Eπειδή διαβάζω ήδη πολλά και διάφορα -δεν τα σχολιάζω- γύρω από τις σημερινές ιστορικές πράγματι εξελίξεις στη ΔΕΗ, ιδίως σχετικά με την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και την εκδήλωση της πρόθεσης του περιορισμού της -έμμεσης- συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό της κεφάλαιο στη λεγόμενη “καταστατική μειοψηφία”, δηλαδή σε ποσοστό μεγαλύτερο του 33,34%, αισθάνομαι ότι μπορώ και οφείλω να τοποθετηθώ και να ενημερώσω με τη γνώση κάποιου -ίσως και μόνου πλέον- που έχει παρακολουθήσει το θέμα αυτό από κοντά, με α ή β ιδιότητα εδώ και 21 χρόνια τουλάχιστον.
Να δούμε ποια είναι τα πραγματικά δεδομένα :
(α) από το έτος 2001 η ΔΕΗ είναι μια πολυμετοχική εταιρεία με μετοχές εισηγμένες στο Χρηματιστήριο. Μέχρι και το 2011 το Ελληνικό Δημόσιο είχε ποσοστό στο μετοχικό της κεφάλαιο ελαφρώς άνω του 51 %. Άλλο 3,5 περίπου % έχει ο ΕΦΚΑ/ΙΚΑ. Από το 2011-12 το 17% του μετοχικού της κεφαλαίου έχει μεταβιβασθεί από το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ, με σκοπό να πωληθεί σε επενδυτή και οι πρόσοδοι της πώλησης να διατεθούν για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Επομένως, η ΔΕΗ δεν θα έπαιρνε τίποτα από μια τέτοια συναλλαγή.
(β) Μετά την ίδρυση του “Υπερταμείου” (ΕΕΣΥΠ) το 2016, το Δημόσιο μεταβίβασε και το υπόλοιπο 34% του σε αυτό. Προσπερνώ το εξαιρετικά σύνθετο ζήτημα του πόσο υπό τον έλεγχο του Δημοσίου είναι το Υπερταμείο, αυτό θα άξιζε διδακτορική διατριβή. Το ΤΑΙΠΕΔ είναι θυγατρική της ΕΕΣΥΠ. Ας πούμε ότι και τα δύο αυτα νομικά πρόσωπα είναι Οργανισμοί του Δημοσίου, για να μην περιπλέξω κι άλλο την ανάλυσή μου -αν και ίσως είχε ενδιαφέρον αυτό
(γ) Είναι γνωστό ότι για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα η ΔΕΗ αντιμετώπισε πολύ μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας αλλά όχι μόνο. Το πρόβλημα αυτό κάποια στιγμή οδήγησε σε επίσημη έκφραση “going concern”, δηλαδή αμφιβολία δυνατότητας επιβίωσης, από τους εξωτερικούς ορκωτούς ελεγκτές της στις σημειώσεις επί των οικονομικών της καταστάσεων. Η παρατήρηση αυτή επιβάρυνε ουσιωδώς την πιστοληπτική της ικανότητα με αποτέλεσμα για ένα περίπου χρόνο να είχαμε πολύ μεγάλο πρόβλημα δανεισμού. Σε συνδυασμό με την πολύ χαμηλή της κερδοφορία (που έγιναν και ζημιές), η κατάσταση ήταν πολύ ζοφερή και αυτό αποτυπώθηκε στην τιμή της μετοχής της που έφτασε να είναι έως και 1,19 κάποια ημέρα (20/11/2018), με διακύμανση 1,3-1,4 Ευρώ μέχρι τις Ευρωεκλογές του ’19.
(δ) χάρη ΚΑΙ στις αυξήσεις των τιμολογίων, η κατάσταση αυτή άρχισε να αντιστρέφεται από το 2019 και γράψαμε λογιστικά κέρδη -σημαντικά- το 2020. Ταμειακά όμως δεν ήμασταν το ίδιο καλά. Ειμαστε καλά πλέον, όχι όμως όσο θα θέλαμε, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το μεγαλύτερο στην ιστορία οποιασδήποτε επιχείρησης στην Ελλάδα πρόγραμμα μετασχηματισμού ! Και τούτο γιατί το μεγαλύτερο για δεκαετίες πλεονέκτημα που είχε η ΔΕΗ, το χαμηλό κόστος καύσιμης ύλης (λιγνίτης) για την παραγωγή της έγινε πλέον μειονέκτημα, λόγω της πολιτικής που -κακώς- λέγεται “απανθρακοποίηση”. Κατά λέξη, απανθρακοποίηση σημαίνει μετατροπή σε άνθρακα και όχι απαλλαγή από τη χρήση του, αλλά τί να κάνουμε, έτσι μονολεκτικά αποδόθηκε το decarbonisation. Η ΔΕΗ πρέπει λοιπόν να επενδύσει ταχύτατα και σε πάρα πολλές κατευθύνσεις. Το επενδυτικό μας πρόγραμμα υπολογίζεται σε πάνω από 5 δις, για την επόμενη πενταετία.
(ε) εν όψει όλων αυτών η άντληση ΙΔΙΩΝ κεφαλαίων -όχι ξένων, δανεικών, που συνοδεύονται και από βάρη και εγγυήσεις συνήθως- η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου είναι η πλέον ενδεδειγμένη επιλογή. Αισιοδοξούμε ότι θα βρει θετική ανταπόκριση, το ίδιο και μεγαλύτερη από την ανταπόκριση που βρήκαν οι πρόσφατες εκδόσεις ομολογιακών δανείων μας, με πολύ καλό επιτόκιο και ακόμη περισσότερο ποιοτικό χαρτοφυλάκιο δανειστών. Δανειστών, μολαταύτα
(στ) αποτελεί αυτό πώληση ή πολύ περισσότερο ξεπούλημα; μα, αν κάποιος ήθελε να “ξεπουλήσει” δεν θα επέλεγε να βγει στην αγορά με τέτοια σαν τη σημερινή χρηματιστηριακή τιμή μετοχής, θα έβγαινε όταν ειχε 4 ή 5 ευρώ. Είναι έστω πώληση; όχι γιατί τα λεφτά μπαίνουν στην εταιρεία και αυξάνουν την αξία της. Αντίθετα, αν πουλιόταν το 17% των μετοχών, η αξία της εταιρείας δεν θα αυξανόταν, καθόλου μάλιστα. Συνυπολογίστε ότι δεν παραχωρείται το μάνατζμεντ και ότι τα λεφτά μπαίνουν στο ταμείο της ΔΕΗ και δεν πάνε στους δανειστές και βγάλτε τα συμπεράσματα σας.
(ζ) τέλος, κάτι τελευταίο : χάνει τον χαρακτήρα της ως δημόσια επιχείρηση η ΔΕΗ αν ολοκληρωθεί η προτεινόμενη αύξηση; η απάντηση είναι μόνο τυπικά και αυτό θα της βγει σε καλό, με ανάπτυξη σύγχρονης εταιρικής διακυβέρνησης. Η ΔΕΗ λειτουργεί σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού και δεν την βοηθάει το πολλές φορές ελάχιστα ευέλικτο και αποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας του δημόσιου τομέα. Αυτό έχει δημοσίως διατυπωθεί από διάφορες διοικήσεις της ΔΕΗ, μη εξαιρουμένης της διοίκησης Παναγιωτάκη στην ΓΣ των μετόχων το καλοκαίρι του ’19 ή και νωρίτερα αυτού στη ΔΕΘ του 2018. Σχετικά με το ποσοστό “καταστατικής πλειοψηφίας”, έχει αποδειχθεί ότι ένα ποσοστό του πλειοψηφούντος μετόχου στο 34%, με ευρεία διασπορά μετοχών δεν οδηγεί σε απώλεια του πραγματικού ελέγχου επί μιας ανώνυμης εταιρείας από τον πλειοψηφούντα μέτοχο. Δείτε τί ποσοστά είχε το Δημόσιο στην Εθνική Τράπεζα ή η οικογένεια Κωστόπουλου στην Αλφα πριν τις ανακεφαλαιοποιήσεις τους και θα πεισθείτε.
Αυτά χωρίς φόβο, αλλά με το πάθος ενός ανθρώπου που έχει αγαπήσει πραγματικά μιαν εταιρεία-πυλώνα της ανάπτυξης στην Ελλάδα, έχει υποστεί άδικες και κάποιες φορές επιθέσεις κάτω από τη ζώνη και που -παρά τις αδυναμίες της- μπορεί και πρέπει όχι απλά να συντηρηθεί αλλάζοντας (κατά το γνωστό τσιτάτο των Βρετανών Συντηρητικών) αλλά να δικαιώσει όσους πιστεύουμε και προσβλέπουμε στις δυνατότητές της. Γιατί η ΔΕΗ έρχεται από μακριά και μπορεί και πρέπει να πάει μακριά. Αρκεί να θυμόμαστε, οι άνθρωποί της, το Δαρβίνο : τα είδη που επιβίωσαν δεν ήταν ούτε τα πιο έξυπνα, ούτε τα πιο δυνατά, αλλά αυτα που μπόρεσαν να προσαρμοστούν στις αλλαγές του περιβάλλοντος στο οποίο ζούσαν.