Ἀρκεῖ μόνο ἡ νηστεία μας; Ἂν τελικὰ νηστέψουμε, τελειώσαμε ὅλες τὶς πνευματικὲς ὑποχρεώσεις μας; Καὶ καταφέραμε νὰ καταστήσουμε ὑποχρεωμένο τὸν Θεό; Ξοφλήσαμε ὅλα τὰ χρέη μας ἀπέναντί του καὶ στὴ συνέχεια μᾶς χρωστάει κιόλας; Ὁ ἅγιος Ἰω. ὁ Χρυσόστομος, ὁ πολλὰ γράψας γιὰ τὴν ὠφέλεια ἀπὸ τὴ νηστεία, ὁ ἴδιος πάλι γράφει, ὅτι δὲν ἀρκεῖ μόνο ἡ νηστεία. Ἂν νηστέψαμε, μὴν ἐπαναπαυθοῦμε, πὼς τάχα τελειώσαμε καὶ δὲν ὀφείλουμε πλέον τίποτε.
«Νὰ παιδεύουμε τὴν διάνοιά μας, λέγει, νὰ μὴν προφέρη τίποτε βλαβερό. Ὅμως κι ἂν ἀκόμη κάτι τέτοιο ἔλθη ἀπὸ ἔξω, αὐτὸ νὰ τὸ ξεφορτωνώμαστε ὡς περιττὸ καὶ ἰσχυρὸ νὰ μᾶς κάμη κακό. Κι ἂν βέβαια φυτρώση μέσα μας, ἂς τὸ ἐκδιώξουμε ὅσο ταχύτερα γίνεται μὲ τὸν εὐσεβῆ λογισμό. Μὴ νομίσουμε δὲ ὅτι ἂν κρατήσουμε ἀσιτία μέχρι τὸ βράδυ αὐτὸ καὶ μόνο εἶναι ἀρκετὸ γιὰ τὴν σωτηρία μας. Διότι ἂν ὁ φιλάνθρωπος Κύριος ἔλεγε στοὺς ἀγνώμονες Ἰουδαίους διὰ τοῦ προφήτου, «Προσέξτε. Ἐπὶ ἑβδομῆντα χρόνια, ποὺ ἤσασταν αἰχμάλωτοι, μήπως νηστέψατε γιὰ μένα; Ἂν πάλι φᾶτε καὶ πιῆτε, ἐσεῖς τρῶτε καὶ πίνετε. Ὁ Κύριος ὁ παντοκράτορας λέγει νὰ κάνετε αὐτά. Δηλαδή, νὰ βγάζετε δίκαιες ἀποφάσεις στὰ δικαστήρια. Ὁ καθένας νὰ δίνη ἔλεος καὶ εὐσπλαγχνία στὸν πλησίον του. Νὰ μὴ καταβασανίζετε τὴν χήρα, τὸ ὀρφανό, τὸν πρόσφυγα καὶ τὸν φτωχό. Νὰ μὴ μνησικακῆ ἡ καρδιά σου κακία ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Ζαχαρίας 7,5-6· 9-10).
Ἂν λοιπόν, γιὰ ἐκείνους ποὺ βρισκόταν στὴν σκιὰ καὶ στὸ σκότος τῆς πλάνης, δὲν ἀπέδιδε κανένα ὄφελος μόνη της ἡ νηστεία, ἂν δὲν κατόρθωναν αὐτὰ ποὺ τοὺς εἶπε ὁ προφήτης. Δηλαδὴ ἂν δὲν ἐξόριζαν ἀπὸ τὴν καρδιά τους τὴν κακία πρὸς τὸν πλησίον. Ποιὰ ἀπολογία θὰ ἔχουμε ἐμεῖς, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀπαιτοῦνται πολὺ μεγάλα; Καὶ ὄχι μόνο αὐτὰ προσταζόμαστε νὰ πράξουμε, ἀλλὰ ἐπὶ πλέον νὰ ἀγαπᾶμε καὶ νὰ εὐεργετοῦμε ἀκόμα καὶ τοὺς ἐχθρούς μας. Ὅμως γιατὶ λέγω μόνο νὰ τοὺς εὐεργετοῦμε; Ἀφοῦ μᾶς προτρέπη νὰ εὐχώμαστε γιαὐτοὺς καὶ νὰ Τὸν παρακαλοῦμε καὶ νὰ ἱκετεύουμε γιὰ τὴν φροντίδα Του ὑπὲρ αὐτῶν. Τοῦτο βέβαια θὰ εἶναι ἡ μεγαλύτερη ὑπεράσπισί μας κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Δευτέρας Παρουσίας. Τὸ νὰ παρακαλοῦμε γιὰ τοὺς ἐχθρούς μας, αὐτὸ καθαρίζει τὰ ἁμαρτήματά μας. Ἂν δηλαδὴ ἔχουμε τέτοια αἰσθήματα γιὰ ὅσους μᾶς φέρονται ἐχθρικά. Ἂν καὶ αὐτὴ ἡ ἐντολὴ εἶναι πολὺ δύσκολη. Ὅμως ἂν σκεφθῆς τὸ ἔπαθλο ποὺ ἀναμένει, ὅσους κατορθώσουν νὰ ἀγαποῦν τοὺς ἐχθρούς των, δὲν θὰ φανῆ καὶ τόσο βαρύ, ἔστω κι ἂν εἶναι πολὺ μεγάλο! Καὶ ποιὸ εἶναι αὐτό; Λέγει, «ἂν τὸ κάνετε αὐτό, θὰ εἶστε ὅμοιοι μὲ τὸν Πατέρα σας τὸν οὐράνιο». Γιὰ νὰ μᾶς κάνη δὲ σαφέστερο τὸν λόγο πρόσθεσε, «διότι ἀνατέλλει τὸν ἥλιο του πάνω σὲ πονηροὺς καὶ ἀγαθούς, καὶ βρέχει πάνω σὲ δικαίους καὶ ἀδίκους» (Ματθαίου 5,45). Λέγει λοιπόν, νὰ μιμῆσαι τὸν Θεό, ὅσο γίνεται μὲ τὴν ἀνθρώπινη δύναμι».
εἰς Γένεσι ὁμ. Δ’ ΕΠΕ 2,98-100
μτφρσς ἀρ.νι.μα.
