Η οικογένεια είναι ο πιο βασικός κοινωνικός θεσμός, το θεμελιακό κύτταρο, είναι θεσμός μεγάλος και ακατάλυτος στον οποίο οφείλεται κατά μέγα μέρος η επιβίωση του ανθρώπινου γένους. Είναι σταθερό στήριγμα, ασφαλές καταφύγιο του ανθρώπου όταν είναι θεμελιωμένο στην αγάπη, στην κατανόηση, στον αμοιβαίο σεβασμό.
Ο Παύλος Παλαιολόγος, δημοσιογράφος έγραφε για την οικογένεια. «Η ατμόσφαιρα της χαράς, της θαλπωρής και της γαλήνης, η αγιασμένη από την αγάπη και τον αλληλοσεβασμό, δημιουργεί την ειδυλλιακή εκείνη μορφή της οικογένειας, στην οποία οι δεσμοί μεταξύ γονέων και παιδιών είναι ακατάλυτοι διαρκούν όσο διαρκεί και η ζωή του ανθρώπου».
Η οικογένεια διαμορφώνει την προσωπικότητα του παιδιού, γιατί έχει σταθερή και συνεχή επίδραση από την παιδική ηλικία μέχρι την ενηλικίωση του.
Μαθαίνει να σέβεται το συνάνθρωπο του, διδάσκεται το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται στους συνανθρώπους του, ενώ σήμερα βλέπει κανείς το αντίθετο. Η νέα γενιά παρασυρμένη από τα σαγηνευτικά ρεύματα, καθημερινά αλλοτριώνεται με αποτέλεσμα τα θλιβερά φαινόμενα για τα οποία καθημερινά είμαστε μάρτυρες, είτε στην καθημερινή μας ζωή, είτε ως θεατές των Μ.Μ.Ε.
Επίσης επίδραση των γονέων μπορεί να είναι ευεργετική όταν γίνεται σωστά, γιατί είναι οι πρώτοι δάσκαλοι που καλλιεργούν την κρίση και την αντίληψη, παρέχουν την απαραίτητη ψυχολογική και συναισθηματική ασφάλεια, κάνουν τα παιδιά να αποκτούν αυτοπεποίθηση και να καταπολεμούν τα συναισθήματα της δειλίας και της μειονεκτικότητας. Επί πλέον μαθαίνει σ’ αυτά τους κανόνες κοινωνικής συμβίωσης, τις αξίες, τα ιδανικά.
Η οικογένεια σήμερα επηρεασμένη και αυτή από τις εξελίξεις της κοινωνίας, άρχισε να αλλοτριώνεται ο ρόλος της με αποτέλεσμα να παρατηρούνται ανησυχητικά φαινόμενα. Όταν στις οικογένειες κυριαρχεί η ασυμφωνία, η έλλειψη σεβασμού η καχυποψία και η αδιαφορία, η ψυχή του παιδιού διαποτίζεται με το δηλητήριο της πίκρας, της απελπισίας, του μαρασμού.
Οικογένεια χωρίς κατανόηση και ομόνοια, με έλλειψη αγάπης, ισοδυναμεί με τη δολοφονία του παιδιού. Όταν πάψει να έχει τον έλεγχο του παιδιού όταν κάνει παραλήψεις και σφάλματα, όταν ενδίδει στις αξιώσεις και επιθυμίες των παιδιών, όταν αδιαφορεί για τις κακές συναναστροφές και προβαίνει σε πράξεις και συνήθειες ανεξέλεγκτες, τα παιδιά κοντά στα άλλα γίνονται ατίθασα απαιτητικά, σκληρά, τεμπέλικα. Δεν υπάρχουν ηθικοί φραγμοί γιατί δεν προσέχθηκαν τότε και όσο έπρεπε, όταν παρακολουθούν για ώρες τηλεόραση, είναι ευνόητο να επηρεασθούν αρνητικά από όλα αυτά.
Επιπλέον η διάλυση των οικογενειών είναι ένα άλλο στοιχείο που επιβαρύνει το οικογενειακό περιβάλλον.
Η παρατηρούμενη σήμερα ανυπακοή τω παιδιών, ο διαφορετικός και επικίνδυνος δρόμος που ακολουθούν, η μετατροπή της μέρας σε νύχτα και της νύχτας σε μέρα όταν ξενυχτούν όλο το βράδυ και κοιμούνται στις 7.00 το πρωί καταλαβαίνει κανείς τι μπορεί να προσφέρει στην κοινωνία.
Κάποτε επικρατούσε η παροιμία ότι αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα, αλλά σήμερα ισχύει ότι επικίνδυνες ενέργειες και αταξίες των παιδιών παιδεύουσι γονείς. Οι γονείς σήμερα είναι όμηροι των παιδιών. Ενδίδουν σε όλα και τα χρηματοδοτούν ανεξέλεγκτα, ιδίως η μάνα κάνει μεγάλο λάθος, η οποία φοβούμενη μήπως χάσει τα παιδιά της δίνει και την ψυχή της.
Έτσι τα παιδιά σήμερα μένουν χωρίς επίβλεψη χωρίς καθοδήγηση χωρίς στοργή, χωρίς τον ίσκιο των γονέων ιδίως όταν διαλυθεί η οικογένεια.
Η εγκατάλειψη από κάποιον γονέα, δημιουργεί ψυχικό κενό, επιτυγχάνεται η αποξένωση, αποκτούν νεύρα και γίνονται ανήσυχα συνεργάζονται με ύποπτα άτομα, με αποτέλεσμα να αποκτούν κακές συνήθειες, βαδίζοντας το δρόμο της απώλειας.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του παιδιού που παρεξέκλινε και κατέληξε πολλές φορές στη φυλακή. Όταν κάποτε ενηλικιώθηκε, εκείνον που μισούσε περισσότερο ήταν ο πατέρας του.
«Μισώ τον πατέρα μου, γιατί δεν με κτύπησε και δεν με προστάτεψε τότε που έπρεπε».
Εάν συνεχισθεί αυτός ο κατήφορος της οικογένειας, φοβάμαι πως τα μάτια μας θα δουν κι άλλες ενέργειες εγκληματικές των παιδιών, ιδίως σήμερα που η κοινωνία μας μαστίζεται από κρίσεις και η ανεργία, η επιθυμία για εύκολη ζωή τα οδηγεί σε κλοπές και εγκλήματα.
Για να φθάσει σε αυτό το σημείο η οικογένεια και να διέρχεται μια τόσο σοβαρή α ανεξέλεγκτη κρίση θα πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια και οι ευθύνες γιατί υπάρχουν πράγματι πολλές.
Μια πρώτη βασική αιτία είναι ότι οι κοινωνικές αλλαγές κλόνισαν σε σημαντικό βαθμό την ισορροπία της παραδοσιακής οικογένειας.
Οι συγκρούσεις των γονέων είναι αναπόφευκτες συνέπεια της προσπάθειας για τη βίωση των καθηκόντων και των υποχρεώσεων τους.
Άλλη αιτία είναι ότι τα παιδιά ωριμάζουν πιο γρήγορα και έχουν τάσεις ανεξαρτητοποίησης, πράγμα που καθιστά το έργο των γονέων πιο δύσκολο.
Επίσης η οικογένεια δεν είναι ο μόνος φορέας της κοινωνικοποίησης των νέων ατόμων, αλλά συντελείται και από άλλους φορείς όπως το κράτος, η παιδεία, τα Μ.Μ.Ε., ο τύπος, η τηλεόραση, το ραδιόφωνο.
Γι’ αυτό το λόγο χρειάζεται επαυξημένη προσοχή, αλλά και προσπάθεια για να προστατεύσει από τις πολυποίκιλες επιρροές που δέχονται από τους προμνησθέντες φορείς δεν λειτουργούν κα ευεργετικά για τα παιδιά.
Οι σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας είναι δυσαρμονικές και αυτό οφείλεται στο γρήγορο ρυθμό εξέλιξης των γεγονότων στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής, στο άγχος και την υπερένταση.
Ένα άλλο πρόβλημα που παρατηρείται στην οικογένεια σήμερα είναι η επικοινωνία και η αποξένωση που παρατηρείται σήμερα στον κοινωνικό χώρο με αποτέλεσμα να επηρεάζει δυσμενώς και τη δομή της οικογένειας.
Βασική αδυναμία των μελών της οικογένειας είναι ότι δεν μπορούν να εκπληρώσουν με επάρκεια τους ρόλους της. Εδώ πρέπει να επιρρίψουμε τις ευθύνες της γιατί απεμπόλισε την υψηλή αποστολή της αλλά και για παραμέληση της θεϊκής εύνοιας που της έδωσε για συνέχιση της ζωής.
Ποιος θα περίμενε ότι ο πατέρας από αφέντης και νοικοκύρης του σπιτιού θα γινόταν σήμερα όμηρος των παιδιών πληρώνοντας κιόλας τις παρεκτροπές, τις υπερβολικές απαιτήσεις και γενικά την επικίνδυνη πορεία που ακολουθεί ένα μέρος της νέας γενιάς.
Πριν από χρόνια κανείς δεν θα πίστευε πως η μητέρα θα έκανε πλάτες στην κόρης της, να την προωθεί η ίδια σε γνωριμίες και πολλές φορές να δέχεται στο σπίτι και να περιποιείται το φίλο της κόρης της.
Έτσι ας μην προσπαθούμε να επιρρίψουμε ευθύνες που ανήκουν σε μας τους ίδιους η ανοχή που δείχνουμε απέναντι στα παιδιά ξεπέρασε τα επιτρεπτά όρια και ότι από εδώ και πέρα οι γονείς ότι έσπειραν θα θερίσουν.
Ας συνέλθουν όσο είναι καιρός και ας προσγειωθούν στην πραγματικότητα και να δώσουν στα παιδιά τους τις αρχές και τις ιδέες εκείνες που θα τα εξοπλίσουν ηθικά να σταθούν όρθια και να ξεπεράσουν τους πολλαπλούς κινδύνους που κάθε βήμα της ζωής τους ελλοχεύουν. Ας κάνουμε όλοι το χρέος μας για να μη μας αναθεματίζουν τα ίδια μας τα παιδιά. Θα είναι η μεγαλύτερη τιμωρία για μας.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ