γούνα
Στον πρωτογενή τομέα με ποια κριτήρια θα επιλεγούν τα αγροτικά, κτηνοτροφικά, δασοκομικά, αλιευτικά (γλυκού νερού), μελισσοκομικά προϊόντα στα οποία η ΠΔΜ οφείλει να δώσει βάρος και προοπτική; Θα προωθηθεί ή όχι και γιατί η βιολογική καλλιέργεια; Θα υπάρχει πανσπερμία προϊόντων ή στοχευμένες επιλογές σε ικανές ποσότητες προς εξαγωγή σε μεγάλες και απαιτητικές αγορές;
Θα αναβαθμιστούν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις με αποταμιευτήρες νερού, έλεγχο της ρύπανσης και της χρήσης των γεωργικών φαρμάκων; Θα γίνει κάτι με τη βόρεια ζώνη Πολυφύτου; Πώς θα αξιοποιηθούν τα νερά της νέας τεχνητής λίμνης Ιλαρίωνα; Θα υπάρξει πρόγραμμα πρόληψης και προστασία από τις φυσικές καταστροφές; Θα γίνουμε επιτέλους προμηθείς ή θα μείνουμε επιμηθείς;
Θα προκριθεί η μεταποίησή των προϊόντων, στη δική μας περιοχή, προς αύξηση του προσδοκώμενου οφέλους; Θα κατοχυρωθούν τα τοπικά προϊόντα ως τέτοια; Θα προστατευτούν ως μακεδονικά, από την πλαστογραφία των σκοπιανών;
Θα υποστηριχθεί η πιστοποίηση των προϊόντων; Θα επιδοτηθεί η προώθησή τους; Θα διασφαλιστεί η έλευση των αναγκαίων πρώτων υλών που απαιτούνται για τις καλλιέργειες;
Ειδικά:
Πώς θα μπορέσει ο κρόκος να καλύψει την αυξημένη παγκόσμια ζήτηση; Μπορεί να αποτελέσει το προϊόν «σήμα κατατεθέν» της Δυτικής Μακεδονίας;
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να μπουν με οργανωμένο και συστηματικό τρόπο (και όχι αποσπασματικά) στα super market της Ευρώπης; Μπορεί να στηριχθεί η μετακινούμενη κτηνοτροφία;
Τα άγρια βότανα της Πίνδου θα συνεχίσουν να μας τα κλέβουν; Πώς μπορούμε να τα εντάξουμε στο τοπικό εγχώριο προϊόν;
Τα φρούτα της ΠΔΜ θα καθιερωθούν στο εξωτερικό ως ΠΟΠ; Πού και πώς;
Το κρασί της ΠΔΜ μπορεί να μπει στα μεγάλα ξενοδοχεία της Ελλάδας και του κόσμου;
Γουνοφόρα ζώα. Πόσο κινδυνεύουν οι επενδύσεις αυτές μετά τον πόλεμο στην Ευρώπη; Υπάρχουν εναλλακτικές αγορές της γούνας; Πώς; Θα αντικατασταθεί το απολεσθέν εισόδημα το οποίο βεβαίως επηρεάζει ακόμα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών; Ποια η πρόταση για την καλπάζουσα ανεργία των γουνεργατών;
Τα άγρια μανιτάρια μπορούν να τροφοδοτούν τα μεγάλα εστιατόρια της Ευρώπης και πώς θα γίνει αυτό;
Όλα τα προαναφερόμενα μπορούν να γίνουν πόλος έλξης, παράγοντες εξωστρέφειας, πρεσβευτές της Δυτικής Μακεδονίας, «συστατικές επιστολές» της περιφέρειά μας σε όλο τον κόσμο;
Διασύνδεση – επικοινωνία
Όλα τα παραπάνω δεν έχουν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα αν δεν υπάρχει τρόπος έγκαιρης και σωστής μεταφοράς των. Η άρση της αεροπορικής και σιδηροδρομικής (κυρίως αυτής) απομόνωσης είναι το θεμέλιο της ανάπτυξης. Η μη σύνδεση του σιδηροδρόμου με τα λιμάνια και την Ευρώπη, είναι ο κυριότερος αποτρεπτικός παράγοντας για τη δημιουργία παραγωγικών μονάδων στην περιοχή. Δεν υπήρχε πιθανότατα να έρθει αυτοκινητοβιομηχανία στη ΠΔΜ όπως κάποιοι διέρρεαν. Και είναι απορίας άξιο πώς όλες αυτές τις δεκαετίες κατά τις οποίες έρρεαν και ρέουν ευρωπαϊκά δισεκατομμύρια, το αποτέλεσμα είναι «μηδέν εις το πηλήκιο» που είπε και ο μνηνιολάγνος πρωθυπουργός (δεν είναι και ο μόνος).
Και όχι μόνο δεν έγινε τίποτα αλλά αντιθέτως τα αεροδρόμια ερήμωσαν, οι δύο σιδηροδρομικές γέφυρες της Κοζάνης γκρεμίστηκαν, και δεν αντικαταστάθηκαν με νέες ως όφειλε η περιφέρεια, το τρένο προς τη Φλώρινα σταμάτησε, η γέφυρα του Πολυφύτου υπολειτουργεί και κινδυνεύει ενώ οι έξοδοι της «Εγνατίας» προς τη Δυτική Μακεδονία χρησιμοποιούνται λιγότερο από όλες τις άλλες.
Πώς νομίζεται ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα δύο αεροδρόμια “Φίλιππος” Κοζάνης και “Αριστοτέλης” Καστοριάς; Παρεμπιπτόντως θα κάνετε κάτι με τη αερολέσχη Φλώρινας στην οποία οι αξιέπαινοι άνθρωποί της, κατασκεύασαν δύο δικά τους απόλυτα λειτουργικά αεροπλάνα ή θα τους αφήσετε να παλεύουν μόνοι τους;
Κρίνετε ως βαρύνουσας σημασίας τη σιδηροδρομική σύνδεση με τα λιμάνια Θεσσαλονίκης – Βόλου – Ηγουμενίτσας καθώς και με το Μόναχο μέσω δυτικών Βαλκάνιων; Ποιες σκοπεύετε να είναι οι ενέργειές σας;
Θα τελειώσει ο κάθετος άξονας της Εγνατίας Κοζάνη – Πτολεμαΐδα – Φλώρινα – Νίκη; Θα μπει στον πραγματικό χάρτη των διευρωπαϊκών δικτύων η ΠΔΜ (όχι επί χάρτου);
Ο δρόμος Κοζάνης – Λάρισας έχει αφεθεί στη μοίρα του με το πρόσχημα της έλευσης του Ε65 ο οποίος θυμίζω θα ενωθεί με την Εγνατία στο ύψος της Παναγιάς (περίπου μια ώρα μακριά από την Κοζάνη και την Καστοριά και πολύ περισσότερο από τη Φλώρινα);
Στον αιώνα της επικοινωνίας πότε σκοπεύετε να εντάξετε στα σύγχρονα δίκτυα τηλεπικοινωνιών την ΠΔΜ , η οποία στα σχέδια των εταιριών – πατρώνων είμαστε σταθερά στο επίλογο (χρονικώς και τεχνολογικώς);
Για να είναι αξιόπιστες οι απαντήσεις απαιτούνται ο τρόπος χρηματοδότησης, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης και η προσδοκώμενη αποτελεσματικότητα της κάθε πρότασης.
Υ.Γ. Προς επίδοξους περιφερειάρχες ενταύθα και εγκαίρως. Μέρος ΙΙ (Ενέργεια και φυσικό περιβάλλον).
