Ο Σύλλογος Βλατσιωτών Λάρισας σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Επιστημών, πραγματοποίησε μια «λογοτεχνική συνάντηση» με τον Δυτικομακεδόνα βυζαντινολόγο, διδάκτορα της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του ΄Ινσμπρουκ, πεζογράφο ποιητή, θεατρικό συγγραφέα, δάσκαλο στα Ελληνικά της αυτοκράτειρας της Αυστρίας Ελισάβετ , Κων/νο Χρηστομάνο.
Η ανάμνηση δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια μορφή συνάντησης. Εκατόν οκτώ χρόνιας μετά το θάνατο του Κων/νου Χρηστομάνου, τα μέλη και οι φίλοι του Συλλόγου, συναντήθηκαν με τη ζωή του μέσα από κείμενα και ντοκουμέντα.
Η εκδήλωση διέτρεξε το έργο του Χρηστομάνου, περιηγήθηκε τη Μακεδονία, τη Βιέννη, το Τυρόλο, την Κέρκυρα, την Αθήνα και αποκάλυψε τη λατρεία του για την αυτοκράτειρα Ελισάβετ.
Η λογοτέχνης Νέλλη Βασβατέκη , ο καταξιωμένος ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός και ο πολιτικός Μηχανικός Μιχάλης Παλιός οδήγησαν το κοινό σε μια αισθητική και νοητική περιπλάνηση στο έργο του. Σε μια περιδιάβαση στη ζωή και στην εποχή του. Μέσα από τα κείμενα των έργων του, προσπάθησαν να μυήσουν τους παρισταμένους στον κόσμο των ιδεών και των συναισθημάτων που κατέκλυζαν τον Χρηστομάνο, ως απόρροια των συμβάντων που τάραξαν τη ζωή του. Κείμενα πλημμυρισμένα μουσικότητα, παρορμήσεις, φιλοσοφικούς στοχασμούς.
Ο μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας Λάρισας Χρήστος Κτιστάκης, συνόδευσε στο πιάνο μουσικά την αφήγηση.
Η συντονίστρια της εκδήλωσης, Αντιπρόεδρος του Συλλόγου, κ. Γίτσα Τζαφέτα στο ξεκίνημα, στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου ΜΕΤΡΟΠΟΛ είπε : « Εκφράζοντας και το δικό σας αίτημα για τέτοιες λογοτεχνικές και βαθιά ανθρώπινες συναντήσεις και επικοινωνίες, που μόνο ο πολιτισμός μπορεί να δημιουργεί, αναλάβαμε να οργανώσουμε και να σας προσφέρουμε αυτό ακριβώς που θα θέλαμε να σας συγκινήσει και να σας ευχαριστήσει» και κάλεσε στο βήμα την πρόξενο της Αυστριακής Δημοκρατίας κ. ΄Εβελιν Παπαδοπούλου, η οποία στο χαιρετισμό της τόνισε τους ισχυρούς δεσμούς που συνδέουν τη Βλάστη με την πατρίδα της τη Βιέννη , ένεκα των ανθρώπων της Βλάστης που μεγαλούργησαν στη Βιέννη και έγιναν ευεργέτες δύο πατρίδων. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος- όπως είπε η πρόξενος – που την κάνει να τιμά και να παρίσταται με ευχαρίστηση στις εκδηλώσεις του Συλλόγου, ενός Συλλόγου που ξέρει να σέβεται και να αναδεικνύει την ιστορία του.
Ακολούθως ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Επιστημών κ. Σάπκας σημείωσε ότι «…….Η παρουσία του κυρίου Βαλτινού στην εκδήλωση, μόνο τυχαία δεν είναι. Γιατί ο Χρηστομάνος όταν επέστρεψε μόνιμα στην Αθήνα ίδρυσε τη «Νέα Σκηνή» που συνέβαλε ουσιαστικά στον εκσυγχρονισμό του ελληνικού θεάτρου. Για πολλές δεκαετίες μετά το θάνατό του, η «Νέα Σκηνή» θα παραμείνει πρότυπο και σημείο αναφοράς για κάθε ανανεωτική καλλιτεχνική θεατρική κίνηση στην Ελλάδα. Η προσωπικότητα του Χρηστομάνου και το έργο του συνεχίζουν να προκαλούν ακόμα και σήμερα το ενδιαφέρον λογοτεχνών και ανθρώπων του θεάτρου….»
΄Επειτα ακολούθησε ο πρόεδρος του Συλλόγου Βλατσιωτών Λάρισας κ. Κώστας Βασβατέκης, που παρουσίασε σημαντικά ιστορικά στοιχεία της οικογένειας Χρηστομάνου, ενώ ανάμεσα σε άλλα τόνισε ότι «Οι Χρηστομάνοι κατάγονταν από το θρυλικό Μελένικο της Μακεδονίας, «τον Μυστρά του Βορρά» , με απώτερη καταγωγή από την Κατράνιστα, γειτονικό χωριό στη Βλάστη. Στη Βιέννη εγκαταστάθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο γενάρχης της οικογένειας Χρήστος Μάνος ήταν άρχοντας σωστός, ευγενικός και τίμιος. Με μπόλικο βιος από το εμπόριο με την Αυστρία. Με κάθε τρόπο προσπαθούσε κρυφά να εμπνεύσει, όσους περισσότερους γραικούς, ώστε να βοηθήσουν οικονομικά τον ξεσηκωμό. Χρηματοδότησε την έκδοση εντύπων και βιβλίων που θα βοηθούσαν στην παιδεία και τον φωτισμό του γένους». Ο κ. Βασβατέκης κατέληξε λέγοντας ότι « η διαδρομή της οικογένειας Χρηστομάνου υπήρξε ιστορική , ξεκινώντας από την μαρτυρική Κατράνιστα και το οινοφόρο Μελένικο, που τόσο ψυχρά και άκαρδα οι «μεγάλοι μας σύμμαχοι» απέκοψαν από τον ελληνικό κορμό, με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου τον Ιούλιο του 1913».
Ακολούθως ο ηθοποιός Γρηγόρης Βαλτινός παρουσίασε το πορτρέτο του Θεατράνθρωπου Χρηστομάνου, αυτής της σπουδαίας μορφής της τέχνης, σκιαγραφημένο με απλότητα, ακρίβεια και ουσιαστικό λόγο. Παρουσίασε κείμενα άλλων για τον Κ. Χρηστομάνο με το μοναδικό γλαφυρό αφηγηματικό του ύφος και κατέληξε λέγοντας «…μεγαλύτερος , μεγαλοφυέστερος δάσκαλος, υποκριτής ηθοποιίας από το Χρηστομάνο, δύσκολα θα μπορούσε να βρεθεί… Τελικά ο Χρηστομάνος άφησε πίσω του μια μεγάλη δημιουργική πνοή, μια αύρα μεγαλοσύνης!».
Στη συνέχεια η μελέτη της Νέλλης Βασβατέκη για την οικογένεια Χρηστομάνου και ιδιαίτερα για τον Κων/νο, παρείχε μοναδικές πληροφορίες, προσεγγίζοντας την εποχή και τα γεγονότα, με έξοχο αποφθεγματικό, συγκινητικό λόγο. Εστίασε στο κυριότερο γεγονός στη ζωή του Χρηστομάνου που ήταν η πρόσληψή του , καθ΄ υπόδειξη του Νικολ. Δούμπα, ως δασκάλου νεοελληνικής, αναγνώστου και συνοδού της τραγικής αυτοκράτειρας Ελισάβετ στην αυλή της Βιέννης, και στην έκδοση «του βιβλίου της Αυτοκτάτειρας Ελισάβετ» Το βιβλίο αυτό, είπε η κα Βασβατέκη ,είναι ένας μικρός κόσμος, ο κόσμος του Χρηστομάνου, που αποτελείται μόνον από δειλινά. Τόσο απαλά είναι τα χρώματα και τα όνειρα του κόσμου αυτού. Γερμανικά το ονόμασε ο Κων/νος «Φύλλα Ημερολογίου» και εννοούσε τα φύλλα της καρδιάς του. Στο βιβλίο αυτό, οι σκέψεις και οι περιγραφές του, γεννήθηκαν κοντά στη συντροφιά μιας τόσο ευγενικής γυναίκας όπως ήταν η Ελισάβετ. Διότι οι σκέψεις του Χρηστομάνου δεν ήταν του κόσμου τούτου, στον οποίο ζούσε, χωρίς να του ανήκει. Τόσος ήταν ο ιδεαλισμός του. Με την Αυτοκράτειρα Ελισάβετ ο Χρηστομάνος είχε εξαντλήσει όλους τους αναβαθμούς της αυτοσυνείδησης και της αναλυτικής του σκέψης».
Η Νέλλη Βασβατέκη, με συμπράττοντες τον καθηλωτικό Γρηγόρη Βαλτινό και τον εκφραστικό Μιχάλη Παληό, απέδωσαν κείμενα και επιστολές, μεταφέροντας στο ακροατήριο πλήθος συναισθημάτων, εικόνων και αναπολήσεων.
Ταξίδεψαν στα περασμένα καταργώντας το χρόνο, εκμηδενίζοντας την απόσταση χωρική, χρονική, ιστορική. Απέδωσαν με γλαφυρό αφηγηματικό ύφος τη γραφή του Χρηστομάνου, η οποία αναντίρρητα διαθέτει και δύναμη και νόημα και τέχνη καθώς και έκδηλη ποιητικότητα, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατηρίου.
Ενώ ο μαέστρος της Συμφωνικής Ορχήστρας Λάρισας κ. Χρήστος Κτιστάκης προσέφερε άψογη μουσική εναρμόνιση με το περιεχόμενο των λόγων και των κειμένων.
Η «Λογοτεχνική συνάντηση, που άγγιξε συναισθήματα, έκλεισε μελωδικά με αγαπημένα τραγούδια που ερμήνευσε ο Γρηγόρης Βαλτινός μαγεύοντας το ακροατήριο.
