Το πρότυπο του εκκεντρικού επιστήμονα που ασχολείται με την Φυσική δεν αποτελεί αποκύημα της φαντασίας αλλά έχει στηριχτεί σε πλείστα παραδείγματα ιδιότροπων συμπεριφορών λαμπρών φυσικών επιστημόνων.Πολλοί από αυτούς χαρακτηρίζονταν κάπως «παράξενοι» και τοποθετούνταν στα όρια του φυσιολογικού ανκαι στην πράξη έχει αποδειχθεί1 πως δεν μπορεί να υπάρξει σύνδεση μεταξύ της υψηλής ευφυΐας και πάσης φύσεως ψυχικής διαταραχής.Κοινώς, οι έχοντες υψηλό δείκτη νοημοσύνης επιστήμονες δεν πάσχουν από νοητικές διαταραχές που θεωρούνται ασθένειες του επαγγέλματος.Η ιδιάζουσα αντισυμβατική σκέψη σε συνδυασμό με τον ενθουσιασμό και τον ιδιαίτερο ζήλο που επιδείκνυαν στις ερευνητικές τους ασχολίες ίσως τους έκανε να υπερβούν πολλές φορές τα αποδεκτά όρια.
Για παράδειγμα, ο Νεύτωνας ήταν τόσο απορροφημένος με την επιστήμη1 του, που παρουσιαζόταν στην τραπεζαρία του Κολεγίου Τρίνιτι (Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ) ατημέλητος και με λυμένα κορδόνια.Κάποτε,όντας βυθισμένος στις σκέψεις του, επιστρέφοντας3 στο σπίτι του μαζί με το άλογο του,λύθηκαν τα χαλινάρια χωρίς να το αντιληφθεί.Τελικά,έφτασε με τα χαλινάρια στα χέρια αλλά χωρίς το ζώο.Επίσης,εκτελούσε πολλά πειράματα μελετώντας το φως με μοναδικό όργανο τα ίδια του τα μάτιακινδυνεύοντας να τα καταστρέψει.Για αυτό το λόγο, χρειαζόταν2 να κλείνεται στα σκοτεινά για πολλές ημέρες ώστε να απαλλαγεί από τις χρωματικές ψευδαισθήσεις.Εκεί που πλέον κινήθηκε εντελώς «οριακά» ήταν κατά την περίοδο που διαμορφώνε τη θεωρία του για τα χρώματα2 ,όταν και κάρφωσε μια βελόνα ανάμεσα στο μάτι του και το κόκκαλο, όσο κοντύτερα μπορούσε στην πίσω πλευρά του ματιού του.Ήθελε απλά να παραμορφώσει την καμπυλότητα του αμφιβληστροειδούς και να παρατηρήσει τους χρωματικούς κύκλους όσο πίεζε.
Η εικόνα του ανθρώπου που βυθίζονταν στις σκέψεις του αδιαφορώντας για τα εγκόσμια χαρακτήριζε και έναν άλλο διάσημο φυσικό τον Αλβέρτο Αϊνστάιν.Ο μύθος του περιελαμβάνει πολλές ιστορίες με τον ίδιο αναμαλλιασμένο να περιπλανιέται στους δρόμους3 φορώντας μεγάλη αθλητική μπλούζα και χωρίς κάλτσες, τελείως απορροφημένο από τις επιστημονικές του αναζητήσεις.
Εκκεντρική συμπεριφορά εμφάνιζε και ο Σέρβος εφευρέτης,φυσικός και ηλεκτρολόγος μηχανικός, Νικολά Τέσλα.Κατά τη διάρκεια μιας βόλτας του με ένα στενό φίλο3 ξαφνικά υπέστη κρίση,κοκκάλωσε έχοντας τα χέρια τεντωμένα.Ο φίλος του φοβήθηκε και προσπάθησε να τον μεταφέρει σε ένα κοντινό παγκάκι αλλά αυτός αντιστάθηκε και αρπάζοντας ένα κλαδί,άρχισε μανιωδώς να σχεδιάζει στο χώμα.Αργότερα, ισχυρίστηκε πως του είχε έρθει μια ιδέα σαν αστραπή και οι χαρακιές στο έδαφος δεν ήταν παρά ένας νέος τύπος κινητήρα εναλλασσόμενου ρεύματος.Επιπλέον, υπέφερε από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.Δεν μπορούσε,δηλαδή,να απολαύσει το φαγητό του αν πρώτα δεν υπολόγιζε τον όγκο του3 ενώ είχε ψύχωση με τον αριθμό τρία.Αν για παράδειγμα, ήθελε να κάνει βόλτα σε ένα τετράγωνο ένιωθε αναγκασμένος να το διασχίσει τρεις φορές.
Τελειώνοντας, αξίζει να αναφέρουμε τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την τελική εξέταση ενός εκ των θεμελιωτών της Κβαντικής Φυσικής,Βέρνερ Χάιζενμπεργκ προς απόκτηση του διδακτορικού του διπλώματος4.Ο ιδιοφυής εικοσιενάχρονος θεωρητικός φυσικός, με την εξαιρετική μαθηματική κατάρτιση, παρουσιάστηκε ενώπιον της τετραμελούς επιτροπής καθηγητών,έχοντας άγνοια βασικών πειραματικών τεχνικώντης Φυσικής μέχρι που εξαγριωμένο ένα από τα μέλη της επιτροπής, ο Φυσικός Βίλχεμ Βίεν, τον ρώτησε πως λειτουργεί μια επαναφορτιζόμενη μπαταρία χωρίς να λάβει και πάλι καμία απάντηση.To τελικό αποτέλεσμα ήταν να λάβει το διδακτορικό του με έναν πολύ μέτριο βαθμό και όλα αυτά λόγω της παντελούς έλλειψης ενδιαφέροντος από μέρους του για την πειραματική Φυσική.Προφανώς θα είχε μέλλον στη Φυσική μόνο ως θεωρητικός,κάτι που αποδείχθηκε με τη συνεισφορά του στην Κβαντομηχανική για την οποία και τιμήθηκε με Νόμπελ το 1932.
Οι προαναφερθέντες επιστήμονες μαζί με πλήθος άλλων δεν έπαυσαν να είναι πραγματικοί άνθρωποι με τις αδυναμίες τους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.Όμως το πείσμα τους σε συνδυασμό με την ικανότητά τους να σκέφτονται διαφορετικά άλλαξαν το ρου της Φυσικής και διαμόρφωσαν γενικότερα τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη.
1.Federico Di Trocchio,Αλλοπαρμένες Μεγαλοφυΐες,(Εκδόσεις Τραυλός)
2.Richard Westfall,Η ζωή του Ισαάκ Νεύτωνα,(Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)
3.John Monahan,Με λέγατε τρελό,(Εκδόσεις Πουκαμισάς)
3.David C.Cassidy,Αmerican institute of Physics
*Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στην ελληνική έκδοση της “The Huggington Post”.
Καρατζίκος Σταύρος
Διδάκτωρ Θεωρητικής Φυσικής Α.Π.Θ