Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην 74η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών
Κύριε Πρόεδρε,
Διακεκριμένοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων,
Κυρίες και κύριοι,
Πρεσβευτή Bande, επιτρέψτε μου να προσθέσω τα συγχαρητήριά μου για την εκλογή σας στο αξίωμα του Προέδρου της 74ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι μεγάλη χαρά για μένα που απευθύνομαι στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για πρώτη φορά ως ο ηγέτης του λαού που πρώτος ανέπτυξε τις αξίες, τις οποίες το μεγαλύτερο μέρος του σύγχρονου κόσμου αγκαλιάζει – δημοκρατία, ατομικά δικαιώματα, ισότητα έναντι του νόμου.
Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία, ο ελληνικός λαός έχει υποφέρει από σειρά προβλημάτων που έθεσαν σε δοκιμασία τη θέληση και το σθένος του έθνους μας.
Αλλά αγωνιστήκαμε και επιμείναμε και το περασμένο καλοκαίρι ανοίξαμε ένα νέο κεφάλαιο στο διαρκές έπος μας, ένα κεφάλαιο που θα δείξει για μια ακόμη φορά από τι είμαστε φτιαγμένοι ως λαός και ως έθνος.
Στις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου, οι Έλληνες ψηφοφόροι έδωσαν στο Kόμμα της Νέας Δημοκρατίας τη στήριξη να σχηματίσει μια ισχυρή κυβέρνηση πλειοψηφίας και την εντολή να χαράξει μια νέα πορεία για τη χώρα μας. Μια πορεία που θα δημιουργήσει μια πιο παραγωγική και πιο ευημερούσα κοινωνία, ικανή να προσφέρει στους ανθρώπους μας νέες ευκαιρίες για να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους και να εκπληρώσουν τα οράματά τους.
Κάναμε γρήγορα βήματα για να υλοποιήσουμε αυτήν την εντολή. Σε λιγότερο από τρεις μήνες, θέσαμε τέλος στους ελέγχους κεφαλαίου, θεσπίσαμε μέτρα για την ώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και την προσέλκυση επενδύσεων, και υιοθετήσαμε τη νομοθεσία για τη μείωση των φόρων, τις ανοικτές αγορές και τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Και μόλις αρχίσαμε!
Κύριε Πρόεδρε, μια νέα μέρα έχει ανατείλει για την Ελλάδα, που την ζεσταίνει το καθαρό φως και την ενισχύουν οι άνεμοι της λογικής και της ελπίδας.
Καθώς προχωράμε για να οδηγήσουμε τη χώρα μας μακριά από τις καταιγίδες που την ταλαιπώρησαν για μια δεκαετία, προς τις ήρεμες θάλασσες και τους φωτεινούς ορίζοντες, διατηρούμε πλήρη επίγνωση της θέσης μας στην ευμετάβλητη περιοχή στην οποία ζούμε, του ρόλου μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα ιδανικά της οποίας εμπνεύσαμε και τις ευθύνες μας στον ευάλωτο κόσμο που κατοικούμε όλοι.
Δεδομένου του πλήθους των σημερινών προκλήσεων και κινδύνων, ο ρόλος του ΟΗΕ πρέπει να εξελίσσεται και να διαφοροποιείται διαρκώς, ώστε να παραμένει επίκαιρος και να προωθεί την ελευθερία, την ευημερία και την ειρήνη στις προβληματικές περιοχές.
Η Ελλάδα υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα να ηγηθεί των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για να καταστεί ο ΟΗΕ πιο αποτελεσματικός. Είναι πράγματι καιρός να ενισχύσει ο ΟΗΕ την ικανότητά του να ασκεί προληπτική διπλωματία, να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια, να διεξάγει ειρηνευτικές αποστολές, καθώς και να στηρίζει την ανοικοδόμηση των χωρών που έχουν υποστεί καταστροφές, μόλις επιλυθούν οι συγκρούσεις. Και είναι σημαντικό να το κάνουμε όλοι με μεγαλύτερη διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα.
Πιστεύω ότι όλοι θα συμφωνούσαμε πως ανεξάρτητα από το πόσες ειρηνευτικές επιχειρήσεις αναπτύσσονται σε περιοχές συγκρούσεων, στο τέλος της ημέρας η Ειρήνη και η Ασφάλεια δεν μπορούν να επικρατήσουν εάν υπάρχει έλλειψη προόδου και δεν υπάρχει ανάπτυξη που να τους αγγίζει όλους.
Η Ελλάδα παραμένει σθεναρά αφοσιωμένη στην εφαρμογή της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και στο μακροπρόθεσμο όραμα για μια ΕΕ που θα είναι ουδέτερη για το κλίμα έως το 2050.
Για να επιτύχει αυτούς τους στόχους, η ελληνική κυβέρνηση έχει θέσει την κλιματική αλλαγή ως βασικό στοιχείο της ατζέντας της. Δεν αφορά μόνο στην αμυντική στρατηγική για την προστασία των δασών μας από τις πυρκαγιές και τις παραλίες μας από τη διάβρωση και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Πρόκειται για την αξιοποίηση του μοναδικού μας φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς ως συγκριτικού πλεονεκτήματος που θα οδηγήσει σε βιώσιμη ανάπτυξη.
Για το σκοπό αυτό, σκοπεύουμε να υιοθετήσουμε μια νέα, φιλόδοξη εθνική στρατηγική για την ενέργεια, το περιβάλλον και το κλίμα πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους.
Θα απαγορεύσουμε τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης σε ολόκληρη τη χώρα έως το τέλος του 2021. Θα κλείσουμε όλους τους λιγνιτικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το τέλος του 2028. Θα προωθήσουμε πρωτοβουλίες για την προστασία της άυλης πολιτιστικής μας κληρονομιάς από τις επιπτώσεις των δυσμενών κλιματικών συνθηκών.
Θα συνεχίσουμε το έργο της Διεθνούς Διάσκεψης Κορυφής για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Ιούνιο στην Αθήνα, συγκαλώντας μια συνάντηση υψηλού επιπέδου, τον επόμενο χρόνο, προκειμένου να συνεχιστεί και να διευρυνθεί το έργο που ξεκίνησε στη διάσκεψη της Αθήνας.
Κύριε Πρόεδρε,
Για την Ελλάδα, η βιώσιμη ανάπτυξη και η ευημερία συνδέονται επίσης με την αποτελεσματική διαχείριση μιας από τις κύριες προκλήσεις του σήμερα, την προσφυγική κρίση.
Καθώς η Ελλάδα είναι το εξωτερικό σύνορο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επομένως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής και της προσφυγικής κρίσης εδώ και αρκετά χρόνια, η χώρα μου εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με τις μεγαλύτερες ροές μεταναστών και προσφύγων στην Ευρώπη από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.
Είμαστε ανάμεσα στα τέσσερα κράτη-μέλη της Ε.Ε που λαμβάνουν τις περισσότερες αιτήσεις ασύλου και έχουμε έναν από τους υψηλότερους δείκτες αιτούντων άσυλο ανά κάτοικο. Παρά τη δυσανάλογη επιβάρυνση και την επακόλουθη τεράστια πίεση στα συστήματα υποδοχής και ασύλου, καταφέραμε να σώσουμε χιλιάδες ζωές στη θάλασσα.
Καταβάλλουμε τεράστιες προσπάθειες και διαθέτουμε πόρους, στο μέγιστο των δυνατοτήτων μας, προκειμένου να φιλοξενήσουμε πρόσφυγες και μετανάστες με ανθρώπινο και αξιοπρεπή τρόπο, σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια τόσο των προσφύγων όσο και των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα μας.
Αλλά φτάνουμε στα όρια των δυνατοτήτων μας να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα.
Οι χώρες εισόδου δεν μπορούν και δεν πρέπει να επωμιστούν μόνες τους το βάρος της μεταναστευτικής πίεσης. Η διαχείριση των προσφύγων και της μετανάστευσης είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί συλλογική δράση, μια συνολική προσέγγιση και ευρείες λύσεις, πάντα βασισμένες στη δίκαιη κατανομή της ευθύνης και όχι στις ξενοφοβικές ατζέντες.
Πρέπει να δηλώσουμε το προφανές, στους ευρωπαίους εταίρους μας: η Ελλάδα δεν μπορεί να αντέξει μόνη της το βάρος των μαζικών κινήσεων των ανθρώπων που φεύγουν από τους πολέμους και την καταπίεση ή απλώς αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον όπως συμβαίνει τελευταία.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν την Ελλάδα ως τελικό προορισμό τους. Έρχονται στην Ευρώπη μέσω των εξωτερικών μας συνόρων, τα οποία τυγχάνει να είναι τα ελληνικά σύνορα. Η δυστυχία αυτών των ανθρώπων δεν μπορεί να μετατραπεί σε όπλο στην υπηρεσία των πολιτικών στόχων από οποιονδήποτε και πουθενά.
Πρέπει να γίνει σεβαστή η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε και Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να πράξει πολλά περισσότερα για να εκπληρώσει το μερίδιο της στη συμφωνία. Η πρόσφατη μεγάλη αύξηση του αριθμού των μεταναστών που διασχίζουν το Αιγαίο είναι απαράδεκτη.
Η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να υποστηρίζει οικονομικά την Τουρκία, αναγνωρίζοντας έτσι ότι εκατομμύρια πρόσφυγες διαβιούν σήμερα στην Τουρκία.
Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να υιοθετήσει νέους κοινούς κανόνες για τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι θα ισχύουν για όλες τις χώρες.
Καμιά ευρωπαϊκή χώρα, δεν μπορεί να είναι μέλος της ζώνης του Schengen και να επωφελείται από την ελεύθερη κυκλοφορία των ανθρώπων, ενώ παράλληλα αρνείται να συμμετάσχει σε ρυθμίσεις για την κατανομή των βαρών όσον αφορά τη μεταναστευτική κρίση. Η αλληλεγγύη δεν είναι μονόδρομος!
Κύριε Πρόεδρε,
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική αποτελεί πηγή ανησυχίας και πρέπει να αντιμετωπιστεί από τη διεθνή κοινότητα με συνολικό τρόπο.
Είναι τραγικό το γεγονός ότι οκτώ χρόνια μετά το ξέσπασμα της συριακής κρίσης, η χώρα εξακολουθεί να αποτελεί «πεδίο μάχης» για εγχώριες, περιφερειακές και διεθνείς αντιπαραθέσεις με επιπτώσεις που υφίστανται όλοι. Πρωτίστως ο δυστυχής συριακός λαός.
Η Ελλάδα δεν βλέπει άλλη εναλλακτική λύση πέρα από μια πολιτική λύση. Υποστηρίζουμε πλήρως έναν περιεκτικό πολιτικό διάλογο στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, που θα καταλήξει σε συμφωνία-πλαίσιο βάσει του ψηφίσματος 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας και θα επιτρέψει όχι μόνο την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στην πατρίδα τους αλλά θα αποτελέσει επίσης τη βάση για την έναρξη της ανασυγκρότησης αυτής της κατεστραμμένης χώρας..
Σχετικά με τη Λιβύη, είναι επιτακτική η δημιουργία των συνθηκών ασφαλείας που θα επιτρέψουν στη χώρα να επουλώσει τις πληγές της. Ως μια από τις γειτονικές χώρες της Λιβύης, η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στις διεθνείς προσπάθειες για τη σταθεροποίηση της χώρας.
Υποστηρίζουμε πλήρως το σχέδιο δράσης του ΟΗΕ για τη Λιβύη, καθώς και το πρόσφατα ανακοινωθέν σχέδιο τριπλής δράσης. Πιστεύουμε ότι αποτελούν ένα σταθερό οδικό χάρτη για την επίτευξη προόδου.
Ως χώρα που απολαμβάνει τόσο μακροχρόνιους δεσμούς με τον Αραβικό Κόσμο όσο και εξαιρετικές σχέσεις με το Ισραήλ, το οποίο η Ελλάδα αναγνώρισε για πρώτη φορά όταν ο πατέρας μου ήταν πρωθυπουργός πριν από περίπου 30 χρόνια, πιστεύουμε ότι η Ειρηνευτική Διαδικασία στη Μέση Ανατολή πρέπει να παραμείνει ζωντανή και να οδηγήσει στη λύση δύο κρατών, με την ελπίδα ότι μια μέρα η περιοχή μπορεί να γίνει «η Γη της Επαγγελίας» για όλους τους ανθρώπους της.
Κύριε Πρόεδρε,
Λέγεται συχνά ότι η γεωγραφία είναι πεπρωμένο. Ωστόσο, είναι ευθύνη μας να διαμορφώσουμε το πεπρωμένο μας. Παρόλο που η χώρα μου βρίσκεται κοντά σε μια εξαιρετικά ταραγμένη περιοχή, παραμένει ένας πυλώνας σταθερότητας, προάγοντας ενεργά την ειρήνη, την ασφάλεια και τη συνεργασία.
Η Ελλάδα, μαζί με την Κυπριακή Δημοκρατία, έχει καθιερώσει εποικοδομητικά τριμερή σχήματα συνεργασίας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την Παλαιστίνη.
Εμμένοντας στον σταθεροποιητικό της ρόλο σε μια περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, η Ελλάδα παραμένει απόλυτα προσηλωμένη στην αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας με όλους τους γείτονές της.
Ωστόσο, καμία απτή πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ δύο γειτονικών χωρών δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, καθώς και των Διεθνών Συνθηκών.
Ενέργειες που επίμονα αμφισβητούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στη θάλασσα και στον αέρα υπονομεύουν τη βασική αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας, παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο και παρεμποδίζουν σοβαρά τις προσπάθειες προς μια αμοιβαία επωφελή σχέση.
Έχουν περάσει σαράντα πέντε χρόνια από την παράνομη τουρκική εισβολή και κατοχή σε πάνω από το ένα τρίτο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια συμπεφωνημένη, ολοκληρωμένη και βιώσιμη λύση βάσει των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα πρέπει να θέσει τέρμα σε αυτήν την αδικία.
Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Akinci να συμφωνήσουν για τους όρους εντολής για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με στόχο την επίλυση του Κυπριακού.
Εναπόκειται σε αυτούς να αποφασίσουν τι είναι καλό για τις κοινότητές τους. Δεν χρειάζονται ξένη κηδεμονία.
Όπως επανέλαβε σε αυτή την αίθουσα χθες ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, η μόνη αποδεκτή λύση είναι η εξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, με ενιαία κυριαρχία, ενιαία διεθνή νομική εκπροσώπηση και ενιαία ιθαγένεια.
Η Ελλάδα είναι έτοιμη να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του παρωχημένου, εντελώς αναχρονιστικού Συστήματος Εγγυήσεων του 1960 και των μονομερών «δικαιωμάτων» παρέμβασης και για την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από το νησί.
Ωστόσο, οι παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και τα χωρικά ύδατα της Κύπρου παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο. Υπονομεύουν κατάφωρα τις συνεχιζόμενες προσπάθειες, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στην Κύπρο και κλιμακώνουν επικίνδυνα τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Η διπλωματία των κανονιοφόρων δεν έχει θέση στον 21ο αιώνα, αλλά στο 19ο.
Επιπλέον, οι πρόσφατες τουρκικές ενέργειες και δηλώσεις σχετικά με το άνοιγμα των Βαρωσίων υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση παραβιάζουν κατάφωρα τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες απαιτούν την επιστροφή όλων των νόμιμων κατοίκων στα Βαρώσια υπό τη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών.
Σε ότι αφορά τους γείτονές μας στο βορρά, η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποστηρίζει την προσπάθεια όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον τηρούν πλήρως τις διεθνείς υποχρεώσεις τους έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις υποχρεώσεις τους προς τους γείτονές τους.
Η Ελλάδα διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη ολόκληρης της Βαλκανικής περιοχής, χάρη στις εμπορικές ευκαιρίες που προσφέρουν τα λιμάνια της στον Πειραιά και στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στη θέση της ως σημαντικού επενδυτή στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε ακόμη πιο εντατικά στο μέλλον.
Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω κάνοντας την ακόλουθη παρατήρηση. Φυσικά σκεφτόμαστε τον ΟΗΕ όποτε αντιμετωπίζουμε σημαντικές δυσκολίες. Και, συχνά, βιαζόμαστε να επικρίνουμε τον ΟΗΕ όταν δεν αποδεικνύεται επαρκής στη διαχείρισή τους.
Ωστόσο, για όσους βρίσκονται εν μέσω πολέμων και επαναστάσεων, ο ΟΗΕ είναι το μοναδικό φρούριο ασφάλειας στο οποίο μπορούν να βασιστούν και αποτελεί τον μοναδικό φάρο ελπίδας για τα εκατομμύρια των προσφύγων σε όλο τον κόσμο στους οποίους παρέχει τροφή, καταφύγιο και ασφάλεια.
Θέλω λοιπόν να ολοκληρώσω την πρώτη μου εμφάνιση ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης, χαιρετίζοντας τον ΟΗΕ για τις συγκρούσεις που έχει επιλύσει, τα βάσανα που έχει μειώσει, τον πόνο που έχει καταπραΰνει ανά τον κόσμο.
Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
