Πόσο δύσκολο εἶναι νὰ πῆς κατὰ πρόσωπο τὸ λάθος καὶ νὰ ὑποδείξης αὐτὸ ποὺ χρειάζεται; Πόση ἀντοχή, ἢ τὶ ἀντίβαρο ζωῆς καὶ ἔργων εἶχαν οἱ ἅγιοί μας, ὥστε νὰ μποροῦν νὰ κάμνουν φωτισμένη διάγνωσι καὶ νὰ δίνουν ὡς θεραπεία τὰ φάρμακα τῆς πικρῆς ἀλήθειας;
Ὁ ὅσιος Νεῖλος στὶς ἐπιστολές του καταγράφει τέτοιες πνευματικὲς διαγνώσεις συμβουλεύοντας διάφορα πρόσωπα τοῦ καιροῦ του. Οἱ λόγοι του βέβαια ἰσχύουν μέχρι καὶ σήμερα. Διότι εἶναι πάντα ἐπίκαιρος ὁ φωτισμένος λόγος τῶν ἁγίων μας.
«Τὸ καλλίτερο εἶναι νὰ ποῦμε σὰν συμπέρασμα τὸν λόγο τοῦ προφήτη Ἱερεμία, «Ὦ λαέ, ἄμυαλε καὶ ἀκάρδιε!» (5,21). Ἐσὺ θὰ ἔπρεπε νὰ ντρέπεσαι γιὰ τὰ βρώμικα ἔργα σου, γιὰ τὴν κενοδοξία σου καὶ τὴν ἀθυροστομία σου. Ἐσὺ ὅμως χτυπᾶς παλαμάκια, κομπάζης γιὰ τὶς περηφάνειες σου, χαίρεσαι, καυχέσαι γιὰ ὅλα, ἐπαινῆς τὸν ἑαυτό σου καὶ τὸν δοξάζης μὲ τὸ παραπάνω. Ὅμως, «νὰ ντρέπεσαι καὶ νὰ πάρης πάνω σου τὴν κατηγόρια» (Ἰεζεκιὴλ 16,52), λέη ὁ προφήτης ἐκπροσωπώντας τὸν Θεό. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ ἔλθης σὲ συναίσθησι καὶ νὰ γνωρίσης τὸν ἑαυτό σου. Ἀφοῦ δὲ κατηγορήσης τὴν βρωμιά σου, τότε νὰ μπορέσης νὰ φωτισθῆς. Διότι ὁ ὄρθρος(=τὸ ξημέρωμα, τὸ ξύπνημα) τῆς ψυχῆς εἶναι τὸ νὰ γνωρίσουμε τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ νὰ τὰ κατηγορήσουμε. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας μας».
Ἐπιστολὴ Β’ 47η Μigne PG 79,221D
20.11.2018 ἀρ.νι.μα.
