Στον τόπο μας, μέσα σε μια πολύχρονη πορεία, με βήματα προοδευτικά αλλά και οπισθοδρομήσεις, δημιουργήθηκε ένα υπερτροφικό γραφειοκρατικό, αναποτελεσματικό και δυσκίνητο κράτος, ανίκανο να απαντήσει στα πολλαπλά προβλήματα της Ελληνικής Κοινωνίας.
Τα προβλήματα αυτά που δημιουργεί η χρόνια κρίση της κοινωνίας μας βρίσκονται σε έξαρση. Συστατικά στοιχεία της κρίσης αυτής είναι η καθολικότητα με την έννοια ότι αγκαλιάζει όλες τις πλευρές της ζωής των ανθρώπων και η ιλιγγιώδης επιτάχυνση, αλλά και ο ποιοτικός μετασχηματισμός των κοινωνικών διαδικασιών μέσω της επιστήμης και της τεχνικής. Ακόμη, η καθολικότητα της κρίσης αναδεικνύει όχι μόνο το μέγεθος, αλλά και την αλληλεξάρτηση των προβλημάτων που απαιτούν συνολική αντιμετώπιση και όχι αποσπασματικούς χειρισμούς.
Απέναντι όμως σ’ αυτή την κρίση λειτουργεί ένα κράτος ανίκανο να παρέμβει από την κεντρική Διοίκηση, χωρίς εκχώρηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων στα περιφερειακά όργανα διοίκησης (Περιφέρειες-Δήμοι). Υπάρχει ένα σύστημα γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό αφού για τα πιο ασήμαντα αιτήματα του πολίτη που θεσμοθετούνται, έχουν μόνο εισηγητικό και γνωμοδοτικό χαρακτήρα, χωρίς δυνατότητα λήψης ουσιαστικών αποφάσεων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι αποφάσεις μετατίθενται στην κεντρική Διοίκηση με αποτέλεσμα τη συντήρηση και διόγκωση του τέρατος της γραφειοκρατίας.
Έτσι ο λαϊκός παράγοντας αδρανοποιείται, η παρουσία του εκμηδενίζεται, τα προβλήματα διογκώνονται και η κρίση και τα αδιέξοδα επιτείνονται.
Κρίσιμο είναι σήμερα το πρόβλημα του κράτους που ασκεί πίεση στην Κοινωνία.
Η κοινωνικοποίηση της πολιτικής αποτελεί το μέτρο του εκδημοκρατισμού των θεσμών για μια προοδευτική στρατηγική.
Η στρατηγική για τον εκδημοκρατισμό του συστήματος της πολιτικής διακυβέρνησης πρέπει να τείνει α) Στη διεύρυνση και ουσιαστικοποίηση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, β) Στη διεύρυνση και απόλυτη προστασία των ατομικών, κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών, ιδιαίτερα μπροστά στις σύγχρονες τεχνολογικές ανακαλύψεις και τις συνακόλουθες νέες μορφές αυταρχισμού και χειραγώγησης.
Η αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση
1. Η συνολική κρατική εξουσία και οι δημόσιες λειτουργίες να μοιράζονται μεταξύ κεντρικής εξουσίας και της αυτοδιοίκησης σε τρείς βαθμούς, όχι μόνο διοικητικά ή χωροταξικά, αλλά σε επίπεδα άσκησης αποφασιστικής πολιτικής εξουσίας.
2. Να γίνει επανίδρυση του κράτους με σωστή οργάνωση αλλά και οι υπάλληλοι που υπηρετούν σ’ αυτό να επιλέγονται αξιοκρατικά, να παρακολουθούν κάθε χρόνο σεμινάρια επιμόρφωσης, ώστε οι παρεχόμενες υπηρεσίες να είναι υποδειγματικές.
3. Να θεσμοθετηθεί νέος χάρτης αυτοδιοίκησης με κυρίαρχο ρόλο στην Α/θμια αυτοδιοίκηση, να διασφαλίζει τη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, να διαχωρίζει με σαφήνεια την κεντρική εξουσία από τα τρία επίπεδα αυτοδιοίκησης, να προωθεί θεσμικά κα πολιτικά τη δημοτική αποκέντρωση και τη λαϊκή συμμετοχή με ανάθεση αρμοδιοτήτων και αποκέντρωση υπηρεσιών, να καθορίζει χρονικά την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων.
4. Η αρχή και ο θεσμός της αυτοδιοίκησης θα πρέπει να περιλάβει όλο και ευρύτερους τομείς της πολιτικής εξουσίας της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, στις διαδικασίες για μια ολοκληρωμένη ανθρωποκεντρική ανάπτυξη στην πορεία προς υπέρβαση του σημερινού συγκεντρωτικού συστήματος και την προοπτική, με συμμετοχή, συναίνεση και ελευθερία.
5. Αυτή η αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση συνεχώς και ανανεούμενη και διευρυνόμενη μέσα σε μια νέα κοινωνία, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, θα δώσει την ελευθερία και τα μέσα στους εργαζόμενους, τους άνδρες, τις γυναίκες και τους νέους να οργανώσουν η ζωή μέσα στην πολυμορφία και διαφορετικότητα των αντιλήψεων όπου η ελευθερία του καθενός θα είναι προϋπόθεση για την ελεύθερη ανάπτυξη όλων.
Καμιά προοπτική διεξόδου από την κρίση της Ελληνικής κοινωνίας δε θα διανοιχθεί και δεν απορρεύσει από τη συμμετοχή και ενεργητική παρουσία όλων των πολιτών. Είναι κοινωνική ανάγκη οι πολίτες να πλαισιώνουν τα κινήματα κοινωνικής πάλης να καταθέτουν τις εμπειρίες και τα βιώματα τους, για να χαραχθεί μια νέα πορεία τη ζωή και την κοινωνία που να στηρίζεται στην πλατιά πλειοψηφία των λαϊκών στρωμάτων.
Είναι ανάγκη να υπάρξουν διαρθρωτικές αλλαγές στην κοινωνία σ’ όλα τα επίπεδα που θα πραγματοποιηθούν μόνο μέσω του δημοκρατικού κοινωνικού προγραμματισμού και που θα προκύψει μέσα από μια διαδικασία διαλόγου.
Αυτή η λαϊκή συμμετοχή πρέπει να αξιοποιήσει η πολιτεία και να νομοθετεί θεσμούς που να έχουν τη συναίνεση των ευρύτερων λαϊκών μαζών, γιατί τότε μόνο στηρίζονται οι θεσμοί, είναι βιώσιμοι και μπορούν να δώσουν προοπτική στη σημερινή κοινωνική κρίση.
Αντίθετα η διαιώνιση της ύπαρξης του συγκεκριμένου υπερτροφικού και γραφειοκρατικού κράτους θα σημάνει διαιώνιση μιας σειράς αναξιοκρατικών, αντιορθολογικών χαρακτηριστικών που είναι:
1. Η έλλειψη αξιοκρατίας με αποτέλεσμα στη μη ικανοποιητική Διοίκηση.
2. Έλλειψη διαφάνειας στις προσλήψεις του δημόσιου μηχανισμού
3. Η ύπαρξη της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων
4. Η άγνοια, η αμάθεια και η ημιμάθεια υπαλλήλων
5. Η ισοπεδωτική αμοιβή όλων των εργαζομένων
6. Ο κομματισμός και οι πολιτικές σκοπιμότητες
7. Η έλλειψη αγωγής και παιδείας με ανάλογη συμπεριφορά προς τον Έλληνα φορολογούμενο πολίτη.
8. Το γεγονός ότι υπηρετούν περισσότεροι υπάλληλοι από ό,τι πραγματικά χρειάζεται να υπηρετούν στο δημόσιο τομέα
9. Η έλλειψη ανάληψης πρωτοβουλιών και η ευθυνοφοβία
Από όλα τα παραπάνω που περιληπτικά αναφέρονται στο τέρας της γραφειοκρατίας, που αποτελεί αναμφίβολα τροχοπέδη στη δημόσια Διοίκηση και γενικά στις επιδόσεις της Κεντρικής εξουσίας, αποτελεί ύψιστο καθήκον να αλλάξουν γρήγορα και με ταχύτατες μεταρρυθμίσεις, οι τρόποι άσκησης της Κεντρικής εξουσίας, οπότε το κράτος αναγεννημένο και πλαισιωμένο από ικανούς και ευσυνείδητους υπαλλήλους θα ξαναφέρουν την πατρίδα μας σε τροχιά ανάπτυξης, ώστε να ανταποκριθεί θετικά στους σημερινούς δύσκολους καιρούς που ζούμε.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ