Κάθε πόνος στην οσφύ ανεξαρτήτου αιτίας ονομάζεται οσφυαλγία. Δεν αποτελεί πάθηση αλλά σύμπτωμα. Μπορεί να είναι η εκδήλωση πολύ μεγάλου αριθμού παθήσεων όπως συμβαίνει και με την κεφαλαλγία. Είναι το πιο συχνό σύμπτωμα μετά την κεφαλαλγία και τουλάχιστον το 80% του γενικού πληθυσμού θα περάσει ένα επεισόδιο μια φορά στη ζωή του. Η οσφυαλγία επιβαρύνει την αμερικάνικη οικονομία 100 εκ $ κάθε χρόνο, λόγω νοσηλειών ή κόστος σε εργατοώρες.
Οι ηλικίες που αφορά εξαρτώνται από την αιτία που την προκαλεί, έτσι άλλα αίτια είναι συχνότερα σε μικρότερες ηλικίες και άλλα σε μεγαλύτερες. Το σύμπτωμα επομένως αφορά όλο το ηλικιακό φάσμα από τη στιγμή της γέννησης μέχρι την τρίτη ηλικία.
Οι παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν οσφυαλγία μπορεί να διαχωριστούν σε δυο μεγάλες κατηγορίες, η μια είναι τα μυοσκελετικά νοσήματα και η άλλη οι υπόλοιπες παθήσεις. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι ακόλουθες παθήσεις: σπονδυλοαρθρίτιδα, στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, αστάθεια της σπονδυλικής στήλης ,σπονδυλολίσθηση, διάταση ή ρήξη μυικών ινών ή συνδέσμων, μυικός σπασμός παρασπονδυλικών μυών, υπεξαρθρήματα σπονδύλων, κατάγματα, τραυματική σπονδυλόλυση ή σπονδυλολίσθηση, σπονδυλοδισκίτιδα, οστεομυελίτιδα, φυματιώδης σπονδυλίτιδα, νεοπλασίες πρωτοπαθείς ή μεταστατικές, συγγενείς ανωμαλίες, ιεροποίηση του Ο5, δισχιδής ράχη, καθώς επίσης και παθήσεις από τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, την λεκάνη και τα ισχία.
Η άλλη κατηγορία αφορά παθήσεις των ενδοκοιλιακών οργάνων που μπορούν να εκδηλωθούν ως οσφυαλγία. Κυριολεκτικά όλα τα ενδοκοιλιακά όργανα όταν νοσήσουν μπορούν να εκδηλώσουν ανάλογη συμπτωματολογία. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε παθήσεις ή όγκους του παγκρέατος, των νεφρών, των χοληφόρων, του ήπατος, του στομάχου, του εντέρου και των μεγάλων αγγείων της κοιλιάς.
Ο γιατρός οφείλει, όπως σε κάθε περίπτωση, να εξετάσει το ιστορικό του ασθενή, να τον εξετάσει κλινικά και να προβεί στον απαραίτητο εργαστηριακό ή απεικονιστικό έλεγχο. Η διάγνωση τις περισσότερες φορές τίθεται πολύ εύκολα, σε ορισμένες περιπτώσεις όμως μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τον θεράποντα ιατρό. Μεγάλη διαγνωστική αξία έχει ο χαρακτήρας του πόνου, η ακριβής εντόπιση, η ένταση , η διάρκεια και τα πιθανά συνοδά συμπτώματα. Οξείες καταστάσεις με επείγον χαρακτήρα που απαιτούν άμεση αντιμετώπιση συνήθως δεν οφείλονται σε μυοσκελετικά αίτια. Έτσι, η ρήξη ενός κοιλιακού ανευρύσματος, η διάτρηση στομάχου, η γαστροραγία, η οξεία παγκρεατίτιδα, ο εγκολεασμός του εντέρου είναι αίτια που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και πολλές φορές μπορεί να εκδηλωθούν με την εικόνα της οσφυαλγίας.
Συμπερασματικά, πρέπει να τονίσουμε ότι όταν κάποιος επισκεφτεί τον γιατρό και διαγνωστεί με οσφυαλγία , ουσιαστικά δεν έχει τεθεί διάγνωση αλλά περιγραφή του συμπτώματος. Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής πρέπει να ενημερώνεται για την αιτία των ενοχλημάτων του γιατί πίσω από την οσφυαλγία μπορεί να κρύβεται κάτι πολύ απλό αλλά και κάτι πολύ πιο σύνθετο.
Είναι προτιμότερο να επισκέπτεται κάποιος τον γιατρό του ακόμα και όταν τα ενοχλήματα είναι ήπια, γιατί η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους της θεραπείας.
Κωνσταντίνος Τερζίδης
Χειρούργος Ορθοπεδικός
