Το άρθρο αυτό αποτελεί συνέχεια του άρθρου που προηγήθηκε με τίτλο: «Think Out Of The Box (1ο μέρος): Το εξοπλιστικό πρόγραμμα της ΠΑ», και σκοπό έχει να προτείνει μία νέα φιλοσοφία εξοπλισμού του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού (ΠΝ), υπό το πρίσμα των επιδιώξεων της Γείτονος, Τουρκίγιας (όπως θέλει να ονομάζεται διεθνώς).
Η δεκαετής οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα άνοιξε βαθιές πληγές στον εξοπλισμό (πλοία, υποβρύχια κ.α.) του Ελληνικού ΠΝ. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τα στελέχη του ΠΝ κατέβαλαν φιλότιμες προσπάθειες να διατηρήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο διαθεσιμότητας πλωτών μέσων για τη διαφύλαξη των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Από την άλλη, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Γείτονος αντιμετώπιζε μεν τα δικά της εσωτερικά προβλήματα, αλλά κυρίως -και ευτυχώς για εμάς- δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως τη σοβαρότητα των προβλημάτων που αντιμετώπιζε το Ελληνικό ΠΝ.
Φθάσαμε λοιπόν στο έτος 2025. Το Τουρκιγικό ΠΝ υλοποιεί ένα εξοπλιστικό πρόγραμμα που θα το ζήλευαν χώρες με πολύ μεγαλύτερη οικονομική ευρωστία από αυτήν. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εξής κύριες προμήθειες και παραγγελίες έως το 2030:
- Ένα μικρό ελικοπτεροφόρο πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων (παραλήφτηκε και προς το παρόν εξοπλίζεται με δεκάδες μη επανδρωμένα αεροχήματα), με την υποστήριξη της Ισπανίας.
- Ένα αεροπλανοφόρο (παραγγέλθηκε) και αυτό με την υποστήριξη της Ισπανίας.
- Ένα αντιτορπιλικό εγχώριας κατασκευής.
- Εννέα κορβέτες εγχώριας κατασκευής.
- Έξι υποβρύχια τελευταίας τεχνολογίας σε συνεργασία με τη Γερμανία.
Η υλοποίηση αυτού εξοπλιστικού προγράμματος στα μάτια των Δυτικών εταίρων μας στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ, φαίνεται ως μια μεγάλη ευκαιρία ενίσχυσης της βιομηχανίας τους και των εσόδων που θα εισρεύσουν στα κρατικά τους ταμεία, που τους είναι άκρως απαραίτητα. Για πού προορίζεται να χρησιμοποιηθεί αυτός ο εξοπλισμός, τους είναι απλά αδιάφορο. Την αδιαφορία αυτήν όμως μπορεί να την «πληρώνει» μεταφορικά και κυριολεκτικά προς το παρόν μόνο η Ελλάδα με τη μορφή απειλών της εθνικής της κυριαρχίας, αλλά στο κοντινό μέλλον θα την «πληρώσουν» και οι Δυτικοί σύμμαχοι. Διότι η Τουρκίγια πιθανότατα θα αντιγράψει (μέσω αντίστροφης Μηχανικής) την τεχνολογία τους και θα παράγει στρατιωτικά συστήματα ανάλογα των Δυτικών. Έτσι τα επόμενα χρόνια η ίδια θα γίνει στρατιωτικά αυτάρκης (οπότε θα σταματήσει να χρυσοπληρώνει τους Δυτικούς συμμάχους), ενώ ακόμα χειρότερα για αυτούς θα διαθέτει τις απομιμήσεις των συστημάτων τους σε τρίτους (ή ακόμη χειρότερα και στους ίδιους) σε χαμηλότερη τιμή. Έτσι στο μέλλον, οι Δυτικές στρατιωτικές βιομηχανίες, που τώρα πανηγυρίζουν για τα χρυσοφόρα deals με τους Τουρκίγους, θα το μετανιώσουν στο κοντινό μέλλον, αλλά θα είναι πλέον αργά (ελπίζουμε μόνο για αυτές).
Από την άλλη, δεν θα πρέπει να αποκλείονται και οι εξής «πιο προωθημένες» σκέψεις ορισμένων από τους πρόθυμους Δυτικούς συμμάχους:
- Η Ισπανία, η οποία αναδεικνύεται σε μεγάλο ευεργέτη των στρατιωτικών εξοπλισμών της Τουρκίγιας, μπορεί να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού της, ότι μία ένταση διαρκείας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίγιας θα ωφελήσει τον Ισπανικό τουρισμό.
- Η Αγγλία -που δεν έχει «χωνέψει» ακόμα την απώλεια της αποικίας Κύπρου και την διεθνή κατακραυγή για τα Ελγίνεια μάρμαρα- να διαβλέπει ότι και η Ελλάδα θα αναγκαστεί να παραγγείλει Eurofighter για να αντιμετωπίσει αυτά που αγοράζει η Τουρκίγια.
- Η Ιταλία μετά την ταπεινωτική ήττα στην Ελληνοαλβανικό πόλεμο και την οριστική απώλεια των Ιόνιων νησιών και των Δωδεκανήσων, η συνεχής οικονομική κρίση την οδηγεί σε στρατιωτικές συμμαχίες με την πρόθυμη Τουρκίγια, που θα της επαναπροσδώσουν το χαμένο γεωστρατηγικό και οικονομικό βάρος στη Μεσόγειο.
Έχοντας τα παραπάνω υπόψη το Ελληνικό ΠΝ θα πρέπει να προβεί σε άμεσες και οικονομικά ρεαλιστικές κινήσεις εξισορρόπησης, της ιδιαίτερα δυσοίωνης κατάστασης που πλέον διαμορφώνεται γι’ αυτό, στην περιοχή. Οι κυριότερες αυτών που προτείνει ο αρθρογράφος είναι:
- Άμεση υπογραφή (επιτέλους) και της 4ης φρεγάτας FDI (bell@ra)
- Άμεση εκκίνηση του εκσυγχρονισμού των τεσσάρων (4) φρεγατών ΜΕΚΟ ΗΝ, που επιτέλους υπογράφηκε.
- Άμεση υπογραφή συμφωνίας με την Ιταλία για αγορά 2+2 φρεγατών κλάσης FREMM.
- Άμεσος εκσυγχρονισμός των επτά (7) πυραυλακάτων Super Vita.
- Η συμμετοχή στο πρόγραμμα Ευρω-κορβέτα.
- Άμεσος εκσυγχρονισμός των τεσσάρων (4) υποβρυχίων 214.
- Προμήθεια μη επανδρωμένων σκαφών για αποστολές αυτοκτονίας.
- Προκήρυξη διαγωνισμού αγοράς νέων 2+2 υποβρυχίων.
- Προμήθεια πυραυλικών συστημάτων παράκτιας άμυνας μέσου και μεγάλου βεληνεκούς.
Τα περισσότερα από τα παραπάνω περιλαμβάνονται στα σχέδια του ΠΝ, όμως παρουσιάζουν χαρακτηριστική καθυστέρηση, με την κύρια δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι. Παρόλα αυτά αξίζει να σταθεί κανείς στα δύο τελευταία προτεινόμενα προγράμματα:
- Η Ελλάδα είναι απογοητευμένη από τη στάση της Γερμανίας, όσο αναφορά την έγκριση πώλησης Eurofighter στην Τουρκίγια. Επίσης, το πρόγραμμα των υποβρυχίων 214 πέρασε από πολλές παιδικές αρρώστιες που ταλαιπώρησαν του Ελληνικό ΠΝ. Ταυτόχρονα ακούγεται ότι το Τουρκιγικό ΠΝ μελετά την περίπτωση απόκτησης πυρηνικών υποβρυχίων. Λογικό λοιπόν θα ήταν η Ελλάδα να στραφεί προς την Γαλλία και να διερευνήσει -παρότι πολύ δύσκολο πολιτικά και οικονομικά να πραγματοποιηθεί- την πιθανότητα απόκτησης ακόμα και πυρηνικών υποβρυχίων με ανάλογα τακτικά όπλα. Η πρόταση αυτή εάν και ακούγεται υπερβολική εμπεριέχει τη διαπίστωση ότι η Ελλάδα δεν αντέχει να συνεχίσει να κυνηγά την Τουρκίγια σε εξοπλισμούς, οπότε τα χρήματα που απαιτούνται για αυτού του τύπου τα οπλικά συστήματα θα μας εξασφαλίσουν αποτρεπτική ισχύ, ενώ ταυτόχρονα θα μειώσει τα μελλοντικά κονδύλια συμβατικών εξοπλισμών.
- Η Ελλάδα διαθέτει αρκετά νησιά που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν παράκτιες πυροβολαρχίες εφοδιασμένες με υπερηχητικούς πυραύλους, για παράδειγμα τους Ινδικούς BrahMos, που θα μπορούσαν να κλειδώσουν όχι μόνο το Αιγαίο αλλά και την Ανατολική Μεσόγειο. Τα συστήματα αυτά είναι πολύ πιο φθηνά από την κατασκευή αεροπλανοφόρων και με την κατάλληλη αντιαεροπορική και αντικαταδρομική ομπρέλα πολύ πιο δύσκολα να καταστραφούν.
Εν κατακλείδι, η άμυνα απέναντι σ’ έναν προκλητικά αναθεωρητικό και ουσιαστικά στρατιωτικοποιημένο γείτονα είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση που απαιτεί θυσίες. Αρκεί αυτές να είναι πραγματοποιούνται με σχέδιο, φαντασία και με όραμα για τις μελλοντικές προκλήσεις και τεχνολογίες.
Πολυζάκης Απόστολος
Μηχανολόγος – Μηχανικός Αεροσκαφών
Αναπλ. Καθηγητής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
apolyzakis@gmail.com