«Δόξα και τιμή και Ειρήνη παντι τω εργαζομένω το αγαθό»
Με τους βαρυσήμαντους αυτούς λόγους του Θείου Παύλου θα προσπαθήσουμε να σκιαγραφήσουμε σε γενικές γραμμές τη μεγάλη προσφορά ων Εθνικών ευεργετών, εκδηλώνοντας ταυτόχρονα την αιώνια ευγνωμοσύνη μας προς όλους αυτούς.
Αυτοί κάνοντας βίωμα σε όλη τη ζωή τους την προτροπή του Θεανθρώπου προς τους μαθητές του «αγαθοποιείτε, όπως γέννησθε υιοί του πατρός υμών του εν τοις ουρανοίς, γίνεσθε οικτίρμονες καθώς και ο Πατήρ ημών οικτίρμον εστί», τίποτα άλλο δεν έπραξαν για προσωπική τους ωφέλεια, αλλά ως πιστοί δούλοι, λάτρεις και μιμητές του Δεσπότη Χριστού, την αγαθότητα είχαν τάξει ως το μόνο σκοπό της ζωής τους, ώστε να ταιριάζουν απόλυτα οι λόγοι του Παύλου, ότι αυτοί που εργάζονται το αγαθό, θα απολαύσουν δόξα όπως και τιμή όχι κοσμική που συνηθέστατα παρακολουθείται από θορύβους και ανησυχίες, αλλά δόξα ουράνια που συνοδεύεται από αδιατάραχτη ειρήνη.
Κι αυτή την ουράνια δόξα πόθησαν και επέζησαν οι μεγάλοι ευεργέτες οι οποίοι «εδήλθον ευεργετούντες» σε όλη τους τη ζωή όχι για να αναμένουν τον έπαινο των ανθρώπων του κόσμου αυτού του μάταιου και φθαρτού, αλλά τον στέφανον της δικαιοσύνης από τον Αγιοθέτη Θεό.
Και πράγματι όλοι οι μεγάλοι ευεργέτες οι οποίοι σε όλη τη ζωή βάδισαν το λαμπρό και επιφανή δρόμο της αρετής, της εοποιίας και αγαθοεργίας, εκπληρώσαντες έτσι το υψηλότερο των κοινωνικών καθηκόντων, έθρεψαν τους αειθαλείς στεφάνους της αθάνατης δόξας.
Οι ευεργέτες του Έθνους δεν ήταν μόνο αστείρευτες πηγές, πηγές ελέους και αγαθοεργίας, αλλά και κοινωνικά προχώματα, φάροι αγλαοφεγγεις, προβολείς φωτοβόλοι, εστίες φιλοπατρίας.
Στους ευεργέτες χρωστά η Πατρίδα μας την αναγέννηση της παιδείας, γιατί υπήρξαν αστείρευτοι τροφοδότες σε πολλά ευαγή ιδρύματα και εκπαιδευτήρια, στα οποία γαλουχήθηκαν γενεές νέων στα νάματα της Πατρίδας και της Θρησκείας. Από την έντιμη εργασία τους απέκτησαν σημαντικά ποσά τα οποία δε χρησιμοποίησαν για τη δική τους ωφέλεια, αλλά τα διέθεσαν για την πνευματική και υλική προκοπή του γένους και έτσι επέβησαν επιφανέστεροι Εθνικοί ευεργέτες που με τις απερίγραπτες αγαθοεργίες τους και τον αμίμητο πατριωτισμό τους και το μεγάλο ζήλο τους βοήθησαν στον πνευματικό φωτισμό του λαού μας και μάλιστα σε δύσκολες για το έθνος στιγμές.
Έτσι το μοναδικό σύνθημα στη ζωή τους ήταν «τα πάντα για τους άλλους», τίποτε για τον εαυτό τους και έχοντας βαθιά χαραγμένο μέσα στην ψυχή τους το μήνυμα του Πέτρου, ότι ο Κύριος όλη τη ζωή του στη γη «διήλθε ευεργετών», πίστευσαν ότι την ευγένεια της ψυχής δεν την αποτελούν οι ηγεμονική τίτλοι και τα παράσημα, αλλά το «ευ πράττειν». Πίστεψαν και το έκαμαν βίωμα στη ζωή τους ότι το μεγάλο κατόρθωμα δεν είναι η απόκτηση του πλούτου, αλλά η καλή χρήση του.
Ακόμη με τις ευεργεσίες τους απέδειξαν την αλήθεια όσων δίδαξαν οι πατέρες της εκκλησίας, ότι ο πλούτος δεν είναι αμάρτημα, αλλά η κακή χρήση αυτού και ότι ο πλούτος αληθινός είναι η αγαθοεργία.
Έτσι οι αγαθοεργίες τους δεν απέβλεπαν μόνο στη θεραπεία και ικανοποίηση των υλικών αγαθών, αλλά και στη θεραπεία και την καλλιέργεια του πνεύματος. Βλέπουμε επομένως αυτούς να τρέψουν και να ποτίζουν πεινώντας και διψώντας, να ντύνουν γυμνούς, να φιλοξενούν ξένους, να επισκέπτονται ασθενείς και φυλακισμένους. Αλλά οι φωτισμένες αυτές υπάρξεις με τις ευεργεσίες τους συνεργούν και στην ορθή παιδεία των αδελφών τους, στην αγωγή και γνώση της αλήθειας, τον καταρτισμό των ηθών, τη σωτηρία των ψυχών, τη στήριξη της πίστης και την αύξηση της Βασιλείας του Θεού. Πεποίθηση τους μεγάλη η αλήθεια την οποία είχε διακηρύξει ο Κοσμάς ο Αιτωλός ότι για να ανακτήσει το έθνος την ελευθερία του και να σημάνει και πάλι η ανάσταση του απαιτείται πνευματική αφύπνιση και εγρήγορση, να προσφέρουν χρήματα για τη δημιουργία βιβλιοθηκών και έκδοση πολύτιμων βιβλίων τα οποία προσέφεραν δωρεάν στους φιλομαθείς Έλληνες.
Αξίζει να μνημονεύσουμε τα βιβλία του Μεγάλου διδασκάλου του γένους όπως του Ευγενίου Βούλγαρη, του Νικηφόρου Θεοτόκη, τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων που την έκδοση τους επιμελήθηκε ο αξέχαστος Αδαμάντιος Κοραής.
Με αυτό τον τρόπο συνέβαλαν στον εκσυγχρονισμό, στην μετουσίωση αι ενεργοποίηση της εθνεγερσίας με τις πνευματικές δυνάμεις του Ελληνισμού.
Οι ευεργέτες γίνονται έτσι ως άλλοι Ιωσήφ και βασικά σιτοδότες όχι της Αιγύπτου αλλά πάσης της Ελλάδας και τρέφουν τους αδελφούς τους, τους ομογενείς όχι στον σωματικό, αλλά άρτο ψυχοτρόφο «του στηρίζοντα καρδιά» του άρτου της γνώσεως και της σοφίας, το θησαυρισμένο στα θεάρεστα και διδακτικά βιβλία.
Η νέα γενιά οφείλει να πληροφορηθεί ιδιαίτερα για το έργο των μεγάλων ευεργετών και να κλείνει ευλαβικά το γόνυ της μεγάλης ευγνωμοσύνης, μπροστά στις ευγενικές και φλογερές μορφές των ευεργετών, οι οποίοι χάρισαν τους πρωτοφανείς καρπούς της ευσέβειας και όλο το μόχθο της τίμιας εργασίας τους.
Όπως ο Θείος Παύλος έσπευδε να βρεθεί την ημέρα της Πεντηκοστής στα Ιεροσόλυμα όπου έφερε τις ελεημοσύνες και τις προσφορές των αδελφών στους εκεί θλιβόμενους Χριστιανούς, έτσι και οι ευεργέτες σε κάθε γιορτή ήταν παρήγοροι και βοηθοί και οι χορηγοί των φτωχών.
Οι μεγάλοι ευεργέτες προς τους οποίους απευθυνόμαστε σήμερα και τους οποίους τιμούμε και τελούμε ο μνημόσυνο αυτό εκφράζοντας συγχρόνως την ευγνωμοσύνη μας, γιατί μας δίνουν ένα σπουδαιότατο δίδαγμα στη νέα γενιά ότι για να αγωνισθούν για τα υψηλά ιδανικά, απαιτείται ειλικρινής αγάπη. Μόνο ο Χριστός και η Χριστιανική κοσμοθεωρία θα μας δώσουν τη λύση που ποθούμε. Αυτό μας διδάσκουν ολοκάθαρα οι σημερινοί ευεργέτες με όσα έπραξαν.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
