Η νέα Εθνική Ερευνητική Υποδομή FoodOmicsGR_RI για αφορά τον ενδελεχή χαρακτηρισμό τροφίμων, που είναι αποτέλεσμα σύμπραξης οκτώ πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και δεκάτων ερευνητών από τα κορυφαία ιδρύματα της χώρας, πρόκειται να παρουσιαστεί διαδικτυακά μέσω της πλατφόρμας Zoom την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου, ώρες 15.00 – 18.00.
Η παρουσίαση θα γίνει από την διεπιστημονική ομάδα BIOMIC του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ, δείχνοντας στην πράξη στον ερευνητικό κόσμο αλλά και τους ανθρώπους της πρωτογενούς παραγωγής ότι υπάρχουν εργαλεία διαθέσιμα που μπορούν να τους βελτιώσουν την ποιότητα αλλά και την ποσότητα των ξεχωριστών ελληνικών τροφίμων, με στόχο την καλύτερη προώθησή τους.
Όπως τόνισε χαρακτηριστικά μιλώντας στο webtv του e-ptolemeos.gr και τον Αντώνη Πουγαρίδη ο Γεώργιος Θεοδωρίδης, Καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ, στην ομάδα, που έχει στήσει τη μεγαλύτερη υποδομή στο αντικείμενο, συμμετέχουν 8 ιδρύματα της χώρας με 56 καθηγητές, 32 νέους ερευνητές και 12 άλλους.
Ειδικότερα, σε αυτή συμμετέχουν ερευνητές από 11 εργαστήρια γύρω από την αναλυτική χημεία, τεχνολογία τροφίμων, οινολογία, πτηνολογία, μελισσοκομεία, ανάπτυξη φυτών, τοξικολογία κ.α.. Συμμετέχει το ΑΠΘ, το ΕΚΠΑ, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος, το Ίδρυμα Ιατροτεχνολικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Αθηνών, και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, με διάφορα τμήματα.
«Μαζέψαμε πολύ μεγάλες δυνάμεις αναλυτικής χημείας για να αναδείξουμε το τρόφιμο, την ποιότητα των ελληνικών τροφίμων και τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά. Σκοπός του έργου είναι η ανάπτυξη ερευνητικών διαδικασιών για ερευνητές και παραγωγούς ώστε να βοηθηθεί ο έλεγχος τροφίμων, η ιχνηλασιμότητα, ο έλεγχος γεωγραφικής προέλευσης, να αναδείξουμε τα μοναδικά χαρακτηριστικά των ελληνικών τροφίμων σε σχέση με την ποιότητα, τη διατηρησιμότητα και την ασφάλειά τους. Τη μοναδική τους ταυτότητα και την αυθεντικότητά τους και τη βελτίωση της θρεπτικής τους αξίας και τέλος την αξιοποίηση των αποβλήτων για τη βιομηχανία αλλά και την ασφάλεια τροφίμων», τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Ενδεικτικά παραδείγματα έρχονται μέσα από ελληνικά προϊόντα που στο εξωτερικό πωλούνται σε τιμή πολύ υψηλότερη από ό,τι στη χώρα μας: «Ακούμε συχνά ότι τα 2/3 του ελληνικού ελαιολάδου, φεύγει στην Ιταλία και πωλείται σε 10πλάσια τιμή. Αυτό το έχουμε δει να συμβαίνει σε πολλά προϊόντα . Στόχος μας είναι να ξαναδώσουμε την μοναδικότητα των τροφίμων, κάτι που παραμελήσαμε».
Ο κ. Θεοδωρίδης επισημαίνει πως η υποδομή που στήθηκε είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, δεν έχει ξαναστηθεί κάτι τέτοιο σε σύνολο εργαστηρίων, και επίπεδο γνώσης γνώση, μιας και υπάρχουν ειδικοί σε όλους τους κλάδους, ζωοτέχνες, μελισσοκόμοι, που εργάζονται στη γαλακτοκομία και αλλού: «Δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από κανέναν κλάδο. Μπορούμε να βοηθήσουμε τον παραγωγό να αποκτήσει προϊόν με ταυτότητα», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη εργαστηρίων και ερευνητών, αλλά η διάσπαση, με την ίδιο να σημειώνει πως: «Υπάρχουν πολλά και αξιόλογα εργαστήρια στο χώρο, αλλά υπήρχε διάσπαση, τώρα συντονίζονται οι δουλειές μας και έχουμε πιο πλήρης ανάλυση, έλεγχος τροφίμων, για να βγάλουμε έναν πίνακα που να αναδεικνύει τη μοναδικότητά τους και να βοηθάει στην αυθεντικότητα τους εναντίων τον ελληνοποιήσεων».
Μάλιστα, ο ίδιος προσθέτει πως η βιοποικιλότητα της Ελλάδας είναι μεγαλύτερη από τη βιοποικιλότητα όλης της Ευρώπης, το ανάγλυφο και οι υδάτινοι πόροι της: «Έχουμε μοναδικά ζώα, φυτά, ψάρια, αλλά αυτό δυστυχώς δεν το καρπώνεται ο έλληνας παραγωγός. Αν σκεφτούμε ότι το μέλι στην Πολωνία ή αλλού είναι ίδιο, αλλά το μέλι της Θάσου ή της Σιθωνίας είναι μοναδικό στον κόσμο. Αυτό δυστυχώς δεν μπορεί να το εργαλειοποιήσει ο παραγωγός και εμείς είμαστε εδώ να τον βοηθήσουμε», αναφέρει ενδεικτικά
Η υποδομή είναι ανοιχτή και στη διάθεση του κόσμου υπάρχουν τα πρωτόκολλα. Στην ιστοσελίδα της δομής μπορεί να μπει ένας τυροκόμος από τη Δυτική Μακεδονία ή την Ήπειρο ή ένας ελαιοπαραγωγός από τη Θήβα. Οι ερευνητές θα ακούσουν τις ανάγκες τους και να τους βοηθήσον να αυξήσουν την ποιότητα της παραγωγής τους, την παραγωγή τους, τον κύκλο εργασιών. «Αν αυξήσουν 10-20 παραγωγοί τα μεγέθη τους, αυτός είναι και ο στόχος μας», τονίζει ο ίδιος.
Η παρουσίαση είναι ανοιχτή σε όλους, και σε αυτή θα μιλήσουν εκπρόσωποι των 8 πανεπιστημίων αλλά και νέοι ερευνητές, με απτά παραδείγματα. Για το πώς, π.χ., μπορεί να ξεχωρίσει κάποιος τη γραβιέρα Κρήτης από μια άλλη γραβιέρα, ή πως ξεχωρίζουν οι ποικιλίες ελιάς. Όλα αυτά θα απαντηθούν για παραγωγούς ή να τους δοθούν διαθέσιμα ένα από τα συγκεκριμένα 25 πρωτόκολλα που έχουν πιστοποιηθεί ή ακόμη και να καλύψουν μια νέα ανάγκη ενός παραγωγού, μικρού ή μεγάλου στον αγροδιατροφικό τομέα.
Στα πρωτόκολλα, αυτά, όπως εξηγεί ο καθηγητής, είναι μέθοδοι που μπορούν, π.χ., να αναλύσουντις πρωτεΐνες σε βιολογικά δείγματα ή τα συστατικά του, αμινοξέα κ.α. που περιμένει να δει ένας διατροφολόγος στο τρόφιμο, που αναδεικνύουν την ποιότητα των τροφίμων, δίνοντας τη δυνατότητα μέσα από 24 τεχνικές να ποσοτικοποιηθεί η ποιότητα των τροφίμων ή να ταυτοποιηθεί η γενετική προέλευση ή η αυθεντικότητά του.
«Περιμένω να ακούσουμε τους ανθρώπους του μόχθου για να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον των τροφίμων για τα επόμενα χρόνια», καταλήγει.