Είναι δύσκολο, πραγματικά, να αποτιμήσει κανείς με νηφαλιότητα και δικαιοσύνη, το πολιτικό μέγεθος 99 ετών του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Γεννήθηκε στις 18/10/1918 στα Χανιά, όντας υιός του Κυριάκου Μητσοτάκη (1884-1944) και της Σταυρούλας Πλουμιδάκη, αλλά, το κυριότερο, μικρανηψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ως εκ τούτου ήταν ταγμένος βενιζελικός, δηλαδή φιλελεύθερος, ήτοι αντιμοναρχικός. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακό στη Δυτική Γερμανία.
Έχει λεχθεί πως το 1941, πήρε μέρος ως έφεδρος αξιωματικός στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου. Δηλαδή πήγε στον πόλεμο όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941. Η αλήθεια η οποία κρύβεται πίσω από τις λεπτομέρειες είναι, πως οι γόνοι προνομιούχων οικογενειών, με το που ξέσπασε ο πόλεμος εισήχθησαν, τότε, στη Σχολή Εφέδρων και αντί να βρεθούν, άμεσα, στο μέτωπο, λάμβαναν πολύμηνη εκπαίδευση ΥΕΑ. Ποιος ανέμενε πως η μικρή Ελλάς θα άντεχε τόσο απέναντι σε Ιταλία και Γερμανία; Για την κατοχική περίοδο, του κόλλησαν την ρετσινιά του δοσιλόγου. Όμως πέρα από τον άθλιο φορέα αυτής της ιστορίας, την ΑΥΡΙΑΝΗ της κυβερνητικής 8ετίας του ΠΑΣΟΚ, αν δεν είχε αντικατοχική δράση, δεν νομίζω ο Γλέζος να είχε διατηρήσει σχέση μαζί του.
Μόλις 29 χρονών εκλέχθηκε βουλευτής και μόλις 34 έγινε υφυπουργός Οικονομικών σε κυβέρνηση, ποιού άλλου, του Σοφοκλή Βενιζέλου. Εξάλλου πάντα αριστεία είχαμε στην Ελλάδα. Φυσικά ως φιλελεύθερος / βενιζελικός δεν ήταν ποτέ δεξιός, άρα η προσχώρηση του στην Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου λογική. Έτσι συμμετείχε και στον αντικαραμανλικό αγώνα, τον λεγόμενο «ανένδοτο», εκλεγμένος βουλευτής από το 1961.
Το 1964, ο Γ. Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές με το ασύλληπτο 52,72%! Ο Κ. Μητσοτάκης, αφού πρώτα ήρθε σε ρήξη με τον Ανδρέα Παπανδρέου (ρήξη η οποία έγινε χάος μετά την υπόθεση «Ασπίδα»), διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην ανατροπή της κυβέρνησης, με σαφή εμπλοκή του βασιλέα Κωνσταντίνου, του μεγαλοεκδότη Ι. Βελλίδη κ.α., στην ανατροπή, το 1965, της, τότε, κυβέρνησης.
Όντως την 21η Απριλίου 1967, συνελήφθη από τη δικτατορία των συνταγματαρχών. Διέφυγε στην Γαλλία. Η ιστορία, τώρα, περί αντιδικτατορικής δράσης εκ του εξωτερικού, μεγάλη και πικρή ιστορία για να θυμηθώ τον Β. Ραφαηλίδη. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει για όλους τους ανάλογους διαφυγόντες στο εξωτερικό. Η πραγματικότητα ήταν θλιβερή εντός της Ελλάδας και εκτός αυτής, μετρούσαμε εκατομμύρια μετανάστες. Βέβαια ο Μητσοτάκης γύρισε το 1973 στην Ελλάδα, οπότε οι περιπέτειες με την δικτατορία συνεχίστηκαν.
Φυσικά με τις εκλογές της μεταπολίτευσης, αντιμετωπίσθηκε καχύποπτα. Για τον μη δεξιό κόσμο, ήταν πάντα ο άνθρωπος της αποστασίας του 1965, ενώ του χρεώθηκε η έλευση της δικτατορίας. Ο ίδιος έλεγε, πως η αποστασία του κόστισε πολύ ακριβά, αφού άργησε πολλά χρόνια να γίνει πρωθυπουργός. Όπως και να έχει, στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, συμμετείχε ως ανεξάρτητος υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Συνδυασμού Νομού Χανίων. Αν και πήρε 11.322 ψήφους, δεν εξελέγη βουλευτής. Κάτι που κατάφερε το 1977 στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου στην περιφέρεια Χανίων, όντας ιδρυτής και επικεφαλής του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων. Ωστόσο το 1978, προσχώρησε ως κόμμα, μαζί με τον Παύλο Βαρδινογιάννη (κραταιές οι σχέσεις των δύο οικογενειών) στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, ενώ το 1981 ορίστηκε κοινοβουλευτικός της εκπρόσωπος
Στην Νέα Δημοκρατία πάντα αντιμετωπίζονταν με σεβασμό, αλλά και ως ένας ξένος. Κάτι σαν το Σημίτη στο ΠΑΣΟΚ. Το 1981 επέρχεται η πολιτική αλλαγή, ο σίφουνας Ανδρέας Παπανδρέου και μαζί το «μπάτε σκύλοι αλέστε στην οικονομία της χώρας». Το ΠΑΣΟΚ διαδέχθηκε ένα εξίσου αναξιόπιστο ως προς τους διορισμούς καθεστώς, πλην οικονομικά κάπως εξορθολογισμένο. Εθνικά βέβαια επιζήμιο. Ας θυμηθούμε την Κύπρο μόνο, η οποία «έκειτο μακράν». Την 1η Σεπτεμβρίου 1984, εξελέγη πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας με 70 ψήφους έναντι 42 του δεύτερου υποψήφιου Κωστή Στεφανόπουλου. Ο τελευταίος αποχώρησε από το κόμμα, καθώς μάλλον δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα την δημοκρατικότητα των μηχανισμών του «ψηλού». Για πολλά χρόνια επικράτησε η λογική της απόλυσης των γαλάζιων, για να προσληφθούν οι πράσινοι, τους οποίους είχαν διώξει οι προηγούμενοι και πάει λέγοντας. Οικογένειες δεν μιλούσαν μεταξύ τους. Ο εμφύλιος στην πράξη, ο Έλληνας στα μπουζούκια, ο Γκάλης ως βιτρίνα της Ελλάδας που «αναπτύσσονταν». Κάπου εδώ θυμάμαι το τότε παραμύθι, με το δημοκρατικό τόξο και την έννοια της δεξιάς ως συνώνυμη του φασισμού. Να είναι καλά ο πλήρως, τότε, κομματικός τύπος, τα μπλε και πράσινα καφενεία, το παζάρι με την αριστερά σε προσλήψεις στις ΔΕΚΟ για να κερδηθεί ο 2ος γύρος των δημοτικών εκλογών κτλ.
Απέναντι στον Ανδρέα Παπανδρέου, ηγήθηκε της Ν. Δ. στις εκλογές του Ιουνίου 1985, λαμβάνοντας το τιμητικό 40,84%. Δύσκολες συνθήκες, τα περισσότερα κόμματα είχαν τους τσεκουράτους, το ξύλο έπεφτε σύννεφο (Α ρε Βορίδη και Πολάκη, μεγαλώσατε). Έως και νεκρούς είχαμε. Το 1989 πηγαίνουμε σε εκλογές με το ΠΑΣΟΚ να αλλάζει αθλίως τον εκλογικό νόμο, ώστε να μην κάνει κυβέρνηση ο Μητσοτάκης, με το Ειδικό Δικαστήριο επερχόμενο, τον Κοσκωτά σε πρώτο πλάνο και σύνθημα του κόσμου την κάθαρση. Άρχισαν να πέφτουν και τα δικτατορικά καθεστώτα των «Λαϊκών Δημοκρατιών», οπότε καπιταλιστικός άνεμος όπως η Θάτσερ, έπνευσε παντού. Ο Αντρέας βέβαια, υποχείριο των προβλημάτων υγείας του. Γίνονται τρεις εκλογές, με τον Μητσοτάκη να μην καταφέρνει να κάνει κυβέρνηση παρά το 46,88% και 150 έδρες, πριν τον στηρίξει ο Θ. Κατσίκης, ο οποίος, τότε, ήταν ο μοναδικός βουλευτής της ΔΗΑΝΑ, του κόμματος δηλαδή του Κ. Στεφανόπουλου.
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ως πρωθυπουργός της Ελλάδας από τον Απρίλιο 1990 έως τον Οκτώβριο 1993, είχε πολύ δύσκολο έργο. Είχε ανύπαρκτη πλειοψηφία και οικονομία, διεθνώς, εντελώς ασταθή (είχαμε δραχμή, αλλά πληρώναμε χρέη σε δολάρια μέσα σε πετρελαϊκό καθεστώς τραγικό από τον πόλεμο στο Ιράκ). Τρομερή η εσωτερική αντιπολίτευση, ειδικά του Έβερτ κ.α. Οδήγησε την Ελλάδα στη Συνθήκη του Μάαστριχτ και ουσιαστικά στο Ευρώ. Προσπάθησε να συμφιλιώσει την Δεξιά με την Αριστερά, όντας outsider σε αμφότερα. Προσπάθησε να πουλήσει κρατικές επιχειρήσεις, έκλεισε πολλές Α.Ε. Ντροπιαστικά είδα πως δεν έγινε καμία αναφορά στην τραγωδία της ΑΕΒΑΛ (και δεν ήταν το μόνο παράδειγμα στην περιοχή). Ξεχάστηκαν οι εκατοντάδες απολύσεις, με τους εργαζομένους της ΔΕΗ τότε, στην μεγάλη πλειοψηφία τους, να στέκουν στο πλευρό της κυβέρνησης με τον τρόπο τους. Προσωπικά κοιμόμουν σε υπόγειο, περίοδος πανελληνίων, γιατί το κυρίως σπίτι ήταν κλεισμένο, με το πατέρα σε διαθεσιμότητα. Ναι, ο Μητσοτάκης προώθησε πολύ πρώιμα τις αποκρατικοποιήσεις. Όμως κύριος λόγος υπήρξε το υπεράριθμο πασοκικό προσωπικό σε αυτές τις επιχειρήσεις και ο έλεγχος τους από «βαμμένους» συνδικαλιστές. Κάτι που αντιμετώπισε ανάλογα και ο Σαμαράς με την ΕΡΤ. Όμως το «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι», ήταν τραγική επιλογή, ούτε αποτελεί λογική το «περισσότεροι ΄΄άλλοι΄΄, απολύονταν από τα ΄΄δικά μας παιδιά΄΄».
Το τέλος της κυβέρνησής του επήλθε με την ανατροπή της από τον Α. Σαμαρά, με πρόσχημα ή ουσιαστικό λόγο το Μακεδονικό. Μια Ελλάδα στους δρόμους, με τον κόσμο να αρνείται ακόμα και τα παράγωγα του όρου «Μακεδονία». Αντίθετα ο Μητσοτάκης είχε προτείνει το «Novomacedonia», θεωρώντας πως ήταν προτιμότερο να κλείσει το θέμα και πως κανείς δεν θα το θυμόταν σε 10 χρόνια. Όπως και ο Ανδρέας, δεν μπόρεσε να ελέγξει το χρέος και σε αυτό οι δείκτες ΑΕΠ είναι αμείλικτοι, παρότι διαφορετικά τα αίτια. Λοιδορήθηκε όσο λίγοι, έσφαλε κάποιες φορές όσο λίγοι. Όσο για την αγιογραφία που του έγινε αυτές τις ημέρες, ήταν ένα κρύο πιάτο για την κομματική εκμετάλλευση ανάλογων δημοφιλών γεγονότων, όπως της Μελίνας Μερκούρη και του Γ. Γεννηματά.
Κόττης Κωνσταντίνος
