Όταν ρωτήθηκε ο Περίανδρος, πως νοείται η *ελευθερία*, απάντησε: “Αγαθή συνείδησις”, δηλαδή, “τίμια συνείδηση, αυτή που δεν δεν έχει υποστεί ηθική διάβρωση”.
Ο Πλούταρχος πάλι, στο βιβλίο του “Περί φθόνου και μίσους”, γράφει: “Η φύσις ελεύθερους και λελυμένους ημάς αφίησιν, ημείς δ΄ αυτοί συνδέομεν εαυτούς”, δηλαδή, “Η φύση ελεύθερους μας αφήνει, μας εμείς συνδεόμαστε ο ένας με τον άλλο (αναπτύσσοντας κοινωνίες)”! Δηλαδή, η απόλυτος ατομική ελευθερία, δεν έχει θέση ανάμεσα μας, όταν γίνεται βάρος στον συνάνθρωπο!
Η γνώση, είναι απαραίτητη για την κατάκτηση της ζωής, λόγω κυρίως βιοπορισμού! Όμως, η παιδεία και η μόρφωση, είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του ατόμου!
Σε μια κοινωνία όρων, κανόνων και νόμων, το άτομο πρέπει να χαλιναγωγήσει ορμές και να καταπιεσει ένστικτα, να ελέγξει επιθυμίες και να περιορίσει ελευθερίες, να στερηθεί το απόλυτο και να αποδεχθεί το έννομο, ώστε να συμβάλλει θετικά στην τήρηση των θεσπισμένων κανόνων συνύπαρξης, είτε αυτοί είναι εθιμικοί είτε ονομάζονται νόμοι! Ας μην ξεχνάμε, ότι για αιώνες οι μικρές κοινωνίες των ανθρώπων ανα την υφήλιο, λειτούργησαν με το εθιμικό τους δίκαιο, το οποίο συν τω χρόνω, λειτούργησε σαν μήτρα της συνειδητής μας δικαιοπραξίας και μητέρα της δικονομίας!
Φυσικά, κάθε μέτρο, κανόνας και νόμος, όσο δίκαιο και να περιέχει, ακόμη και αν πρόκειται να μας ορίσει τα πλαίσια ή τα όρια της ατομικής μας ελευθερίας, το κανει αυτό με απαγορεύσεις ή περιορισμούς, “μη, όχι, απαγορεύεται, δεν επιτρέπεται, κ.λ.π”! Κατά συνέπεια, μοιραία και αυτονόητα, προκύπτει μια σύγκρουση μεταξύ *του κόσμου των θέλων της απόλυτης ατομικής μας ελευθερίας* και εκείνου *του κόσμου της λογικής και της ατομικής ελευθερίας μέσα στην κοινωνία των νόμων*.
Αλήθεια, από πού ξεκινάει και που τελειώνει η ατομική μας ελευθερία; Προσωπικά, μπορώ να ισχυριστώ ότι η ελευθερία του ατόμου ξεκινά από την γέννηση του, όμως για το μέχρι που φτάνει, θα επικαλεστώ τον φιλόσοφο Πυθαγόρα, που είπε, *Ουδείς ελεύθερος, εαυτόν μη κρατών*, δηλαδή, “κανείς δεν είναι ελεύθερος, αν δεν εξουσιάζει τον εαυτόν του”, δηλαδή, “τα πάθη σκλαβώνουν και η απόλυτη και αλόγιστη ελευθερία, είναι σκλαβιά”. Σκλαβιά βέβαια, γι΄ αυτό και πολύ σωστά λέει ο λαός μας, *η ελευθερία του ατόμου, σταματά εκεί από όπου αρχίζει η ελευθερία του άλλου*! Δηλαδή, η ελευθερία σου συνάνθρωπε, ορίζεται πρωτίστως με μία απαγόρευση, “απαγορεύεται η καταπάτηση των ελευθεριών του συνανθρώπου σου”. Να το όριο *που τελειώνει η δική σου ελευθερία*! Η ελευθερία σου, σου παρέχει το δικαίωμα να κάνεις λάθη, δεν σου παραχωρεί όμως το δικαίωμα να πράττεις λάθη.
Ο Δανός φιλόσοφος, Sopen Aabye Kierkegaard, διατύπωσε την εξής άποψη: *Οι άνθρωποι απαιτούν ελευθερία λόγου, για να αναπληρώσουν την ελευθερία σκέψης, την οποία αποφεύγουν*! Συνεπώς, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι γενικώς ρέπουν προς την φλυαρία και όχι προς την σκέψη! Ας σκεφτούμε λοιπόν, τι είδους ελευθερία θέλουμε και πρώτοι ας περιοριστούμε στα όρια μας.
Ρουσσάκης Σαρ. Πολυχρόνης
Πρόσφυγας αδικοχαμένων πατρίδων
Έλλην το γένος, Μακεδνός
Πατριώτης κατά το ήθος
Σκεπτόμενος κατά το έθος
Εκφραζόμενος κατά το είκος
Χριστιανός Ορθόδοξος
(31 Οκτ. 2024)
