Είναι κρίσιμες οι λιγνιτικές μονάδες που εντάσσονται στο σύστημα προκειμένου να κρατηθούν οι υψηλές ανάγκες σε ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια, λόγω και των υψηλών θερμοκρασιών που επικρατούν στη χώρα. Η είδηση αυτή πάντα αναδεικνύεται τόσο από τα ΜΜΕ όσο και από την κοινωνία των πολιτών με μία αίσθηση υπερηφάνειας για το ότι “ακόμα μας χρειάζονται”. Και δικαίως, αφού είναι δύσκολο να βγάλεις από την ταυτότητα της περιοχής και των πολιτών της, τη συμμετοχή στο ενεργειακό γίγνεσθαι.
Υπάρχει όμως ένα οξύμωρο. Με την υπερπροβολή του γεγονότος ότι τα λιγνιτικά μπαίνουν στο σύστημα, αποδεχόμαστε ότι η κανονικότητα της εποχής μας είναι πως τα λιγνιτικά δεν μπαίνουν στο σύστημα, και αυτήν την κανονικότητα εμμέσως την αναδεικνύουμε. Πανηγυρίζει μια κοινωνία και γεμίζουν από φουγάρα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επειδή άνοιξαν οι λιγνιτικές μονάδες, οι περισσότερες εκ των οποίων παγιώθηκε πως δυστυχώς είναι κλειστές εδώ και καιρό.
Πάμε τώρα στο ζήτημα του χρόνου. Δηλαδή στον αριθμό που περιγράφει, το πόσες από τις 365 μέρες δουλεύουν τα λιγνιτικά, ή μάλλον πόσες από τις 365 μέρες χρειάζεται το σύστημα τα λιγνιτικά. Δεν μπορεί να το πει κανείς με βεβαιότητα, αλλά τις μέρες αυτές μπορεί κάποιος να συνειδητοποιήσει πως οι μέρες αυτές είναι λίγες. Σαν να λέμε ότι τα λιγνιτικά είναι κλειστά, εκτός εξαιρέσεων.
Οι παραπάνω σκέψεις μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε που βρισκόμαστε, και τι πρέπει να ζητήσουμε. Μας βοηθούν να αναπτύξουμε μια στρατηγική με την οποία θα μπορέσουμε να τεκμηριώσουμε ως κοινωνία την ανάγκη να παραμείνουν κάποια από τα λιγνιτικά εργοστάσια σε λειτουργία, και πως αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την εφεδρεία. Να αντιπαρατεθούμε δηλαδή στο κυβερνητικό επιχείρημα ότι δεν μπορεί να πληρώνει η ΔΕΗ όλο το χρόνο για να τα έχει λειτουργικά, και αυτά να δουλεύουν μόνο στον καύσωνα.
Συμπερασματικά, αφού μια λιγνιτική μονάδα δεν μπορεί να μπει στο σύστημα καθημερινά ώστε να βγάζει τα λειτουργικά της κόστη, πρέπει το κράτος που τη χρειάζεται έστω και για μία μέρα, να την πληρώσει ώστε να είναι σε λειτουργική εφεδρεία. Και όλα αυτά πρέπει να γίνουν τώρα, σήμερα, όσο ακόμα χρειάζονται τα λιγνιτικά. Γιατί δεν θα μας χρειάζονται για πάντα. Σε λίγα χρόνια που στη χώρα θα λειτουργήσουν περισσότερες μονάδες Φυσικού Αερίου, δεν θα υπάρχει καμία δυνατότητα πρόσβασης στο σύστημα για τα λιγνιτικά ούτε όταν έχουμε καύσωνα. Επί της ουσίας δεν θα έχουμε κανένα διαπραγματευτικό χαρτί, και έτσι θα φωνάζουμε και δεν θα μας ακούει κανείς.
Η ανάγκη για ρεαλιστική και στρατηγική στοχοθεσία είναι σήμερα πιο μεγάλη από ποτέ. Οφείλουμε να θέσουμε βιώσιμους στόχους και να μιλήσουμε στην γλώσσα των τεχνοκρατών, και να αφήσουμε πίσω μας ακραίες λαϊκίστικες φωνές που με τρόπο στείρο λειτουργούν αντιδραστικά και δεν προωθούν τη βιωσιμότητα του λιγνιτικού παραγωγικού δυναμικού.