Πόσο καλά πάμε με την πανδημία;  Του Δημ. Χατζηδάκη Δρος Χημικού Μηχανικού

Παρακολουθούμε σε επιστημονικό και πρωτίστως σε πολιτικό επίπεδο αντεγκλήσεις σχετικά με το αν και κατά πόσο «πάμε καλά» στο «μέτωπο» κατά του κορωνοϊού.

Εν πρώτοις, ως βάση συζήτησης για το επίμαχο θέμα θα πρέπει να θεωρήσουμε τα ακόλουθα:

–   Η απόλυτη παράμετρος για τη συγκριτική αξιολόγηση μιας χώρας είναι οι θάνατοι από τον ιό ανά εκατομμύριο κατοίκους.

–   Οι συγκρίσεις μπορούν να αφορούν επί μέρους χρονικές περιόδους (ενδεικτικά: μηνιαία βάση) ή, συνολικά, από την αρχή της πανδημίας (για την Ευρώπη, τον Μάρτιο 2020).

–   Η χώρα μας μπορεί να αξιολογείται σε ευρωπαϊκό, κοινοτικό ή βαλκανικό επίπεδο (λόγω ιδιαιτεροτήτων δεν αξιολογείται η Κύπρος).

Μεταξύ των 39 ευρωπαϊκών χωρών με πληθυσμό μεγαλύτερο από 100.000 κατοίκους και των 27 της Ευρωπαϊκής Ενωσης (συμπεριλαμβάνεται το Ην. Βασίλειο), από τον Μάρτιο 2020 έως και τον Μάρτιο 2021, σε μηνιαία βάση, η θέση της χώρα μας κυμαινόταν από τη 35^η έως τη 16^η χειρότερη και από την 26^η έως την 11^η χειρότερη, αντιστοίχως. Γενικά, πολύ καλές επιδόσεις. Στη συνέχεια, μέχρι και τον Σεπτέμβριο 2021 η θέση της κυμαινόταν από την 5^η έως τη 12^η και από τη 2^η έως την 8^η, αντιστοίχως. Πολύ κακές επιδόσεις. Βελτίωση καταγράφηκε το επόμενο δίμηνο (14^η και 15^η θέση και 7^η και 10^η θέση, αντιστοίχως), αλλά επιδείνωση τον Δεκέμβριο (8^η και 6^η θέση, αντιστοίχως) και ακόμη μεγαλύτερη τον Ιανουάριο (4^η και 3^η θέση, αντιστοίχως).

Μεταξύ των 10 βαλκανικών χωρών η χώρα μας είχε και έχει από τις καλύτερες επιδόσεις υστερώντας, συνολικά, μόνον της Αλβανίας και της Σερβίας. Βεβαίως, δεν περιποιεί τιμή για τη χώρα μας το γεγονός ότι τους τελευταίους 11 μήνες, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις 13 χειρότερες θέσεις βρίσκονταν από 4 έως 9 βαλκανικές χώρες, με τη Βουλγαρία και τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη να κατέχουν τα αρνητικά «πρωτεία».

Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται σε ευρωπαϊκό, ενωσιακό και βαλκανικό επίπεδο οι 5 χώρες με τους περισσότερους θανάτους από τον κορωνοϊό ανά εκατομμύριο κατοίκους σε διάφορες χρονικές περιόδους. Προκύπτει ότι, σταδιακά, τα «πρωτεία» πέρασαν από δυτικές χώρες σε βαλκανικές χώρες και στην Ουγγαρία και η θέση της χώρας μας επιδεινώθηκε, ακόμη και σε βαλκανικό επίπεδο.

Προφανώς, στη χώρα μας δεν βλέπουμε εικόνες που παραπέμπουν στην Ιταλία και στην Ισπανία, όταν ξέσπασε η πανδημία, όμως τι σημαίνουν οι, κατά μέσον όρο, 87 θάνατοι την ημέρα από τον ιό κατά τον Ιανουάριο 2022; Αύξηση κατά 21% των θανάτων από κάθε αιτία σε σχέση με τον Ιανουάριο των ετών 2019 και 2020, πριν από την εμφάνιση της πανδημίας, στοιχείο όχι και τόσο υποστηρικτικό της άποψης «πάμε καλά». Οι προσπάθειες κάποιων, πολιτικών και μη, για εξωραϊσμό της κατάστασης δεν πείθουν.

Οσοι δεν εθελοτυφλούν βλέπουν με απογοήτευση ακόμη και τον συνολικό δείκτη θανάτων για τη χώρα μας (2.418 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους στις 17.02.2022), που ενσωματώνει τις αρχικές καλές επιδόσεις της, να έχει ξεπεράσει αυτόν χωρών που είχαν πληγεί δεινώς στην αρχή της πανδημίας (Ισπανία (2.081 θάνατοι), Γαλλία (2.074 θάνατοι), Ηνωμένο Βασίλειο (2.337 θάνατοι)) και με την προοπτική να ξεπεράσει και αυτόν της Ιταλίας (2.519 θάνατοι) που δεν είχε χώρους για προσωρινή φύλαξη των νεκρών της από τον ιό. Εκ του αποτελέσματος κρίνοντες, δεν πάμε καλά. Η επίκληση μέσων όρων σε κοινοτικό επίπεδο και άλλων εργαλείων «δημιουργικής» στατιστικής δεν κρύβει την αλήθεια. Είναι γνωστό τι έφταιξε, τι έπρεπε να γίνει και δεν έγινε, τι μισο-έγινε ή έμεινε στα χαρτιά.

Τις πταίει; Επί μέρους πολιτικές (ατολμία προ του πολιτικού κόστους, παλινωδίες, υποεκτίμηση των επιπτώσεων των θρησκευτικών και άλλων μεγάλου μεγέθους συναθροίσεων, χαλαρότητα στον έλεγχο εφαρμογής μέτρων κ.ά.) και συμπεριφορές (δηλώσεις από καθησυχαστικές έως κυνικές και αρνητικά δείγματα γραφής από πολιτικούς, και όχι μόνο, ταγούς) έδωσαν και δίνουν λαβή για χαλάρωση σε, έχοντα τις δικές τους ευθύνες, τμήματα της κοινωνίας μας. Η ουσία, σε πολιτικό επίπεδο, είναι ότι αυτός που πιστώθηκε την αρχική επιτυχία θα χρεωθεί και την τωρινή αποτυχία, γιατί για αποτυχία πρόκειται. [Πηγές στοιχείων: Worldometrics και Eurostat]

ΠΙΝΑΚΑΣ 1.  Ευρωπαϊκές χώρες με τους περισσότερους θανάτους από

τον κορωνοϊό ανά εκατομμύριο κατοίκους σε διάφορες χρονικές περιόδους.