Από την παγκόσμια Νεφρολογική κοινότητα έχει καθιερωθεί η δεύτερη Πέμπτη κάθε Μάρτη να γιορτάζεται ως η ημέρα αφιερωμένη στον Νεφρό και να πραγματοποιούνται εκδηλώσεις αυτή την ημέρα σε όλον τον κόσμο που θα ενημερώνουν τον κόσμο για τα προβλήματα που μπορούν να υπάρξουν από την νεφρική βλάβη. Επειδή φέτος η ημέρα αυτή συμπίπτει με την ημέρα της γυναίκας οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται όπως και οι ομιλίες έχουν θέμα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε σχέση με τον Νεφρό.
Είναι γνωστό σε όλους ότι ο άνθρωπος έχει δύο νεφρούς, των οποίων ο ρόλος είναι πολλαπλός, καθώς πρέπει να κρατούν την ομοιόσταση των υγρών και των ηλεκτρολυτών, πρέπει επίσης να αποβάλλουν τις τοξικές ουσίες που παράγει ο οργανισμός όπως και να παράγουν ορμόνες που είναι απαραίτητες στην επιβίωση του ανθρώπου, όμως έχουν και ένα σημαντικό ρόλο στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Άρα ο ρόλος τους είναι πολύπλευρος και δεν πρέπει να αδιαφορούμε όταν υπάρχουν προβλήματα με τους νεφρούς μας.
Το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχει από οποιοδήποτε πρόβλημα με τους νεφρούς είναι αρκετά μεγάλο και φθάνει στο 12% του γενικού πληθυσμού για τους άνδρες και το 14% περίπου του γενικού πληθυσμού για τις γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι σε μία Ελλάδα των 11 εκατομμυρίων, πάσχουν από κάποια βλάβη από τους νεφρούς πάνω από 1 εκατομμύριο πληθυσμού. Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί τρόμο, όμως από την άλλη πλευρά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε αν έχουμε κάποιο πρόβλημα με τους νεφρούς μας.
Ποιες μπορεί να είναι οι αιτίες της βλάβης των νεφρών είναι ένα ερώτημα. Η απάντηση είναι ότι οι αιτίες μπορεί να είναι πολλές: είτε κληρονομικές όπως για παράδειγμα είναι οι Πολυκυστικοί Νεφροί, μπορεί να είναι κάποιες αιτίες που οφείλονται σε βλάβες του σπειράματος όπως είναι οι σπειραματοπάθειες ή ανοσολογικά προβλήματα και μπορεί να είναι κάποιες αιτίες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή η αρτηριακή πίεση που δεν ρυθμίζεται, η καρδιακή ανεπάρκεια, ασθένειες που στην σύγχρονη εποχή που ζούμε είναι συνυφασμένες με την αύξηση της επιβίωσης, με την παχυσαρκία και το άγχος, με το κάπνισμα . την υπέρμετρη χρήση αλατιού και γενικότερα την κακή διατροφή αλλά και την μη συμμόρφωση με τις οδηγίες των γιατρών όταν προστρέχουμε σε αυτούς για οποιοδήποτε πρόβλημα.
Στις γυναίκες, όπου το ποσοστό είναι αυξημένο σε σχέση με τους άνδρες, οι αιτίες διαφέρουν λίγο αν και ισχύουν όσα αναφέρθηκαν παραπάνω. Επιπλέον οι γυναίκες έχουν αυξημένη συχνότητα ουρολοιμώξεων, έχουν κάποια ανοσολογικά προβλήματα όπως ο Ερυθηματώδης Λύκος που έχει μεγαλύτερη προτίμηση στις γυναίκες αλλά πολλές φορές φυσιολογικές καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη μπορεί να είναι αιτία βλάβης στους νεφρούς.
Ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει είναι πόσοι από τους ασθενείς που πάσχουν από κάποια βλάβη από τους νεφρούς θα φθάσουν στο τελικό στάδιο της νεφρικής ανεπάρκειας και θα ενταχθούν στην αιμοκάθαρση. Ευτυχώς το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρό και αυτή την στιγμή οι ασθενείς που υποβάλλονται σε οποιαδήποτε μέθοδο υποκατάστασης στην Ελλάδα δεν ξεπερνούν τις 12.000 άτομα.
Σε αυτό τον αριθμό οι γυναίκες έχουν μικρότερο μερίδιο καθόσον οι άνδρες υπερτερούν αφού φαίνεται ότι οι γυναίκες είναι περισσότερο προστατευμένες. Όμως με το πέρασμα των χρόνων οι γυναίκες , οι οποίες τείνουν να ακολουθούν « ανδρικές» συνήθειες όπως είναι το κάπνισμα , το ποτό και η παχυσαρκία ταυτόχρονα τείνουν να χάσουν και τα προνόμια που τους έχει προικίσει η φύση και να εξισωθούν με τους άνδρες σε αυτό το κακό ποσοστό.
Είναι δυνατόν να υποστραφεί η νεφρική βλάβη; Πολλές φορές όταν η βλάβη είναι οξεία και οφείλεται σε παράγοντες οι οποίοι μπορούν να διορθωθούν όπως για παράδειγμα η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή άλλων νεφροτοξικών φαρμάκων ή αιτίες που μπορεί να εκλείψουν ή μπορεί να υπάρξει η διάγνωση έγκαιρα και τεθεί ο ασθενής σε θεραπεία είναι δυνατόν να υποστραφεί η νεφρική βλάβη.
Όταν κάποιος όμως φθάσει σε τελικό στάδιο νεφρικής ανεπάρκειας οι μέθοδοι υποκατάστασης που μπορεί να ακολουθήσει είναι τρείς: η ένταξη σε αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό, η ένταξη σε αιμοκάθαρση με Περιτοναϊκή Κάθαρση και η Μεταμόσχευση πράγμα που είναι το πιο δύσκολο καθώς ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων που γίνονται στην Ελλάδα είναι πολύ μικρός.
Ποιες είναι οι δυνατότητες των Νεφρολόγων στο Μποδοσάκειο Νοσοκομείο αυτή την στιγμή:
Η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού του Νοσοκομείου μας αποτελείται από τέσσερεις Νεφρολόγους και μπορεί να καλύψει όλο το φάσμα των εργασιών ενός Νεφρολογικού Τμήματος. Μπορεί να δεχθεί οποιονδήποτε ασθενή με νεφρολογικό πρόβλημα στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία, μπορεί να νοσηλεύσει οποιονδήποτε ασθενή με νεφρολογικό πρόβλημα ή με αρρύθμιστη αρτηριακή πίεση καθώς έχει την δυνατότητα και την εξειδίκευση των γιατρών ακόμη και σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού σε ειδικές εξετάσεις, μπορεί να πραγματοποιήσει βιοψία νεφρού σε όποιον ασθενή κριθεί απαραίτητο, καθώς και να τον ακολουθήσει θεραπευτικά, όπως και να εντάξει οποιονδήποτε ασθενή σε μία από τις δύο μεθόδους υποκατάστασης , την αιμοκάθαρση με Τεχνητό Νεφρό ή τις Περιτοναϊκές Πλύσεις. Υπάρχει σημαντική εμπειρία και στις δύο μεθόδους.
Το σημαντικό όμως για όλους είναι να φροντίζουν την υγεία τους να μην παραβλέπουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, να ακολουθούν τις οδηγίες των γιατρών όπως και την θεραπευτική αγωγή και να ανατρέχουν στον ειδικό Νεφρολόγο όταν ακόμη είναι νωρίς και υπάρχει χρόνος αν όχι για την πλήρη εξάλειψη του προβλήματος, τουλάχιστον για την καθυστέρηση της επιδείνωσης.
Χρήστος Κατσίνας
Νεφρολόγος
Διευθυντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού
Νοσοκομείου Μποδοσάκειο Πτολεμαϊδας