Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση αλέθεται στον μύλο του λαϊκισμού που χρησιμοποίησε προεκλογικά ο τέως υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου για ψηφοθηρικούς λόγους. Οπως δείχνουν τα αποτελέσματα των βάσεων εισαγωγής, η μετατροπή των ΤΕΙ σε πανεπιστήμια διά χειρός Γαβρόγλου επέφερε ισχυρό πλήγμα στο κύρος της ανώτατης εκπαίδευσης, που ήδη ταλανίζεται από σημαντικά προβλήματα και στρεβλώσεις, και έκανε ευκρινέστερο το χάσμα ανάμεσα στα ΑΕΙ πολλών ταχυτήτων, κάτι που έχει σαφή επίπτωση στους νέους φοιτητές και στο ακαδημαϊκό έργο. Απόφοιτοι Γενικών Λυκείων εισήχθησαν με 16 στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ και άλλοι με 7,5 στις Σέρρες, μαθηματικοί του 15 (στην Αθήνα) και του 7 (στη Σάμο), διοικητικοί επιστήμονες και τεχνολόγοι του 18 (στο Οικονομικό Παν. Αθηνών) και του 4,5 (στην Κοζάνη)!
Παράλληλα, παιδιά τα οποία στα 16 τους αποφάσισαν να ακολουθήσουν την επαγγελματική εκπαίδευση εισήχθησαν τελικά σε πανεπιστημιακά τμήματα με θολό γνωστικό αντικείμενο, όπως το Περιφερειακής και Διασυνοριακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, όπου ο τελευταίος εισαχθείς είχε μέσο όρο μικρότερο της μονάδας· εισήχθη με 840 μονάδες, δηλαδή με μέσο βαθμό που αντιστοιχεί στο 0,8. Τα παιδιά αυτά, μετά την ολοκλήρωση του Επαγγελματικού Λυκείου, θα μπορούσαν να κατευθυνθούν στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση.
«Ησσων προσπάθεια»
Σχέδιο αναδιάταξης των παθογενειών, που ενέτεινε με τις αποφάσεις του ο κ. Γαβρόγλου, σχεδιάζει η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, η οποία μιλώντας στην «Κ» ανέφερε ότι «η θεσμοθέτηση βάσης εισαγωγής δεν είναι πανάκεια. Απαιτείται να δοθεί βάρος στη βελτίωση της μέσης εκπαίδευσης, αλλά και στη μεταλυκειακή επαγγελματική εκπαίδευση». Και τόνισε: «Ωστόσο, ας μη διαφωνούμε για τα αυτονόητα. Είναι αδιανόητο ένας υποψήφιος να εισάγεται με τόσο χαμηλή βαθμολογία. Πρόκειται για την αποθέωση της ήσσονος προσπάθειας».
Συγκεκριμένα, τα νέα πανεπιστημιακά τμήματα –συνολικά 133, εκ των οποίων τα 105 είναι μετεξέλιξη προηγούμενων τμημάτων ΤΕΙ και τα 28 εντελώς νέα– δεν έπεισαν. Πολύ λίγοι υποψήφιοι τα είχαν μεταξύ των πρώτων προτιμήσεών τους, ενώ οι βάσεις εισαγωγής τους είναι πολύ χαμηλές. Tα 81 έχουν βάση κάτω από 10.000 μόρια και 52 πάνω από 10.000 μόρια. Μάλιστα, η διαφορά των βάσεων μεταξύ νέων και παλαιών τμημάτων με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, πολύ μεγάλη ακόμη, έως και τετραπλάσια. Ενδεικτικά, σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων του υπ. Παιδείας από το Οικονομικό Παν. Αθηνών (ΟΠΑ, πρώην ΑΣΟΕΕ) και τον εκπαιδευτικό Κωνσταντίνο Παπαγιαννούλη:
• Στο νέο τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Παν. Δυτικής Μακεδονίας στα Γρεβενά η βάση εισαγωγής είναι 5.534 μονάδες, ενώ στο αντίστοιχο τμήμα στο ΟΠΑ είναι 16.087.
• Στα νέα τμήματα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Διεθνούς Παν. Ελλάδος στην Καβάλα η βάση εισαγωγής είναι 4.643 μονάδες και στην Κοζάνη (Παν. Δυτικής Μακεδονίας) 4.490 μονάδες, ενώ στο αντίστοιχο τμήμα του ΟΠΑ η βάση είναι 17.959 μονάδες.
• Τα νέα τμήματα Πολιτικών Μηχανικών σε Σέρρες (Διεθνές Πανεπιστήμιο) και Πάτρα (Παν. Πελοποννήσου) είχαν σχεδόν διπλάσια διαφορά βάσης (7.665 και 8.242 αντίστοιχα) σε σχέση με τη σχολή του ΕΜΠ (16.385).
• Αντίστοιχα είναι τα αποτελέσματα για τα τμήματα Μαθηματικών. Στις 9.206 μονάδες είναι η βάση του τμήματος στην Καστοριά και 14.617 στην Αθήνα.
Από την άλλη, το χάσμα των βάσεων ανάμεσα στα παλαιά (δηλαδή, δεν δημιουργήθηκαν φέτος) ομοειδή τμήματα των κεντρικών και των περιφερειακών ΑΕΙ είναι δεδομένο. Ομως, σε αρκετές περιπτώσεις η διαφορά είναι πολύ μεγάλη. Ενδεικτική είναι η περίπτωση των αρχιτεκτονικών σχολών σε Ξάνθη (11.233 μονάδες) και Χανιά (11.859) με τη σχολή του ΕΜΠ (στις 19.050 μονάδες).
Οι διαφορές αυτές εγείρουν προβληματισμό για το χάσμα του επιπέδου των φοιτητών των ΑΕΙ, ενώ ήδη προκαλούν αντιδράσεις από τα κεντρικά πανεπιστήμια, τα οποία αναμένεται να δεχθούν πολλούς φοιτητές με μετεγγραφή από τα περιφερειακά. Ενδεικτικό είναι το ψήφισμα του Τμήματος Γεωπονίας του ΑΠΘ, που μπροστά στο κύμα μετεγγραφών που αναμένεται να δεχθεί από τα νέα τμήματα, λέει ότι «το πλέον ανησυχητικό γεγονός για την εκπαιδευτική δραστηριότητα του τμήματός μας είναι ότι ο μεγάλος αριθμός φοιτητών (2.313 άτομα), οι οποίοι έχουν εισαχθεί στα νέα τμήματα Γεωπονίας, έχουν πολύ χαμηλότερη βαθμολογία (έως και 7.663 μόρια) σε σύγκριση με τους φοιτητές του ΑΠΘ (με βάση εισαγωγής: 14.644 μόρια). Ως επακόλουθο, η μετεγγραφή τους στο Τμήμα Γεωπονίας ΑΠΘ θα οδηγήσει σε μια άδικη υποβάθμιση του ακαδημαϊκού επιπέδου του».
Μάλιστα, η επιλογή της πρώην ηγεσίας του υπουργείου να «πανεπιστημιοποιήσει» προεκλογικά μεγάλο αριθμό τμημάτων, χωρίς στρατηγική και ουσιαστικά αξιολόγηση των ΑΕΙ, επιβαρύνει τα προβλήματα των ΑΕΙ, ενώ εγκλωβίζει τους νέους σε τμήματα με θολές επαγγελματικές προοπτικές.
Σειρά παρεμβάσεων
Μιλώντας στην «Κ» η κ. Κεραμέως δήλωσε ότι απαιτείται σειρά παρεμβάσεων και στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ώστε να αλλάξει το τοπίο σε βάθος χρόνου. Κατ’ αρχάς, η θεσμοθέτηση βάσης εισαγωγής είναι δεδομένη, χωρίς ωστόσο να έχει προκαθοριστεί το όριο (αν είναι 10 ή 9,5, όπως το ισχύον όριο προαγωγής ή απόλυσης στη δευτεροβάθμια) αλλά και ο χρόνος έναρξης εφαρμογής της. Η τελική απόφαση θα προκύψει μετά τον διάλογο με τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών αλλά και των ΑΕΙ.
Παράλληλα, προωθείται ο ανασχεδιασμός της επαγγελματικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης, αφού ο τέως υπουργός προκάλεσε σύγχυση στον κλάδο. Θεσμοθέτησε τα διετή προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης στα ΑΕΙ, τα οποία θα συνυπήρχαν με τα καθιερωμένα ΙΕΚ. Η κατάργηση των διετών προγραμμάτων –«είχαν γίνει στο πόδι», λέει η κ. Κεραμέως– ήταν μια πολιτική απόφαση, προάγγελος των ευρύτερων αλλαγών στην επαγγελματική εκπαίδευση.
Τα αγγλόφωνα προπτυχιακά
Απελευθέρωση των μεταπτυχιακών σπουδών και των αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων σε κάθε πανεπιστήμιο από το 2020, θεσμοθέτηση φορολογικών κινήτρων για δωρεές προς τα ΑΕΙ, εξαίρεση του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) από το δημόσιο λογιστικό, ώστε να περιοριστεί η γραφειοκρατία στην αξιοποίηση των κονδυλίων που διαθέτει από την έρευνα κάθε ίδρυμα. Πρόκειται για ρυθμίσεις που αποτελούν νομοθετική προτεραιότητα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και στην ουσία, όπως ανέφερε στην «Κ» η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, «απελευθερώνουν τα πανεπιστήμια από τον κρατικό εναγκαλισμό. Προχωρούμε σε επιστροφή των εξουσιών στα ιδρύματα για να λειτουργήσουν πραγματικά αυτόνομα».
Πρεμιέρα το 2020
Κομβικής σημασίας για το υπουργείο Παιδείας είναι η δυνατότητα ίδρυσης αγγλόφωνων προπτυχιακών με δίδακτρα, για την προσέλκυση ξένων φοιτητών. Βεβαίως, ήδη υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο (άρθρο 13 του ν. 4485/2017), που ορίζει ότι ένα ΑΕΙ μπορεί να ιδρύσει αγγλόφωνο προπτυχιακό. Μάλιστα, από το νέο ακαδημαϊκό έτος η Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), θα οργανώσει το πρώτο αγγλόφωνο προπτυχιακό με τίτλο «BA Program in the Archaeology, History and Literature of Ancient Greece». Θα είναι διάρκειας οκτώ εξαμήνων και θα παρέχει συνολικά 248 πιστωτικές μονάδες, που θα αποτελούν το διαβατήριο του προγράμματος, ώστε το πτυχίο να είναι εναρμονισμένο με τα αντίστοιχα προπτυχιακά σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Ωστόσο, ο νόμος 4485 ορίζει ότι στα αγγλόφωνα προπτυχιακά κάθε ΑΕΙ είναι απαραίτητη η συμμετοχή του ΔΙΠΑΕ. Γεγονός που περιορίζει την αυτονομία κάθε ιδρύματος, ενώ και τα δεδομένα έχουν αλλάξει, αφού πλέον (με απόφαση του τέως υπουργού Κώστα Γαβρόγλου) το ΔΙΠΑΕ αποτελεί σύμπραξη τριών ΤΕΙ της Μακεδονίας και της Θράκης, χάνοντας τον προσανατολισμό που είχε όταν ιδρύθηκε.
πηγή: www.kathimerini.gr