Για κάθε παραγωγική δομή του Δημοσίου (Υπουργείο – Δήμο – Περιφέρεια ή/και εποπτευόμενο φορέα αυτών), υπάρχει από δίπλα μια υποστηρικτική δομή, οι λεγόμενες υπηρεσίες διοικητικής και οικονομικής υποστήριξης. Έτσι στο Υπουργείο Εργασίας, υπάρχει ο τομέας που ασχολείται με την πάταξη της ανεργίας, με την έρευνα για την απασχόληση, με τις κοινωνικές δομές και άλλα τόσα χρήσιμα θέματα, και ταυτοχρόνως υπάρχουν δημόσιοι υπάλληλοι που υποστηρίζουν τους συναδέλφους τους, που απασχολούνται με τις ανωτέρω παραγωγικές εργασίες. Οι υποστηρικτές δομές έχουν αναλάβει την μισθοδοσία, τα πειθαρχικά, το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού κλπ.
Σε μια εταιρεία, επί παραδείγματος σε μια αεροπορική εταιρεία, που απασχολεί 1.000 υπαλλήλους, οι υποστηρικτικοί της παραγωγής υπάλληλοι, είναι κάτω από δέκα τοις εκατό, για να μην πω λιγότερο και θεωρηθώ υπερβολικός. Δηλαδή στο παράδειγμα της αεροπορικής εταιρείας, οι υπάλληλοι που παράγουν έργο, δηλαδή οι πιλότοι, οι μηχανικοί, οι αεροσυνοδοί αποτελούν το ενενήντα τοις εκατό του ανθρώπινου δυναμικού. Λογικό, αφού στους καταστατικούς σκοπούς μιας εταιρείας είναι να παράγει έργο, και όχι να αναλώνει το ανθρώπινο κεφάλαιο της, σε υπηρεσίες εξυπηρέτησης του ανθρώπινου δυναμικού της. Τι συμβαίνει σε μια δημόσια υπηρεσία; Πως είναι κατανεμημένοι οι υπάλληλοι ανά τομείς, πόσοι εργάζονται στην παραγωγή και πόσοι στην υποστήριξη αυτών που εργάζονται στην παραγωγή; Τα νούμερα είναι απελπιστικά, και αρκεί μια επισκόπηση στο οργανόγραμμα οποιασδήποτε δημόσιας υπηρεσίας. Κι όμως, ακόμη κι έτσι το δημόσιο θα μπορούσε να συνεχίσει να λειτουργεί. Το εξωφρενικό είναι, ότι η κάθε δημόσια δομή που έχει εποπτευόμενους φορείς, έχει ξεχωριστή διεύθυνση διοικητικών και οικονομικών υπηρεσιών. Δηλαδή στο Υπουργείο Εργασίας, υπάρχει η διεύθυνση που ασχολείται με την μισθοδοσία των υπαλλήλων του Υπουργείο αλλά ταυτοχρόνως υπάρχει και αντίστοιχη διεύθυνση του εποπτευόμενου φορέα (πχ ΟΑΕΔ) που ασχολείται με την μισθοδοσία των υπαλλήλων του ΟΑΕΔ. Το αυτό διαπερνά όλο το δημόσιο. Όλες οι δομές, έχουν αναγκαστικώς, εκ συστάσεως υποστηρικτικές υπηρεσίες. Για να το καταλάβουμε σε μέγεθος ιδιωτικής επιχείρησης, θα πρέπει να φανταστούμε σε κάθε υποκατάστημα μιας τράπεζας, να υπάρχει ένα ποσοστό υπαλλήλων να υποστηρίζουν τους άλλους υπαλλήλους του καταστήματος που συναλλάσσονται με το κοινό.
Αν, λοιπόν, είχες μια εταιρεία με 10 υποκαταστήματα, είναι δυνατόν, σε κάθε υποκατάστημα να είχες και από έναν υπάλληλο να βγάζει την μισθοδοσία του κάθε καταστήματος ή θα είχες δημιουργήσει ένα τμήμα με λιγότερους υπαλλήλους – σίγουρα λιγότερους από δέκα- οι οποίοι και θα ασχολούνταν με την μισθοδοσία των υπαλλήλων σου; Δεν θέλει υψηλή επιχειρηματική σκέψη, παρά μόνο κοινή λογική.
Και στο σύνολο του δημοσίου πρέπει να συμβεί το ίδιο. Όλες οι υπηρεσίες των δήμων που είναι υποστηρικτικές ως διοικητικές υπηρεσίες, να απορροφηθούν στις περιφέρειες, και όλες οι υπηρεσίες των υπουργείων και των εποπτευόμενων φορέων να ενταχθούν σε μια ενιαία υπηρεσία του δημοσίου, με αποτέλεσμα όλο το ανθρώπινο δυναμικό που θα απελευθερωθεί να ασχοληθεί με την παραγωγική εργασία. Το outsourcing, δηλαδή την μη απασχόληση δημοσίων υπαλλήλων σε υποστηρικτικές εργασίες, τις οποίες μπορούν να κάνουν πολύ καλύτερα ιδιωτικές εταιρείες, ας το βάλουμε στόχο για τον επόμενο αιώνα.
Ηλίας Σιδέρης
