Του Παύλου Κιλίντζη
pkilintzis@gmail.com
Είναι γεγονός πως μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας – 5 χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης – βρίσκεται ακόμα σε σύγχυση για το τι θα έπρεπε να ψηφίσει. Ο κύριος πολιτικός διαχωρισμός πλέον δεν είναι ανάμεσα σε δεξιούς, αριστερούς και κεντρώους αλλά ανάμεσα σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς. Και οι δύο αυτοί πόλοι έχουν κόμματα όλων των πολιτικών «αποχρώσεων». Έτσι, στον αντιμνημονιακό πόλο βρίσκεται ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ, οι δεξιοί ΑΝΕΛ και η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή. Με τα δύο πρώτα κόμματα μάλιστα να δείχνουν πως έχουν συμφωνήσει να συγκυβερνήσουν σε περίπτωση που τους δοθεί η ευκαιρία. Αντίστοιχα, στον μνημονιακό πόλο βρίσκεται η δεξιά ΝΔ, η αριστερή ΔΗΜΑΡ και το «κεντρώο- σοσιαλιστικό» (εδώ χωρούν πολλά εισαγωγικά…) ΠΑΣΟΚ.
Οπότε η πολιτική επιλογή μάλλον θα κριθεί ανάλογα με το πολιτικό «συναίσθημα» των πολιτών την στιγμή της κάλπης. Εξηγούμαι: Τα βασικά πολιτικά συναισθήματα των Ελλήνων από τότε που ξεκίνησε η κρίση είναι τρία. Το πρώτο είναι η απαισιοδοξία για το μέλλον. Αυτό μάλλον διακατέχει τους περισσότερους – ασχέτως αν ανήκουν στον μνημονιακό ή αντιμνημονιακό πόλο. Λίγοι πραγματικά πιστεύουν πως η Ελλάδα και η ελληνική κοινωνία θα ξεπεράσει σύντομα την κρίση. Και σωστά το πιστεύουν. Το συγκεκριμένο συναίσθημα όμως, το έχουν όλοι αλλά μάλλον δεν επηρεάζει την πολιτική επιλογή κανενός.
Το δεύτερο βασικό συναίσθημα των Ελλήνων είναι ο θυμός. Θυμός για την ανεπάρκεια και την διαφθορά του πολιτικού συστήματος που μετέτρεψε την πατρίδα σε διεθνή περίγελο, και τους Έλληνες σε «αχθοφόρους» που παλεύουν να τα βγάλουν πέρα με όσο κουράγιο και δυνατότητες τους έχουν απομείνει. Και αυτό το συναίσθημα το έχουν όλοι. Και ενώ οι αντιμνημονιακοί το έχουν δεδομένα στον υπερθετικό βαθμό, σε εξίσου υψηλό βαθμό το έχουν και οι μνημονιακοί. Κι ‘όμως, οι περισσότεροι που ψηφίζουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, γνωρίζουν πολύ καλά ποια ήταν κόμματα κατέστρεψαν την πατρίδα και τους ίδιους. Όμως ο λόγος που εξακολουθούν και τα ψηφίζουν, είναι το τρίτο συναίσθημα. Ο φόβος. Φόβος για την κρισιμότητα της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα και την πιθανότητα η χώρα να καταστραφεί τελείως. Σε αυτό έχει συμβάλει τόσο η ίδια η επικινδυνότητα της κατάστασης, όσο (δυστυχώς) και η παντελώς δημαγωγική και ανεύθυνη εικόνα που δείχνουν τα αντιμνημονιακά κόμματα. Και το τρίτο συναίσθημα το έχουν όλοι επίσης.
Υπό συνθήκες πολιτικής απόγνωσης λοιπόν, οι Έλληνες μάλλον θα κληθούν σύντομα να ξαναεπιλέξουν ποια κόμματα θα τους κυβερνήσουν. Και βασικό κριτήριο επιλογής θα είναι ένα: Το αν θα ψηφίσουν με γνώμονα τον θυμό ή τον φόβο. Τα δύο από τα τρία πολιτικά συναισθήματα που ανέλυσα και τα έχουν όλοι. Σε αυτούς που θα υπερισχύσει το πρώτο, είναι δεδομένες οι επιλογές. Οι αριστεροί και οι πρώην πασόκοι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ και οι δεξιοί θα ψηφίσουν ΑΝΕΛ ή Χρυσή Αυγή. Σε αυτούς που θα υπερισχίσει ο φόβος, η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ μάλλον θα είναι οι επιλογές τους.
Ως βασικός μνημονιακός πόλος, η ΝΔ έχει την δικαιολογία ότι μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, προσπαθεί να διαχειριστεί την χώρα. Ωστόσο ο κόσμος κουράστηκε και απηύδησε. Κανένας Έλληνας πλέον δεν ενδιαφέρεται και δεν δύναται να «σώσει» την πατρίδα, σε βάρος της δικής του προσωπικής επιβίωσης. Ειδικά όταν έχουμε «πρωτόγεννη πλεονάσματα» και «success story» ενώ ο κόσμος δεν μπορεί να πάρει ανάσα. Η ΝΔ όφειλε εκτός από την πατρίδα, να «σώσει» και την ελληνική κοινωνία. Και όχι να την έχει ταράξει στην υπερφορολόγηση και την ανεργία. Δυστυχώς, μέχρι τώρα εφάρμοσε με σχετική επιτυχία τα μνηνονιακά μέτρα και κάποιες μεταρρυθμίσεις, αλλά μέχρι εκεί.
Από την άλλη, ο ΣΥΡΙΖΑ ως βασικός αντιμνημονιακός πόλος, προκαλεί (τουλάχιστον) ανησυχία και προβληματισμό. Ένας στείρος αντιπολιτευτικός λόγος, που κυμαίνεται μεταξύ άκρατης δημαγωγίας και εξόφθαλμου λαϊκισμού. Δυστυχώς εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνουν να έχουν καταλάβει, πως ο Έλληνας εκτός από το πόσο κακό είναι το μνημόνιο, ενδιαφέρεται να ακούσει και με ποιον τρόπο θα βγει από αυτό. Ανοησίες ολκής του τύπου «θα σκίσουμε το μνημόνιο» και «μακάρι να είχαμε γίνει Αργεντινή» μπορεί να ικανοποιούν τον θυμό αυτών που τα έχουν χάσει όλα, αλλά στην πλειοψηφία των Ελλήνων (που ακόμα δεν τα έχει χάσει όλα) προκαλεί ανησυχία και αποστροφή. Η κρισιμότητα των περιστάσεων απαιτεί στοιχειώδη σοβαρότητα, την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ σαφώς μέχρι σήμερα δεν έχει δείξει.
Περισσότερο ή λιγότερο, και τα υπόλοιπα κόμματα δείχνουν να ακολουθούν πιστά τις πολιτικές των δύο βασικών κομμάτων, ανάλογα με τoν πόλο που ανήκουν. Εξαίρεση σε αυτήν την εικόνα, δείχνει να αποτελεί το Ποτάμι. Από τα κόμματα που μάλλον θα εισέλθουν στην Ελληνική Bουλή, ο πολιτικός λόγος του Ποταμιού δείχνει να ισορροπεί ανάμεσα στην άμεση ανάγκη να απαλλαγεί η Ελλάδα από τα μνημόνια και ταυτόχρονα αυτό να γίνει μέσα στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και σε συνεννόηση με τους Ευρωπαίους. Δεν ασπάζεται επίσης της δημαγωγικές κορώνες του ΣΥΡΙΖΑ (κάτι που δεν έκανε η ΔΗΜΑΡ – και το πλήρωσε…) και δεν χρεώνεται την ανεπάρκεια των μνημονιακών κομμάτων της συγκυβέρνησης, που ενώ «διέσωζαν την χώρα», ξέχασαν ότι αυτή έχει και κατοίκους μέσα…
Σίγουρα αποτελεί γρίφο η πολιτική επιλογή στις εκλογές που έρχονται. Ας κάνει την αυτοκριτική του ο κάθε Έλληνας, σκεπτόμενος με πιο κριτήριο θα ψηφίσει. Σίγουρα πάντως, τελειώνουν τα «αστεία». Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο…