Οι παραδόσεις του κάθε λαού απεικονίζουν την ποιότητα αι την ιδιοσυστασία του. Ανάλογη είναι και η ιδιαιτερότητα του καθενός λαού μέσα στο παγκόσμιο σύστημα των εθνοτήτων.
Και όπως το κοινωνικό σύνολο εμπλουτίζεται και προάγεται από τις συνεισφορές των ατόμων του, αλλιώς μαραίνεται και τελικά σβήνει, έτσι και για την ανθρωπότητα τα ποικίλα δημιουργήματα των λαών της, είτε στο χώρο του πνεύματος, είτε στο χώρο της ύλης, αποτελούν πραγματικό χρυσορυχείο, όπου συσσωρεύονται οι εμπειρίες όλων από το πέρασμα τους από τη ζωή.
Όλοι οι λαοί συγκαταλέγονται ανάμεσα στους πρώτους, όπως οι Έλληνες, πρέπει να θεωρούνται εξαιρετικά ευτυχείς και για το λόγο ότι με την πλούσια και ποικιλόμορφη παραγωγή τους αποδεικνύουν τη ζωντάνια και τον πλούτο του εσωτερικού τους κόσμου και γιατί παράλληλα δημιουργούν το σταθερό υπόβαθρο για την παραπέρα προαγωγή των απογόνων τους, στους οποίους κληροδοτούν με τις παραδόσεις πολύτιμο υλικό σε διδάγματα και τρόπους ζωής.
Οι παραδόσεις λοιπόν είναι τα κειμήλια του παρελθόντος ό,τι από το παρελθόν οποιασδήποτε χρονικής βαθμίδας έφθασε ως το παρόν και διατηρείται ως μουσειακός μόνο τύπος μιας περασμένης ζωής, της οποίας και το ανασκάλεσμα μόνο είναι σε θέση να συγκινήσει και να ξυπνήσει ευαίσθητες χορδές της ψυχής του ανθρώπου ή να τον οδηγήσει σε φιλοσοφικό στοχασμό πάνω στη ζωή και στη μοίρα του, κι ότι από τα απομεινάρια του παρελθόντος κρατιέται ακόμη στο παρόν ως ενεργητική ουσία ζωής που μπλέκεται αρμονικά με τη νέα ζωή, για να τη διευρύνει και να τη θεμελιώσει στέρεα, εξασφαλίζοντας την ομαλή διαδοχή από το παλιό στο καινούριο και τα απλά ακόμη κατασκευάσματα, αλλά και τα πνευματικά προϊόντα και οι κοινωνικοί τρόποι και τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα, δηλαδή οι παραδόσεις αναφέρονται στο σύνολο των εκδηλώσεων ενός λαού και καλύπτουν όλους τους τομείς του πολιτισμού.
Γι’ αυτό μόνο οι παραδόσεις παρέχουν τεκμηριωμένα και αδιάψευστα κριτήρια που επιτρέπουν το φανέρωμα όλων των πτυχών της ιδιοσυστασίας κάθε λαού, καθώς στηρίζονται σε ενδείξεις πληρέστερες και ασφαλέστερες που αναβλύζουν από τα πολλαπλά δημιουργήματα του τα αναφερόμενα σ’ όλους του τομείς της ιστορικής ζωής του καλύπτουν επομένως εκτεταμένες χρονικές περιόδους και διαδραματίστηκαν από διαφορετικές κάθε φορά ιστορικές συνθήκες.
Μόνο ο κόσμος των παραδόσεων λοιπόν μπορεί να αποκαλύψει μια ολοκληρωμένη εικόνα του χαρακτήρα ενός λαού, γιατί μέσα από τις παραδόσεις αναδιπλώνονται ανάγλυφα και καθαρά όλα τα καθοριστικά του γνωρίσματα.
Τα στοιχεία εκείνα που ξεχωρίζουν και προσλαμβάνουν την ιδιότητα της παράδοσης είναι συνήθως αξιολογημένα και υποδηλώνεται έντονα ότι ενέχει ιδιαίτερη αξία στην αποδοχή τους.
Έτσι η παράδοση είναι ένας τρόπος συμπεριφοράς ή ένα πρότυπο που έχει δημιουργηθεί από μια ομάδα και όχι από ένα άτομο και χρησιμεύει στην τόνωση της ομαδικότητας, συνειδητότητας και συνοχής.
Οι παραδόσεις λοιπόν είναι τα κειμήλια του παρελθόντος ό,τι από το παρελθόν οποιασδήποτε χρονικής βαθμίδας έφθασε ως το παρόν. Η αξία της παράδοσης είναι σημαντικός παράγοντας για την καλύτερη κατανόηση του παρόντος. Ο τρόπος ζωής ενός λαού στο σήμερα έχει σχέση με τα κατάλοιπα αι τις δεσμεύσεις του παρελθόντος.
Ο άνθρωπος μέσω της παράδοσης κατανοεί την ιστορική τροχιά μέσα στην οποία κινείται και έτσι μπορεί να αποκομίσει πλούσια διδάγματα. Το μεγαλύτερο σφάλμα είναι να θεωρήσει κανείς τον εαυτό του αφαιρετικό από το παρελθόν, που βαραίνει σημαντικά στη διαμόρφωση του. Επίσης οδηγεί στη συγκρότηση εθνικής ταυτότητας.
Η παράδοση ανήκει στο παρελθόν και αυτό σημαίνει ότι είναι δημιούργημα συγκεκριμένων κοινωνικών συνθηκών. Η κοινωνία όμως δεν είναι στατική, αλλάζει, εξελίσσεται και παράλληλα απομακρύνεται από τα πρότυπα του παρελθόντος.
Η παράδοση είναι η παρουσία ενός λαού μέσα στο χρόνο και τελικά σημαίνει την επιλογή του καλού μέσα στους αιώνες.
Με την παράδοση ο άνθρωπος δυναμώνει τη συνείδηση του, νιώθει κοντά του και μέσα του τους προγόνους του και χαιρόμενος και λυπούμενος μαζί τους, βλέποντας σ’ αυτούς τα ίδια αισθήματα, τις ίδιες συνήθειες, τις ίδιες αδυναμίες, τις ίδιες ανησυχίες, τους ίδιους στοχασμούς που βρίσκει μέσα στον εαυτό του.
Ο Ν. Καζαντζάκης έλεγε για την παράδοση: «Το πρώτο χρέος σου εκτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους και το τρίτο σου χρέος να παραδώσεις στο γιό σου τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει.
Οι μεγάλοι Έλληνες διανοητές της αρχαιότητας τροφοδότησαν πνευματικά γενεές γενεών και με τα έργα τους έδωσαν δείγματα του πολιτισμού του Ελληνικού λαού. Αυτό μας δημιουργεί τη συναίσθηση της αποστολής μας και της μεγάλης ευθύνης για τη διατήρηση της πνευματικής και πολιτιστικής μας παράδοσης.
Η εκτίμηση του κάλλους, του πολιτισμού των προγόνων μας και η εθνική και πνευματική κληρονομιά μας στηρίζονται σε μεγάλες και σημαντικές αρχές στις αιώνιες αξίες. Οι αρχές αυτές είναι η γλώσσα και η ελευθερία, η λαμπρή μακραίωνη πνευματική ιστορία και η φιλελεύθερη δημοκρατική παράδοση του Ελληνισμού.
Η παράδοση είναι η ψυχή, ο πόνος και το θησαυροφυλάκιο του λαού μας, του πολιτισμού μας. Είναι ο δρόμος τον οποίο ανοίγει ο άνθρωπος για να βρει σωστά τον εαυτό του. Η παράδοση προσαρμόζεται με τις αιώνιες πραγματικότητες της ανθρώπινης ύπαρξης και γίνεται ο κρίκος σύνδεση της μιας γενιάς με την άλλη. Είναι τρανή απόδειξη της εθνικής μας ταυτότητας. Η παράδοση είναι ο χυμός της ρίζας των ιδεών, η ανάδειξη του παρελθόντος και του παρόντος για τη δημιουργία καλύτερου μέλλοντος.
Η αδιάκοπη επαφή με τις ρίζες μας δε γκρεμίζεται τόσο εύκολα από τους αρνητές τους και ούτε παρερμηνεύονται οι αξίες του Ελληνισμού γιατί είναι δημιουργήματα μιας ξεχωριστής κοινωνίας που έχει η Ρωμιοσύνη μέσα της, σαν ιδέες δοξασμένες μέσα της, σαν ήθη και έθιμα, σα γλώσσα, σαν εθνική ταυτότητα, σαν πιστεύω.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ