Το E-PTOLEMEOS.GR παρουσιάζει μια νέα σειρά ηχητικών ντοκιμαντέρ, και σας προσκαλεί να τα εξερευνήσετε. Έρευνες και συνεντεύξεις με πρόσωπα της διπλανής πόρτας που έχουν κάτι διαφορετικό να μας πουν. Αναζητήστε τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR κάθε πρωί του Σαββάτου.
Χορηγός της σειράς είναι η Wattcrop, εταιρεία του Macquarie Green Investment Group. Η Wattcrop προσηλωμένη στις αρχές της αειφορίας, στοχεύει στην βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, και επενδύει σε έργα πράσινης ενέργειας.
Πόσα γνωρίζετε για το υδρογόνο και μάλιστα για το πράσινο υδρογόνο, για το οποίο τόσος λόγος γίνεται τελευταία, σε παγκόσμιο επίπεδο, πανελλαδικό αλλά και τοπικό;
Ο Νίκος Ντάβος διαχειριστής του Clube (Cluster Βιοοικονομίας και Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας), μιλάει στο 2ο Podcast του e-ptolemeos.gr με τον Αντώνη Πουγαρίδη, για το τι είναι το υδρογόνο, τι το πράσινο υδρογόνο, ποιες οι χρήσεις του στις μεταφορές και τη βιομηχανία, και τι ακριβώς θα φέρει στη Δ. Μακεδονία αλλά κυρίως, τι αντίκτυπο μπορεί να έχει στον πολίτη.
Ακούστε το επεισόδιο:
Σύνδεσμος του επεισοδίου στο Spotify:
Το υδρογόνο & το πράσινο υδρογόνο
Το υδρογόνο είναι δομικό στοιχείο σε αφθονία στο σύμπαν, αλλά δεν βρίσκεται σχεδόν ποτέ από μόνο του. Πρέπει να το παράξουμε. Ο κύριος τρόπος να το κάνουμε αυτό είναι να σπάσουμε το νερό στα δομικά του στοιχεία, υδρογόνο και οξυγόνο. Μέσω των μονάδων ηλεκτρόλυσης κάνουμε το σπάσιμο των χημικών συστατικών του νερού και παίρνουμε υδρογόνο και οξυγόνο.
Το υδρογόνο το χρησιμοποιούμε εδώ και πολλά χρόνια και κυρίως παράγεται από τα ορυκτά καύσιμα, (το φυσικό αέριο): Σε πολλές χημικές βιομηχανίες, στη βιομηχανία διύλισης πετρελαίου, στη βιομηχανία λιπασμάτων το υδρογόνο χρησιμοποιείται εδώ και σχεδόν 100 χρόνια, τονίζει ο Νίκος Ντάβος, προσθέτοντας ότι στην κατανάλωση ήδη υπάρχει σε παγκόσμιο αλλά και ελληνικό επίπεδο, παράγεται και καταναλώνεται. Αλλά αυτό δεν είναι πράσινο.
Το πράσινο υδρογόνο παράγεται με την μέθοδο της ηλεκτρόλυσης του νερού από ηλεκτρικό ρεύμα προερχόμενο από ΑΠΕ. Συνήθως χρησιμοποιείται ηλιακή ενέργεια ή αιολική ενέργεια, ενώ έχει χαμηλούς εώς μηδενικούς ρύπους
Αυτό θέλει να κάνει η χώρα μας και η Δ. Μακεδονία, να παράξει το πράσινο υδρογόνο, το οποίο έχει διάφορες χρήσεις: Είναι ένας φορέας παροχής ενέργειας και προφανώς πρώτη ύλη για τις βιομηχανίες, έχοντας πολλαπλές χρήσεις, στη βιομηχανία και τα οχήματα.
Καινοτόμες εφαρμογές
Η μια χρήση είναι αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο: Υπάρχουν, ήδη, σημειώνει, δύο εμπορικά αυτοκίνητα από δύο εταιρείες ευρείας κυκλοφορίας, αν υπάρχει σταθμός υδρογόνου και είναι ηλεκτρικό όχημα, με ηλεκτροκινητήρα.
Αυτό, εξηγεί, λειτουργεί ως εξής: Ενώνεται με το οξυγόνο, παράγεται ηλεκτρική ενέργεια, ενώνεται με μια μπαταρία και παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Η διαφορά με τα ηλεκτρικά οχήματα, είναι ότι η ενέργεια δεν έρχεται από τη πρίζα αλλά παράγεται εντός του αυτοκινήτου.
Στη συζήτηση για το εάν υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο τεχνολογιών, θεωρητικά δεν υφίσταται ανταγωνισμός, απαντάει, εξηγώντας: «Οι μπαταρίες αυτοκινήτου είναι μεγάλες και έχουν βάρος. Το πλεονέκτημα του υδρογόνου, είναι ότι έχει μπαταρία αλλά είναι μικρότερη, μικραίνεις τη μπαταρία και μετά το υδρογόνο παράγοντας ηλεκτρική ενέργεια, φορτίζει τη μπαταρία ή δίνει απευθείας κίνηση στον ηλεκτροκινητήρα . Έτσι έχεις μεγαλύτερη αυτονομία (φτάνοντας τα 600-700 χλμ), το γεμίζεις γρήγορα μέσα σε πέντε λεπτά και έτσι γίνεται πιο εύκολη η χρήση του».
Σε ό,τι αφορά την τιμή, ο κ. Ντάβος εξηγεί πως σήμερα υπάρχουν γύρω στα 400 υδρογονάδικα σε όλη την Ευρώπη. Τα περισσότερα από αυτά, πάνω από 90%, φτιάχνουν υδρογόνο από φυσικό αέριο, άρα η τιμή του υδρογόνου εξαρτάται από το φυσικό αέριο και αυτή τη στιγμή είναι πολύ ακριβή.
Το μέλλον, παρ’ όλα αυτά, σημειώνει, ότι είναι η παραγωγή υδρογόνου μέσω ΑΠΕ που είναι φθηνές, ή των ΑΠΕ που δεν θα μπορούμε να χρησιμοποιούμε στο δίκτυο και θα χάνονται: «Τα επόμενα χρόνια θα υπάρχει μεγάλη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θα χάνεται. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το υδρογόνο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της αξιοποίησης των ΑΠΕ, γιατί μπορεί να είναι αποθηκευτικό μέσο μακράς διάρκειας (μέρες , εβδομάδες, μήνες)».
Μια άλλη εφαρμογή είναι στα λιπάσματα, ένα κύριο κομμάτι των οποίων έχει υδρογόνο. Μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν το υδρογόνο από το φυσικό αέριο, γι’ αυτό σήμερα τα λιπάσματα έχουν εκτοξευθεί. Στο μέλλον θα παράγονται από πράσινο υδρογόνο και δεν θα εξαρτώνται οι τιμές από τα ορυκτά καύσιμα.
Στο κτιριακό κομμάτι, υπάρχουν σκέψεις, απαντάει, αλλά είναι σε πρώιμο κομμάτι: «Θα πρασινίσουμε το κομμάτι της θέρμανσης. Μέχρι το 2030 μέσα στους σωλήνες που διανέμεται το φυσικό αέριο, θα αυξάνεται και το υδρογόνο. Μέχρι το 20% αναλογία μεταξύ βιομεθανίου και υδρογόνου δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τίποτα και με καλύτερη αποδοτικότητα μάλιστα. Με ένα καυστήρας φυσικού αερίου που δεν υπάρχει στην περιοχή μας ακόμη, μπορεί να έχει μέχρι 20% υδρογόνου, αυξάνοντας την αποδοτικότητά του και θα το κάνει και πιο πράσινο και πιο φτηνό από το φυσικό αέριο».
Η κύρια χρήση του, πάντως, θα είναι στη χημική βιομηχανία, για να πρασινίσει κάποιους τομείς (μέταλλο, λιπάσματα). Επίσης, στο κομμάτι της αποθήκευσης ενέργειας και τρίτο το κομμάτι των μεταφορών (φορτηγά, απορριμματοφόρα, λεωφορεία), γιατί η ηλεκτροκίνηση είναι το μέλλον.
Πότε θα έρθει στην Ελλάδα;
Ο Ν. Ντάβος απαντάει: «Υπάρχει η εσφαλμένη εντύπωση ότι το υδρογόνο δεν είναι τεχνολογικά ώριμο και αυτό είναι λάθος. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι η εκβιομηχάνηση για να πέσουν οι τιμές στις κυψέλες καυσίμων και μονάδες ηλεκτρόλυσης. Το έναυσμα ενασχόλησης της Ευρώπης με το υδρογόνο ήταν πολιτικό και αυτό που έδωσε ώθηση είναι ο πόλεμος. Από το 2019 με τον κ. Κασαπίδη βάλαμε στόχο η Δ. Μακεδονία να έχει πυλώνα υδρογόνου μέσω της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης και ακόμα ήταν θολό το τοπίο πως θα μπορούσε να γίνει αυτό, και έκτοτε υπάρχουν τεράστια μοντέλα. Τα υδρογονάδικα ξεκίνησαν πριν μια δεκαετία, αναπτύσσονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Η αύξηση είναι επιθετική πλέον. Το ίδιο είδαμε και με τα φωτοβολταϊκά, που πλέον οι τιμές πέφτουν», σημειώνει.
Οι εξελίξεις, τρέχουν και έρχονται πιο… άμεσα από ό,τι τις περιμένουμε, μέσα στον 5ετία και 10ετία, αφού υπάρχουν ήδη δύο επενδύσεις στη Δυτική Μακεδονία: Η Advent Technologies και η B&T Composites στη Φλώρινα.
Πως θα μοιάζει μια μονάδα παραγωγής υδρογόνου;
Ερωτηθείς για το πώς θα είναι εξωτερικά μια μονάδα και αν αυτή θα μοιάζει με έναν “ΑΗΣ”, ο ίδιος απαντάει ότι θα αλλάξει το οπτικό μας πεδίο και εξηγεί: «Οι μονάδες παραγωγής υδρογόνου μέχρι τώρα τις δημιουργούν μέσα σε κοντέινερ. Είναι τόσο αυτό, σαν ένα πολύ μεγάλο ψυγείο. Αυτό που θα κάνουμε τα επόμενα χρόνια, είναι να δημιουργήσουμε μονάδες σε κοντέινερ, δίπλα στην άλλη, που θα δημιουργούν και θα παράγουν ή καταναλώνουν υδρογόνο. Μιλάμε για μια συστοιχία με κοντέινερ, ενωμένη η μία στην άλλη. Αντίστοιχα και με τις μπαταρίες, που θα χρειαστούμε επίσης στην περιοχή λόγω της διείσδυσης των ΑΠΕ. Αντίστοιχα αν γίνει ένα πρατήριο cnc ή ένα πρατήριο φυσικού αερίου-προπανίου, αντίστοιχο θα είναι και το υδρογονάδικο».
Το τελικό προϊόν, λέει, πως θα είναι σε αέρια μορφή, αναπτύσσονται σε διάφορες μορφή και διάφορες τεχνολογίες που θα αναπτύσσονται τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, υπάρχει συζήτηση για τη μετατροπή του υδρογόνου σε αμμωνία και της χρήσης της σαν καύσιμο είτε σαν μετατροπέας και φορέας υδρογόνου. Αυτά θα τα δούμε τα επόμενα χρόνια (Ναυσιπλοΐα και αεροπλάνα, μέσω υγρών καυσίμων, αφού η Ελλάδα οφείλει και θα πρέπει να γίνει κόμβος υδρογόνου, θα είμαστε η διασύνδεση μεταξύ Αφρικής και Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης».
Το πλεονέκτημα της Δ. Μακεδονίας
Πρώτο και βασικότερο, σημειώνει, είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα των ΑΠΕ, αφού στην περιοχή θα εγκατασταθούν πολλές ΑΠΕ, επομένως η αποθήκευση της ενέργειας δεν μπορεί να γίνει αλλού, καθώς εδώ υπάρχουν τα δίκτυα υψηλής τάσης.
Επίσης, σημειώνει ότι η Δ. Μακεδονία έχει τον χώρο και το νερό που χρειάζεται, αλλά και το βασικό, έχει βιομηχανική και ενεργειακή κουλτούρα, κόσμο και πολίτες που γνωρίζουν τι πάει να πει ενέργεια, εργατικό δυναμικό που θα χρειαστεί επανεκπαίδευση αλλά είναι πρώτη ύλη που μπορεί οποιαδήποτε εταιρεία να τους αξιοποιήσει:
«Το 1950 είχαμε μηχανικούς; Τεχνικούς εργάτες; Ήταν μια αγροτική περιοχή που μετεξελίχθηκε σε βιομηχανική. Αυτό, έχοντας ως πλεονέκτημα ότι είμαστε ενεργειακή περιοχή, είναι η ίδια διαδικασία να μετεξελιχθεί για βιομηχανία πράσινου υδρογόνου. Θα δημιουργηθεί σταδιακά. Εμείς δουλεύουμε και ευρωπαϊκά στο κομμάτι αυτό. Το πανεπιστήμιο Δ. Μακεδονίας δημιούργησε το πρώτο μεταπτυχιακό. Η Δ. Μακεδονία έχει πλεονεκτήματα», λέει απερίφραστα.
Αντίκτυπος – Χρονοδιάγραμμα
Ο κ. Ντάβος απαντάει καταφατικά: «Θα έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο. Τα επόμενα χρόνια θα δούμε κάτι αντίστοιχο που είδαμε το 1960 με τη ΔΕΗ. Τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει. Η Advent ανοίγει το δρόμο στις τεχνολογίες υδρογόνου, είναι τεράστια επένδυση και σταδιακά θα αλλάξει το οικοσύστημα. Ο λιγνίτης και τα ορυκτά καύσιμα αναμφίβολα θα έχουν τέλος. Ο πόλεμος θα το καθυστερήσει αυτό το τέλος, αλλά δεν θα το ανατρέψει. Πάμε σε πράγματα που θα αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο της περιοχής. Εμείς στο μικρόκοσμό μας, που ασχολούμαστε με τα πρώιμα στάδια, ήδη είδαμε την αλλαγή. Ήδη έχουμε 4 έργα σε εξέλιξη. Εμείς ας πούμε στο CluBE είχαμε προσωπικό στην αρχή 2 άτομα πλέον έχουμε 30. Αυτό δημιουργεί προστιθέμενη αξία».
Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα, καταλήγει, πως η όλη διαδικασία θα προχωρήσει γοργά, καθώς για τις επενδύσεις στην περιοχή, ολοκληρώνεται η διαδικασία χρηματοδότησης μέχρι τέλος του έτους και μετά θα ξεκινήσει η υλοποίηση, σε fast track διαδικασίες.
Οι επενδύσεις θα γίνουν σταδιακά, ώστε να ξεκινήσουν να παράγουν μέσα στο 2023 ή αρχές του 2024.
Κείμενο: Βάσω Σάφη
Ακούστε όλα τα podcasts του E-PTOLEMEOS.GR στην πλατφόρμα του Spotify, ΕΔΩ
Δείτε όλες τις αναρτήσεις-θέματα με τα ενσωματωμένα podcasts στο E-PTOLEMEOS.GR, ΕΔΩ
Τι είναι το podcast: Είναι η υπηρεσία που σου επιτρέπει να ακούσεις αρχεία ήχου όποτε το επιθυμήσεις. Είναι το παρόν και το μέλλον της ηχητικής ψυχαγωγίας που κερδίζει συνεχώς ακροατές όλων των ηλικιών και γούστων, παγκοσμίως. Το μεγάλο του πλεονέκτημα έγκειται στο γεγονός ότι μπορείς να το βρεις και κατεβάσεις στο κινητό ή στον υπολογιστή/laptop/tablet και να το ακούσεις ακόμα και από το smartwatch οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Για πολλούς είναι η ιδανική παρέα στο σπίτι, στο ταξίδι, στο μετρό, σε έναν περίπατο, σε μία… παραλία!
