Πρόκειται για την συχνότερη παραμόρφωση του ποδιού. Αφορά το μεγάλο δάκτυλο και χαρακτηρίζεται από προς τα έξω απόκλιση και στροφή του μεγάλου δακτύλου, έσω απόκλιση του 1ου μεταταρσίου και σχηματισμό εξόστωσης στην κεφαλή αυτού. Το πρόσθιο πόδι συνήθως είναι φαρδύτερο ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και εφίππευση του δευτέρου δακτύλου επί του πρώτου.
Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες 50 ως 70 ετών , υπάρχουν περιπτώσεις όμως που παρατηρείται από την παιδική ηλικία. Αφορά και τα δυο πόδια στην ίδια συχνότητα, ενώ αρκετές φορές εντοπίζεται ταυτόχρονα και δεξιά και αριστερά. Η αιτιολογία της πάθησης είναι άγνωστη , κατά καιρούς όμως έχουν ενοχοποιηθεί πολλοί παράγοντες όπως η κληρονομικότητα και τα στενά υποδήματα των γυναικών.
Η πάθηση παρουσιάζεται με την προαναφερθείσα παραμόρφωση, πόνο και ερυθρότητα στον σημείο της εξόστωσης και εικόνα φλεγμονής. Τα υποδήματα ενοχλούν, φθείρονται στο σημείο τριβής, οι γυναίκες αδυνατούν να φορέσουν υποδήματα με τακούνι, ενώ λόγω της διαταραχής της φόρτισης του ποδιού εμφανίζονται τύλοι στην πελματιαία επιφάνεια του άκρου ποδός. Η 1ή μεταταρσιοφαλλαγγική άρθρωση είναι ανώδυνη στα αρχικά στάδια, σε μακροχρόνιες όμως περιπτώσεις εγκαθίσταται αρθρίτιδα με αποτέλεσμα τον πόνο και την δυσκαμψία της άρθρωσης.
Η διάγνωση τίθεται από τον ορθοπαιδικό βάσει της κλινικής εικόνας και της κλινικής εξέτασης, ενώ πολύ σημαντική είναι και η απεικόνιση της παραμόρφωσης με απλές ακτινογραφίες του ποδός. Κατά την κλινική εξέταση αξιολογείται η τυχόν φλεγμονή της περιοχής, το μέγεθος της παραμόρφωσης, η ένταση του πόνου, η ύπαρξη ή όχι αρθρίτιδας, τύλων ή άλλων παραμορφώσεων στα γειτονικά δάκτυλα. Πολύ σημαντικό είναι επίσης και το προφίλ του ασθενή, το οποίο καθορίζει πολλές φορές και τον ενδεδειγμένο τρόπο αντιμετώπισης. Από την άλλη η απλή ακτινογραφία δίνει τις επιπλέον απαραίτητες πληροφορίες για να την ολοκληρωμένη εκτίμηση της πάθησης.
Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική, πρέπει όμως να τονιστεί ότι μόνο το χειρουργείο μπορεί να αποκαταστήσει την μορφολογική διαταραχή που προκύπτει. Η χρήση υποδημάτων χωρίς τακούνι, ευρύχωρων και μαλακών, η καλή τοπική υγιεινή, η αποφυγή της ορθοστασίας είναι βασικοί και απλοί τρόποι ανακούφισης από τα πρώιμα συμπτώματα. Επίσης υπάρχουν ορισμένοι νάρθηκες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, με αμφίβολα όμως αποτελέσματα. Στο επόμενο στάδιο και αν ο πόνος είναι έντονος η χρήση απλών παυσίπονων ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Η οριστική και ουσιαστική αντιμετώπιση είναι μόνο χειρουργική. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι έχουν περιγραφεί περισσότερες από 150 διαφορετικές χειρουργικές τεχνικές στο πέρασμα των ετών. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως η ηλικία, ο σκοπός της επέμβασης, ο βαθμός της παραμόρφωσης , η ύπαρξη ή όχι αρθρίτιδας και πολλά άλλα. Πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση laser δεν περιγράφεται στην χειρουργική ορθοπαιδική και ότι η κατάχρηση του όρου για λόγους εμπορικής προώθησης έχει καταδικαστεί επανειλημμένως από την ορθοπαιδική κοινότητα.
Εν κατακλείδι, ο βλαισός μέγας δάκτυλος αποτελεί ένα κατεξοχήν αισθητικό πρόβλημα που ενδέχεται να έχει και έντονη συμπτωματολογία. Η αντιμετώπισή του είναι χειρουργική και τα αποτελέσματα άριστα.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΕΡΖΙΔΗΣ
ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ