Ερωτήσεις της Παρασκευής Βρυζίδου Βουλευτή Ν. Κοζάνης της Νέας Δημοκρατίας προς τον κ. Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Προϊστάμενο του Τμήματος Μελετών Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας της Α’ Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής των Ελλήνων, που ενημέρωσε τα μέλη της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας, με θέμα ημερήσιας διάταξης: «την ενημέρωση για το έργο του Τμήματος Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας της Βουλής και παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλευτικού Δικτύου Αποτίμησης Τεχνολογίας “Νέες Τεχνολογίες για τη Φροντίδα Ηλικιωμένων”», που συνεδρίασε στις 18 Δεκεμβρίου 2019, στο Μέγαρο της Βουλής.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΒΡΥΖΙΔΟΥ: Θα ήθελα και εγώ να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τον Καθηγητή και εισηγητή του συγκεκριμένου θέματος, τόσο για την ενημέρωση, όσο και την ενασχόληση του ιδίου και όλων των εμπλεκομένων, με ένα θέμα που φαίνεται ότι πρέπει να μας προβληματίζει και πρέπει να υπάρχει μέριμνα και έρευνα.
Είναι φανερό ότι, τόσο στη χώρα μας, όσο και στην Ευρώπη, έχουμε αύξηση των ηλικιωμένων και πρέπει να βρεθεί ο τρόπος, με τον οποίο θα διαχειριστούμε με τον καλύτερο τρόπο αυτή την κατάσταση, και για τους οικείους, και για τη χώρα, και για τους ίδιους.
Θα ήθελα να ρωτήσω τον εισηγητή σε ποιες κατηγορίες ή ποια παραδείγματα μπορούμε να έχουμε και με βάση ποια προβλήματα ηλικιωμένων, που η τεχνολογία βοηθάει, και κάνει παρεμβάσεις. Οι ηλικιωμένοι που έχουν κινητικά προβλήματα, ή είναι κάποιας αντίληψης λόγω της άνοιας, ή λόγω κάποιων νοσημάτων με τα οποία δεν μπορούν να έχουν την απόλυτη αντίληψη του περιβάλλοντος και της επικοινωνίας.
Η δεύτερη κατηγορία θεωρώ ότι δεν μπορεί να κάνει χρήση της τεχνολογίας. Η πρώτη, όμως, που έχει κινητικά προβλήματα, θεωρώ ότι, μάλλον, χρειάζεται κάποιον, είτε να τους εξυπηρετεί, ή να τους μετακινεί. Θα ήθελα, δηλαδή, εάν υπάρχουν παραδείγματα να μας τα πείτε, ώστε να κατανοήσουμε σε ποιες περιπτώσεις είναι εφαρμόζονται. Σίγουρα, μπορεί να είναι εκατοντάδες, αλλά θα ήθελα να μας πείτε κάποια παραδείγματα, για να κατανοήσουμε τους άξονες των αυτών παρεμβάσεων.
Επίσης, θα ήθελα από την προσωπική μου εμπειρία, να πω ότι τα προβλήματα που έχουν οι ηλικιωμένοι, καταρχήν, είναι προβλήματα επικοινωνίας, δυνατότητας να βρεθούν με άλλα άτομα. Δηλαδή, ένα μεγάλο πρόβλημα που τους βασανίζει και τους απασχολεί είναι το θέμα της μοναξιάς. Εάν, λοιπόν, θα μπορούσε να υπάρχει μέσω της τεχνολογίας μια διευκόλυνση για να βρεθούν με άλλα άτομα, όχι βέβαια να επικοινωνούν με την τεχνολογία, γιατί αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα συντροφιά, θα ήταν πολύ καλό.
Ένα δεύτερο σημείο, το οποίο θα ήθελα να καταθέσω, είναι ότι κάποιοι άνθρωποι βρίσκονται σε δύσκολη κατάσταση στην υγεία τους και αποκτούν κινητικά προβλήματα, ίσως, γιατί έγκαιρα ή και νοητικά δεν μπόρεσαν να προλάβουν κάποια ασθένεια, η οποία εάν υπήρχε η τεχνολογία που παρακολουθούσε, π.χ., την αυξημένη πίεση για να μην τους συμβεί ένα εγκεφαλικό ή καρδιακά θέματα, θα μπορούσε να προβλεφθεί, να σωθεί η ζωή του, ή ακόμη και να προλάβουμε κάποιες καταστάσεις, οι οποίες έχουν δυσμενείς εξελίξεις στην υγεία του και έτσι βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Όταν φτάσει ο ασθενής, ή ο ηλικιωμένος να έχει κινητικά ή νοητικά προβλήματα, καταλαβαίνετε ότι μετά τα πράγματα είναι, ιδιαίτερα, δύσκολα για όλους. Βεβαίως, είναι επιβάρυνση και για την οικονομία της χώρας και είναι και για τους ίδιους μία δυσάρεστη κατάσταση, όπως και για τους οικείους τους.
Τέλος, θα ήθελα να πω ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία, προκύπτει ένας νέος κλάδος ενασχόλησης των νέων μας, οι οποίοι μπορούν να στραφούν σ΄ αυτόν τον τομέα, να ενημερωθούν αυτοί που ασχολούνται με τον προγραμματισμό, που ασχολούνται με τις τεχνολογίες και με την έρευνα. Δηλαδή, να καταγράψουν πιο συγκεκριμένα τις ανάγκες των ηλικιωμένων και να μπορέσουν να ετοιμάσουν τέτοιους μηχανισμούς ή μηχανήματα ή προγράμματα που να τους διευκολύνουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Όντως, δοθείσης της ευκαιρίας της σημερινής συζήτησης, επισημαίνω και εγώ, ότι είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που απασχολεί και θα μας απασχολήσει στο μέλλον, και οφείλουμε ως κοινωνία να έχουμε τη μέριμνα μας, αν θέλουμε να έχουμε ένα σωστό, δίκαιο και υγιές κράτος.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ (Προεδρεύων της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Παπαδημητρίου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών Οικονομίας, Περιβάλλοντος και Τεχνολογίας της Α΄ Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής των Ελλήνων):.
Σχετικά με το που βοηθάει η τεχνολογία. Η τεχνολογία βοηθά σε πάρα πολλούς τομείς, το παράδειγμα των κινητικών προβλημάτων είναι το πιο εύκολο, οι ηλεκτρικές καρέκλες κα. Ένα πράγμα που δεν ήξερα κι εγώ πόσο χρήσιμο είναι, είναι η καρέκλα του ντουζ. Η συγκεκριμένη καρέκλα βοηθάει τους ανθρώπους που δεν θέλουν να τους κάνει μπάνιο άλλος, θέλουν να πλένονται μόνοι τους και είναι δικαίωμά τους. Εάν υπάρχει η τεχνολογική δυνατότητα που τους βοηθάει σε αυτό το ζήτημα, για αυτούς είναι κρίσιμο. Επίσης, ανεξάρτητα από τα κινητικά προβλήματα, υπάρχουν τα νοητικά προβλήματα, για παράδειγμα το πότε θα παίρνεις τα χάπια σου. Υπάρχουν συσκευές, οι οποίες προγραμματίζονται με ανάλογο τρόπο για να σου υπενθυμίζουν εσύ να αποφασίζεις για τα χάπια σου, πότε θα τα πάρεις χωρίς να έχεις κάποιον που να σε παίρνει τηλέφωνο, χτυπάει το «μπιπ»- και ανά πάσα στιγμή υπάρχουν δυνατότητες, οι οποίες σου υπενθυμίζουν το πότε θα πάρεις το κάθε χάπι, ανάλογα με τις ώρες. Αυτό λοιπόν, είναι μια αυτονομία του ατόμου, το να του επιτρέπεις να ζει μόνος του, να παίρνει τα χάπια του- γιατί είναι χρήσιμο να πάρει τα χάπια του- αλλά αυτός να είναι μόνος του, χωρίς να έχει κάποιον δίπλα του, που δεν τον θέλει ενδεχομένως. Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι κρίσιμο.
Υπάρχουν πολλές τέτοιες εφαρμογές, υπάρχουν ειδικά μηχανήματα, υπάρχουν ειδικά ρολόγια, η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς. Το θέμα είναι, το ότι αυτή η τεχνολογία θα πρέπει πράγματι να βοηθήσει το άτομο και εάν έχουμε μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση και για αυτούς τους ανθρώπους, αν αντιληφθούμε ότι δεν είναι «πακέτα», αλλά ότι είναι άνθρωποι με ιδιαιτερότητες, με επιθυμίες και δώσουμε την απαιτούμενη προσοχή. Γιατί το θέμα είναι και οικονομικό από τη μια μεριά, αλλά είναι και κοινωνικό. Καμιά φορά τους ηλικιωμένους- τους αγαπάμε και όλα αυτά- αλλά θέλουμε να αποφασίζουμε εμείς για αυτούς. Όχι, μπορεί να αποφασίζουν αυτοί για αυτούς σε πάρα πολλές περιπτώσεις και αυτό είναι μια κρίσιμη παράμετρος που πρέπει να την αντιμετωπίσουμε.
Βέβαια, σαφώς, αν το δούμε και από οικονομική άποψη- στενή οικονομική άποψη- είναι πτυχή οικονομίας και αυτή. Το να το δούμε σαν μια οικονομική περιοχή, ένα οικονομικό πεδίο, στο οποίο μπορούμε να αποδώσουμε προσοχή και να υπάρχουν άτομα τα οποία πράγματι θα ασχολούνται με αυτό το πεδίο επαγγελματικά, όχι συναισθηματικά μόνο. Είναι άτομα τα οποία μπορούν να ασχοληθούν είτε στο πλαίσιο της οικονομίας, είτε στο πλαίσιο του κράτους, αλλά να δώσουν με τη γνώση τους και την ειδική ενασχόλησή τους- γιατί πραγματικά θέλει ειδική ενασχόληση η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, δεν είναι ερασιτεχνισμός, θέλει ειδική δουλειά- πραγματικά μπορεί να είναι χρήσιμο. Αν θέλετε να το πάρουμε και ελληνικά, μπορεί η χώρα μας να πρωτοπορήσει, αν το θελήσει βεβαίως, σε έναν τέτοιο τομέα, γιατί οι ηλικιωμένοι είναι παντού. Αν πραγματικά, λοιπόν, θέλουμε εδώ να έχουμε μια οικονομική προσέγγιση, νομίζω ότι το πεδίο είναι λαμπρό, αλλά εδώ είναι θέμα γενικότερου προγραμματισμού, ευαισθητοποίησης, πόρων, εν γένει εκπαίδευσης, που είναι ευρύτερα προβλήματα.