Γενικά: Χτισμένος σε υψόμετρο 980 μ. στη διαδρομή Σέρβια, Πολύρραχο, Τριγωνικό, Μικρόβαλτο, Τρανόβαλτο, Λιβαδερό. Απέχει από τα Σέρβια 32 χιλιόμετρα.
Ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Λιβαδερού, αποτελεί ιδία κοινότητα.
Με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή το 2011 από τους 26 κατοικημένους οικισμούς που απογράφηκαν στο Δήμο Σερβίων το Λιβαδερον ως προς τον πληθυσμό βρισκόταν στη 2η θέση.
Ο Κ.Γουναρόπουλους στο περιοδικό «Πανδώρα» το έτος 1872 αναφέρει ότι ο οικισμός είχε 80 σπίτια επαναστάντων το 1854, οι τούρκοι έκαυσαν τον ναό της Παναγίας.
Σύμφωνα με το οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο του 1528 αριθμούσε 37 χριστιανικές εστίες (Τσότσος Ελιμειακά 64).
Εκλογικά: Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1908 για πρώτη φορά οι 287 Έλληνες ψηφοφόροι εκλογείς των χωριών Μόκρου και Τρανοβάλτου εξέλεξαν εκλέκτορα το Γεώργιο Τσιόκανο (Λαμπρέτσας).
Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές 30-5-1915 υπήρξε το τρίτο με έδρα το χωρίο Μόκρον (Λιβαδερόν) όπου ψήφισαν οι εκλογείς του χωρίου τούτου ως και οι των χωρίων Μεταξά και Δέλινον (Τριγωνικόν) με τόπον ψηφοφορίας την κοινοτικήν σχολήν αρρένων.
Εκλογές της 25-9-32. Ψηφοφορίσαντες: 192. Φιλελεύθεροι: 16. Λαϊκοί: 63. Αγροτικοί:- Εργατικοί αγροτικοί: 76. Προοδευτικοί:- Εθνικοριζοσπαστικό: 37. Ενιαίο Μέτωπο εργατών Αγροτών:- Δημ.Παπαδήμος:- (60/1519).
Για το δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου 1935 ψήφισαν Λειβαδερό
Βασιλευομένη δημοκρατία 285. Αβασίλευτη δημοκρατία 0. Λευκά 0.
Εκπαιδευτικά: Έκθεσις εκ της επιθεωρήσεως σχολείων της εκπαιδευτικής περιφερείας Κοζάνης. Επιθεωρητής των Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης Ι .Μαργαρώνης στις 19-10-17.
«Κοινόν μεικτόν σχολείον. Τάξεις 4. Μαθηταί εγγεγραμμένοι 54. Παρόντες 40. Κάτοικοι 650. Το διδακτήριον είναι κοινοτικόν, μονώροφον και εν χώρω ελευθέρω πανταχόθεν. Σύγκειται εκ δύο αιθουσών, ων η μεν της παραδόσεως επαρκής τον χώρον και ανεπαρκής τον φωτισμόν, η δε χρησιμοποιημένη ως κατοικία του διδασκάλου, ανεπαρκής τον τε χώρο και φωτισμόν. Χρήζει διαρρυθμίσεως και ανυψώσεως της στέγης.
Υλικόν σχολείου: 12 θρανία παλαιού τύπου, 1 τράπεζα, 3 καθίσματα, ων το εν ξύλινον, 2 πίνακες, 4 χάρται, 1 θερμάστρα και 1 σημαία εθνική κατεστραμμένη.
Μαθήτριαι. Εκ των πέντε μόνον εγγεγραμμένων ουδεμία εφοίτα. Διετάχθη η ποινική δίωξις. Διδάσκαλος ο Κ. Αλεξίου, ετών 39, με υπηρεσία 13 ετών, της 7ης του ημιγυμνασίου Ραιδεστού. Οι χωρικοί ποιούνται εύφημον μνείαν του ονόματός του ως καλού διδασκάλου και αγαθού ανθρώπου. Διδάσκει χαμηλή τη φωνή, όπερ ελάττωμα μετέδωκε και τοις μαθηταίς αυτού, οίτινες όμως αναγινώσκουσιν ευχερώς και καλλιγραφούσιν, αλλ’ υστερούσιν εν τη αριθμητική».
Ο Επιθεωρητής των δημοτικών σχολείων Κοζάνης λαβών υπόψη την αίτησιν του τελειοφοίτου της Γης τάξεως του γυμνασίου Κοζάνης Δημ.Αλβανού περί διορισμού του σε κενή θέση της περιφερείας Κοζάνης ή προσωρινά υποδιδασκάλου αφ’ ετέρου τα μεγάλα κενά άτινα δημιούργησε εις τας τάξεις του στρατού πλείστων διδασκάλων αποφασίζει να διορισθεί ούτος ως προσωρινός υποδιδάσκαλος εις το σχολείο Μόκρου μέχρι της αποστρατεύσεως του δημοδιδασκάλου Μάρκου Τελιοπούλου (26/3/1921).
Το διδακτήριο είναι οπωσδήποτε καλό, δύναται δια μικρής δαπάνης να γίνη πολύ καλόν, διότι εκτός του ότι κείται σε κατάλληλο τοποθεσία έχει και καλό προσανατολισμό. Οι προεστοί του τόπου διαβεβαίωσαν τον επιθεωρητή ότι την ερχομένη άνοιξη το σχολείο θα αλλάξει όψη. Ακόμη ανέφεραν ότι συνέλεξαν το ποσό των δέκα χιλιάδων δραχμών για την οικοδόμηση νέου διδακτηρίου και ζητούν άδεια υλοτομίας δωρεάν (9/10/1921).
Ο Επιθεωρητής των Δημοτικών σχολείων Κοζάνης στις 30 Νοεμβρίου 1921 διορίζει τη σχολική Εφορεία 1) Ιωάννης Φαρμάκης ως πρόεδρος 2)Δημ. Γκουτζιομήτρος ως ταμίας 3)Παπανικόλαος Μπατσίλας ως τρίτο μέλος.
Το διδακτήριον είναι μεν ευρύχωρον και εις κατάλληλον τοποθεσίαν, αλλά χαμηλόν και ανεπαρκώς φωτισμένον. Είναι μεν πλουσία η κοινότης αλλά αδιαφορεί τελείως για την εκπαίδευση των τέκνων. Μετά πολλάς προτροπάς και παραινέσεις συγκατατέθη να μεταρυθμίσει το διδακτήριο ούτως ώστε να αποβεί κατάλληλο για διτάξιο σχολείο. Η επίπλωσις του διδακτηρίου είναι πενιχροτάτη (10-14/10/1923).
Με απόφαση του Επιθεωρητή Δημοτικών Σχολείων Κοζάνης στις 24/11/25 αποσπάται ο δημοδιδάσκαλος Μάρκος Τελιόπουλος εκ του διταξίου μεικτού Μόκρου στον αργούν μονοτάξιον μεικτόν δημ. Σχολείον Ραχόβου (Πολύρραχο).
Σχολική επιτροπή (17-8-1928) κατά σειρά, πρόεδρος, ταμίας, μέλος: Αθαν. Φ.Μίχου, Κ. Γ. Τσόκανος, Ξεν. Παπακωνσταντίνου.
Το Εποπτικόν Συμβούλιον μετά από αίτηση εννέα δημοδιδασκάλων για μετεκπαίδευση στο Γεωργικό Φροντιστήριο Λαρίσης για το σχολικό έτος 1930-31 επιλέγει τρεις σύμφωνα με το νόμο:1)Δημ. Ασβεστά δημοδιδάσκαλον του 6/ταξίου δημ. Σχολείου Πτολεμαΐδας 2) Δημ. Φυλακτόν δημοδιδάσκαλον του δημ. Σχολείου Λειβαδερού 3) Ιωάννη Θαβώρη δημοδιδάσκαλον του 5/ξίου Α΄δημ. Σχολείου Σερβίων (9-8-1930).
Μαθητές 200. Τριάκοντα μαθητές μαστίζονται από ελονοσία (17/6/38).
Διδακτήριον τριτάξιον εκ των νεωτέρων δεν επαρκεί δια τις ανάγκες του σχολείου, γειτνιάζει με το κοιμητήριον, τυγχάνει άνευ αυλής και δέντρων. Έχει τα απαραίτητα έπιπλα .Το σχολείο διαθέτει σχολικό κήπο εκτάσεως 2400 τ.μ απέχων από το σχολείο 300 μ. Συνολικά 256, κατά την επιθεώρηση στις δύο ανώτερες τάξεις υπήρχαν 2 μαθητές (20/6/141).
Διδάσκαλοι: Παπαδόπουλος Γεώργιος εκ Πόντου, 1885, (Λιβαδερό 38).
Σταμπόλη Κλειώ, εκ Δρεπάνου, 1910, πτυχιούχος 3/ξίου διδασκαλείου (Λειβαδερό 38).
Αμοιρίδης Χαράλαμπος εκ Δρεπάνου, πτυχιούχος 6/ξίου διδασκαλείου, (Λειβαδερό 38).
Επισιτισμός: Οι πρόεδροι κοινοτήτων Βασίλειος Δισερής Λιβαδερού, Ιωάννης Αλβανός κοινότητας Ελάτης, Παναγιώτης Παπαγεωργίου κοινότητος Καστανιάς, Γεώργιος Βαϊτσόπουλος κοινότητος Πλατανορεύματος με έγγραφο στο Νομάρχη Κοζάνης στις 20-9-1946 τονίζουν τα παρακάτω:
«Προ πολλού παρουσιάσθημεν ενώπιόν σας και εζητήσαμεν όπως η διανομή του ιματισμού κ.λ.π γίνει δια των κοινοτικών επιτροπών εκάστης κοινότητος, όπως κ. υμείς κ. Νομάρχα θα ενθυμείσθε.
Ασφαλώς αποφασίσατε όπως η διανομή ιματισμού και υφασμάτων ενεργηθεί υπό των κοινοτικών επιτροπών διανομής πλην όμως η υποεπιτροπή κέντρου διανομών Σερβίων δημιούργησε ένα πρατήριον εν Σερβίοις και διανέμει τα υφάσματα και ιματισμό εις τας κοινότητας ολοκλήρου της περιοχής Σερβίων και απεύθυνε έγγραφον εγκύκλιον εις όλας τας κοινότητας όπως οι κονότητες συντάξουν καταστάσεις, συμπληρώσουν δελτίον και εφωδιάσουν τους κατοίκους των οι οποίοι μετά των δελτίων θα μεταβαίνει έκαστος εις το Γενικόν πρατήριον εις Σέρβια να λαμβάνει τον ιματισμόν του….
Επειδή κ. Νομάρχα αποφασίσατε ως προφορικώς μας διαβεβαιώσατε ο ιματισμός θα διανεμηθεί μέσω των επιτροπών διανομής των κοινοτήτων και επειδή τα μέλη τόσον των τοπικών επιτροπών όσον και οι κοινοτικοί υπάλληλοι οι οποίοι θα ενεργήσουν την σύνταξιν καταστάσεως δελτίων ως και τη διανομή οφείλουσι να παρακολουθήσουν.
Επειδή επί της αξίας του ιματισμού εισπράττεται 2% ποσοστό υπέρ της επιτροπής κ.λ.π τα οποία εισπράττει η επιτροπή κέντρου Διανομών Σερβίων η οποία διαμένει εις την έδραν όπου αι οικίαι και αι οικογένειές των και δεν είναι κατατρεγμένοι … Λαμβάνομεν την τιμήν να παρακαλέσωμεν υμάς όπως ευαρεστούμενοι και έχοντες υπόψη τα ανωτέρω διατάξητε να ιδρυθεί εν Σερβίοις δεύτερον πρατήριον δια τας ανωτέρω κοινότητας διορισθώσι δε ως επιτροπαί οι πρόεδροι των κονοτήτων Λειβαδερού, Ελάτης, Καστανιάς, Πλατανορεύματος και ως υπάλληλο του πρατηρίου οι γραμματείς των κοινοτήτων Καστανιάς και Πλατανορεύματος, ίνα η διανομή γίνει ενωρίτερα και δικαιοτέρα».
Ιερά: Ενοριακός ναός Αγίου Νικολάου 1964-1977. Μεταμόρφωση του Σωτήρος 1989. Εξωκκλήσια Αναλήψεως 1965. Παναγίας. Αγίων Αποστόλων. Αγίου Αθανασίου, Προφήτου Ηλία. Αγίου Γεωργίου.
Αφιερωτές στην πρόθεση 421 της Μονής Αγίου Νικάνορα ήταν για την Α΄ Γραφή 89 και στη Β΄ Γραφή 63 (Από το 1692 και μετά).
Μέλη του Ιερατικού Συνδέσμου Κοζάνης στις 28-3-27 Μπατσίλας Νικόλαος, Κουτζομήτρου Ευάγγελος (60/1472).
Για την αρχιερατική και Πατριαρχική επιχορήγηση το έτος 1863 το Λιβαδερόν φορολογήθηκε για 69 στεφάνια (οικογένειες) 897 γρόσια και 30 ¼ παράδες.
Κατανομή περιουσίας: Στην Επιτροπή δια την κατανομή της μεικτής περιουσίας ήταν ο Ειρηνοδίκης Σερβίων Χαρ. Μαλάκης ο οικονομικός έφορος Κωνστ. Μούστρης. Ο επιθεωρητής Δημ. Εκπαιδεύσεως Μιλτ. Σταβάρας και αντιπρόσωποι της κοινότητας Ιωάννης Φαρμάκης και Ευάγγελος Τσιόκανος την οποία κατένειμαν στις 9-10-26 ως ακολούθως: Σχολείο: Παραχωρεί κατά κυριότητα τα κάτωθι ακίνητα τα διαχειριζόμενα σήμερα υπό της εκκλησιαστικής επιτροπής α) ένα υδρόμυλο β) τα δύο μαγαζεία γ) εν οίκημα υπό την ονομασία φάμπρικα ανήκον σήμερα στην εκκλησία. Ένα καθαρολείβαδον εκτάσεως 2 στρεμμάτων. Αγρούς 90 στρεμμάτων σε 19 τοποθεσίες.
Στην εκκλησία παραχωρεί άπαντας τους αγρούς τους καλλιεργουμένους σήμερον παρά των 3 κολλήγων της εκκλησίας Χαρ. Βέττα και αδελφών Νικ. και Ιωάν. του Δημ. Πανίστα και του Χρ. Μπατσίλα.
Κατοχή: Ο πρόεδρος της κοινότητας στις 14-8-41 ζητά να δοθεί σολόδερμα στον Κων\νο Κοντοθόδωρο για κατασκευή υποδημάτων για τις ανάγκες των κατοίκων. Πληροφορεί ότι είναι ο μόνος υποδηματοποιός όστις εργάζεται στο χωρίο.
Κοινοτικά: Σύσταση της κοινότητας στις 31/12/1918 με έδρα τον οικισμό Μόκρον (λιβαδότοπος). Στις 8/8/1928 μετονομάζεται σε Λιβαδερόν. Στις 7/6/2010 προσαρτάται στο δήμο Σερβίων-Βελβεντού και στις 9/3/2019 στο δήμο Σερβίων.
Στις κοινοτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 25-10-25 ψήφισαν 126 εκλογείς και έλαβαν ψήφους οι Βασ. Παν. Τσανάκας 92, Αθανάσιος Φ.Μίχου 91, Ευάγγ. Κωνστ. Νίκου 81, Βασίλειος Χρ. Δεσερής 59, Θεόδωρος Ν. Γκουτζογιάννης 57, Φώτιος Ν. Γκουτζομήτρος 51, Νικόλαος Ι. Πουρνάρας 47.
Ο πρόεδρος της κοινότητας αναφέρει στις 20-8-34 ότι δεν υποβάλλει τον κατάλογο χειμερινής βοσκής λόγω του ότι οι κτηνοτρόφοι απομακρύνουν τα ποίμνιά των εκ του ψύχους εις θερμότερα μέρη και πληρώνουν εις ετέρας κοινότητας (60/623).
Ο Νομιοκτηνίατρος Κοζάνης αναφέρει στις 15-11-1939 ότι κατόπιν εξετάσεων διαπίστωσε ότι στο χωρίον Ελάτη υπάρχει πανώλη των χοίρων η οποία μεταδόθηκε στο χωρίον Λειβαδερό. Αίτηση για τη θανατηφόρο νόσο των χοίρων και αγελάδων είχε κάνει η κοινότης Ελάτης στις 5-11-1939 (60/1264).
Πεσόντες: Αγοραστός Φώτιος στρατιώτης 2/12/1940, ύψ 1532 ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ 27Ο Σ.Π γεν.1918.
Δαρδούμπας Αθανάσιος στρ. 4/4/1941 υψ.2058 27Ο Σ.Π γεν.1916
Πληθυσμός:1913=909. 1920=993. 1928=1163. 1940=1491. 1951=1714. 1961=2000. 1971=1638. 1981= 1517. 1991=1558. 2001=1645. 2011=1232.
Σύλλογοι: Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδεριωτών Κοζάνης (ετήσιος χορός 2017) (χορευτική παράσταση 2018).
Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδερού “Νέα Γενιά” (Συναυλία -Αφιέρωμα στον Απόστολο Καρδάρα 2017) (χορευτική παράσταση Αποκριές 2018).
Πολιτιστικός Σύλλογος Λιβαδεριωτών Ελβετίας (Πρωτοχρονιά-Ρεβεγιόν 2017-2018).
Από το βιβλίο του Βασίλη Αποστόλου “Οικισμοί Δήμων Σερβίων-Βελβεντού” σ. 177 Κοζάνη 2022
