Ένα από τα πιο πολύτιμα αγαθά που αναφέρεται κάθε ανθρώπινη ψυχή, σ’ οποιοδήποτε μέρος του κόσμου κι αν ζει, είναι η επί γης ΕΙΡΗΝΗ. Το χαρμόσυνο μήνυμα του Αγγέλου κατά τη Γέννηση του Θεανθρώπου, δε βρήκε την εφαρμογή του πάνω στη γη αν και διανύσαμε 20 αιώνες.
Έγιναν διασκέψεις και διαλέξεις, εκφράστηκαν υψηλές σκέψεις με ωραίες λέξεις, έγιναν σπουδαίες δηλώσεις και οργανώθηκε θορυβώδεις εκδηλώσεις για την ΕΙΡΗΝΗ.
Όταν λέμε ειρήνη εννοούμε την ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ ατόμων, κοινωνιών και ιδιαίτερα κρατών με έλλειψη εμπόλεμων καταστάσεων.
1. ΜΟΡΦΕΣ ΕΙΡΗΝΗΣ:
Α) Ατομική ειρήνη: Είναι οι αρμονικές σχέσεις που αναπτύσσει το άτομο με τους συνανθρώπους του. Επίσης η ειρήνη που έχει κανείς με τον εαυτό του, όταν δηλαδή δε διχάζεται, όταν οι πράξεις και η ζωή του βρίσκονται σε αντιστοιχία με αυτά που πιστεύει.
Β) Οικογενειακή ειρήνη: Η ομόνοια, η σύμπνοια που χαρακτηρίζει τα μέλη μιας οικογένειας, η έλλειψη συγκρούσεων και δυσαρμονικών καταστάσεων. Ακόμη η οικογενειακή ειρήνη είναι βασική προϋπόθεση για την ομαλή διαπαιδαγώγηση του παιδιού.
Γ) Εθνική ειρήνη: Η έλλειψη εμφύλιων συγκρούσεων, η έλλειψη της ολέθριας διχόνοιας που κατακερματίζει το εθνικό σώμα.
Δ) Παγκόσμια ειρήνη: Η ανάπτυξη φιλικών σχέσεων, του πνεύματος συνεργασίας ανάμεσα στα διάφορα κράτη.
2. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Στην αρχαιότητα οι Έλληνες είχαν θεοποιήσει την Ειρήνη, τη θεωρούσαν κόρη του Δία και της Θέμιδας και αδελφή της Ευνομίας και της Δίκης. Περίφημο ήταν το σύμπλεγμα του Κηφισόδουτου στην αγορά των Αθηνών, που παρίστανε την ειρήνη με τον μικρό πλούτο στην αγκαλιά της.
Επίσης η ίδρυση των Αμφικτιονιών εξέφραζε την ανάγκη επικράτησης της ειρήνης.
Η Χριστιανική διδασκαλία της αγάπης εξαίρει τη σπουδαιότητα της Ειρήνης. Η ειρήνη αποτέλεσε και φροντίδα των Διαφωτιστών.
Στη σύγχρονη εποχή έχουν γίνει αλλεπάλληλες προσπάθειες ια την παγίωση της Παγκόσμιας Ειρήνης τόσο η Κοινωνία των εθνών που δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, όσο και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών που δημιουργήθηκε μετά τη λήξη του Β΄ παγκοσμίου πολέμου εκφράζουν την ανάγκη των Εθνών για ειρηνικές σχέσεις.
3. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ
Α) Σε καιρό ειρήνης προστατεύεται αποτελεσματικά η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η ατομική ελευθερία, ενώ τα Ανθρώπινα δικαιώματα είναι σεβαστά απ’ όλους. Αντίθετα ο πόλεμος που είναι βίαιος διδάσκαλος, σύμφωνα με το Θουκιδίδη, διδάσκει την ωμότητα, την περιφρόνηση προς τις ηθικές αξίες, την έλλειψη σεβασμού στις ανθρώπινες αξίες γενικότερα.
Β) Με την ειρηνική συνύπαρξη οι λαοί θα μπορέσουν να συνεχίσουν την πολιτιστική τους πρόοδο. Γιατί όπως γράφει και ο Nill Outant η ειρήνη και η ασφάλεια είναι πιο ευνοϊκές από τον πόλεμο για την παραγωγή φιλολογίας και τέχνης.
Γ) Ο άνθρωπος μόνο με την ειρήνη μπορεί να αισθανθεί ασφαλής για α ονειρευτεί, να οραματισθεί, να αγαπήσει, να κάνει σχέδια για το μέλλον, να βιώσει τον εξανθρωπισμό του.
Δ) Η επικράτηση της ειρήνης θα σημάνει και το τέρμα για την παράλογη κούρσα των εξοπλισμών. Έτσι θα οικονομηθούν τα απαραίτητα χρήματα για την άμεση ανακούφιση των χωρών του τρίτου κόσμου.
Παράλληλα θα διατεθούν περισσότερα χρήματα στους τομείς της υγείας, παιδείας, κοινωνικής πρόνοιας.
Ε) Η ειρήνη διασφαλίζει τη δικαιοσύνη, γιατί σε καιρό πολέμου επικρατεί το δίκιο του ισχυρότερου, ενώ ο αδύνατος χάνει το δικαίωμα ύπαρξης σε αξιοπρεπή και ανθρώπινα πλαίσια.
Στ) Η ειρήνη πρέπει να επικρατήσει μέσα από τη συνειδητοποίηση του παραλογισμού του πολέμου. Όπως γράφει ο Γ. Κουλούκης, ο πόλεμος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αυτοκαταστροφή της ανθρώπινης κοινωνίας, οδηγεί στον αφανισμό του έλλογου όντος, συνεπώς και της λογικής. Γιατί προκαλούσε πάντα και προκαλεί την υποδούλωση του ανθρώπου στην υλική άλογη δύναμη.
Η ειρήνη και η δικαιοσύνη, είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, ώστε η απουσία της μιας να αναιρεί και την ύπαρξη και της άλλης. Όπως γράφει ο Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης «Η ειρήνη που είναι αχώριστα ενωμένη με τη δικαιοσύνη, είναι Θείο πράγμα. Αν όμως καθεμιά από τις δύο υπάρχει χωρίς την άλλη εξασφαλίζει το κάλλος της αρετής. Γιατί ειρήνη υπάρχει ανάμεσα σε ληστές και λύκους, στους πρώτους για την κακοποίηση των ανθρώπων στους δεύτερους για την εξολόθρευση των προβάτων. Όμως δε θα μπορούσα να ονομάσω ειρήνη αυτή που δεν έχει στολισμό της τη δικαιοσύνη.
Υπάρχουν βέβαια άτομα, οργανώσεις και κράτη που επιθυμούν την ειρήνη, πράγμα εντελώς λογικό και καταβάλλουν ειλικρινείς προσπάθειες για την ειρήνη, αλλά παρ’ όλες τις διακηρύξεις και της κινητοποιήσεις η ειρήνη δεν έχει εγκατασταθεί στη γη μας.
Παρά το γεγονός ότι όλοι θέλουμε την ειρήνη και εκτιμούμε τη σημασία της για τη ζωή, την ευτυχία και τον πολιτισμό μας, παρά το γεγονός ότι όλοι νιώθουμε φρίκη και αποστροφή για τον πόλεμο, εντούτοις δεν κάνουμε ότι χρειάζεται, ούτε ως οργανώσεις ούτε ως κράτη, ούτε ως διεθνής κοινότητα, για την εξάλειψη των αιτιών και των συγκρούσεων.
Το πάθος για δύναμη πολιτικοστρατιωτική και οικονομική υπήρξε πολλές φορές η αιτία πολέμου για την επέκταση των κρατών, την αύξηση της δύναμης τους, την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Η μισαλλοδοξία μπορεί να θεωρηθεί ως αιτία θρησκευτικών και ιδεολογικών πολέμων. Οι αδικίες, πολιτικές, οικονομικές, γεωπολιτικές που έχει υποστεί ένας λαός, τρέφουν το μίσος, την επιθυμία για εκδίκηση και τον πόθο για ελευθερία και ανεξαρτησία.
Θα μπορούσε κανείς να ισχυρισθεί ότι τα στοιχεία εκείνα που αποτελούν τα αίτια της έλλειψης ειρήνης στην καρδιά, στη ζωή και τις σχέσεις των ατόμων που προκαλούν ανταγωνισμό, μίσος, έχθρα, αυτά τα στοιχεία είναι τα αίτια των πολεμικών συγκρούσεων. Καθώς αυξάνει ο αριθμός των ελπίδων της ιστορίας της γης μας, αυξάνει και ο αριθμός των εμπολέμων και των θυμάτων, ο όγκος των κινητοποιημένων μέσων-πόρων και η έκταση των καταστροφών. Μεγάλο παράδειγμα ο εμφύλιος στη Συρία που κόστισε πάω από 100.000 νεκρούς και τεράστιες καταστροφές, ενώ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού βρήκε καταφύγιο στις όμορες χώρες. Το Συμβούλιο Ασφαλείας αποδείχθηκε ανήμπορο για κατάπαυση του πυρός, γιατί τα ισχυρά κράτη άλλα υποστηρίζουν τους επαναστάτες και άλλα το δικτατορικό καθεστώς που κυβερνά τη χώρα. Και δυστυχώς για τη χώρα αυτή τα περισσότερα θύματα είναι γυναικόπαιδα.
Με βάση την εμπειρία αυτή και την κοινή λογική, με τα δεδομένα αυτά σχετικά με την ηθική μας ποιότητα, μπορούμε να έχουμε βάσιμες ελπίδες ότι δε θα έχουμε ειρήνη, αν δεν απαλλαγούμε από τα πάθη της μισαλλοδοξίας, από τον εγωκεντρισμό, από τη δίψα, τη δύναμη και την επιθυμία επιβολής στους άλλους, οι πόλεμοι δεν θα εκλείψουν.
Αν δεν πιστεύουμε όχι μόνο θεωρητικά, αλλά με συνέπεια στη ζωή των ατόμων και των κρατών, ότι όλοι είμαστε αδέλφια, παιδιά του Ουράνιου Πατέρα, η ειρήνη θα λείπει από τη ζωή μας. Αντίθετα αν επικρατήσει αδελφική, ανιδιοτελής αγάπη μεταξύ των ανθρώπων, αδικίες σκόπιμα δε γίνονται. Πλεονεξία, κενοδοξία, επιβουλή δεν έχουν θέση, φόβος δεν υπάρχει και επομένως ούτε ανάγκη για ασφάλεια. Τα υλικά και πολιτιστικά αγαθά θα είναι για όλους, όχι μόνο για τους ισχυρούς. Οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί θα δώσουν τη θέση τους στην κατανόηση και στη συνεργασία. Στο χώρο της αγάπης ανθίζει πραγματική και ουσιαστική ελευθερία. Οι άρχοντες πρέπει να είναι διάκονοι και όχι εξουσιαστές των λαών, που πιστεύουν ότι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν ανθρώπινες ζωές και υλικούς πόρους, όπως του ωθούν τα πάθη τους.
Ας το καταλάβουμε καλά, ότι πορεία προς την ειρήνη, μπορούμε να την πραγματοποιήσουμε μέσα στον ιερό χώρο του είναι μας, που είναι η καρδιά μας.
Υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος κόσμου, προσευχόμεθα συνεχώς προς τον ειρηνάρχη, ειρηνοδότη και ειρηνοφόρο Ουράνιο Πατέρα για να παράσχει αυτή δια ψιλώς στο λαό μας.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ