ΔΕΤΕΠΑ, CLUSTER ΒΙΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Η χρήση των υπολειμμάτων αγροτικών καλλιεργειών και πως αυτά μπορούν να γίνουν βιομάζα και να θερμάνουν περιοχές, αναπτύσσοντας παράλληλα την τοπική οικονομία και προστατεύοντας το περιβάλλον, αναλύθηκαν εκτενώς στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος: «Εφοδιαστικές αλυσίδες από αγροτικά υπολείμματα για βιώσιμη ανάπτυξη» (Agrowaste supply chains for sustainable growth) με ακρωνύμιο aGROWchain, που έγινε την Πέμπτη το πρωί διαδικτυακά.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας Interreg – IPA CBC “Ελλάδα – Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας 2014-2020”, ενώ εταίροι του έργου από την Ελλάδα είναι η Δημοτική Επιχείρηση Τηλεθέρμανσης Αμυνταίου (ΔΕΤΕΠΑ), το Cluster Βιοοικονομίας & Περιβάλλοντος Δυτικής Μακεδονίας και το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας και από τη Βόρεια Μακεδονία ο Δήμος του Novaci και ο Οργανισμός για την γεωργική και αγροτική ανάπτυξη (NEA).
Πρόκειται για το παράδειγμα καλής πρακτικής αειφόρου διαχείρισης πράσινων αγροτικών αποβλήτων, που λύνει θερμαντικές ανάγκες, με το τελικό ζητούμενο για το πρόγραμμα να είναι η δημιουργία αυτών των αλυσίδων εφοδιασμού ώστε να προχωρήσει η αξιοποίηση των υπολειμμάτων βιομάζας, τόσο στην περιοχή μας, το Αμύνταιο, όσο και στη Βόρεια Μακεδονία.
Από πλευράς της Δημοτικής Επιχείρησης Τηλεθέρμανσης Αμυνταίου (ΔΕΤΕΠΑ), στο πλαίσιο της ημερίδας παρουσιάστηκε η όλη μονάδα βιομάζας και το πώς αυτή λειτουργεί αλλά και όλα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα, όπως το υφιστάμενο λεβητοστάσιο του σχολείου Λεχόβου και την κατασκευή εξωτερικού χώρου αποθήκευσης Pellet ή Woodchips και πως τα κλαδέματα από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της περιοχής περνούν από τον τεμαχιστή και προκύπτει έτσι το τελικό αποτέλεσμα. Η μονάδα βιομάζας στο Αμύνταιο κάνει συμπαραγωγή 50% βιομάζας και 50% λιγνίτη (συγκεκριμένα 12.000 τόνους λιγνίτη και 10.000 τόνους βιομάζας).
Αναλυτικότερη περιγραφή ως προς τα είδη της τοπικής βιομάζας (από τοπικές καλλιέργειες αμπελιών, καλαμποκιών, μηλιών, κερασιών, ροδακινιών) και την όλη συνεργασία με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, έκανε το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας. Το σύνολο των καλλιεργήσιμων εκτάσεων ανέρχεται στα 18.550 στρέμματα, με 4.638 τόνους κλαδεμάτων, τα οποία θρυμματίζονται στα χωράφια, που είναι σε 15 χλμ απόσταση από το εργοστάσιο. Ο ρόλος των συνεταιρισμών στο εγχείρημα είναι σημαντικός, όπως τονίστηκε, ενώ έγινε και παρουσίαση παραδείγματος και πως θα μπορούσε να εγκατασταθεί ένας λέβητας βιομάζας σε δημοτικό σχολείο της περιοχής.
Από την πλευρά του το Clube έκανε εκτενή αναφορά στις προοπτικές για την ανάπτυξη της βιοενέργειας στη Δυτική Μακεδονία, με τα δεδομένα της απολιγνιτοποίησης , τις τηλεθερμάνσεις και το ρόλο που μπορεί να παίξει μελλοντικά η βιομάζα και βιοενέργεια ,τη στιγμή μάλιστα που παγκοσμίως αυξάνεται η χρήση της βιοενέργειας, ενώ στην Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 0.5%.
Ειδικότερη αναφορά έγινε στην ετήσια διαθεσιμότητα βιομάζας στη Δ. Μακεδονία, από ζωικά απόβλητα (>500.000 τόνοι), αστικά απόβλητα (>150.000 τόνοι), αγροτικά υπολείμματα: >200.000 τόνοι, δασικά υπολείμματα στους 10.000 τόνους και > 50.000 τόνοι από τη διαχείριση δασών: Τεχνητά δάση: >40.000 τόνοι. Και όλα αυτά χωρίς να υπολογίζονται οι πιθανές καλλιέργειες βιομάζας σε αποκατεστημένα εδάφη των ορυχείων που συνολικά ανέρχονται στα 150.000 στρέμματα.
Αξίζει να αναφερθεί, άλλωστε πως η κ. Κουλιαλή – Υπεύθυνη του έργου από την Κοινή Γραμματεία του Interreg, εξέφρασε την άποψη ότι το έργο υλοποιήθηκε επιτυχώς εντός των πλαισίων που είχαν διαμορφωθεί από την πρόταση και παρότρυνε τους εταίρους και ιδιαίτερα τους τοπικούς (CluBE και ΔΕΤΕΠΑ) να συμβάλλουν στην κατά το δυνατόν μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου, κάτι που όπως τονίστηκε από το CluBE έχει ήδη αναληφθεί ως προσπάθεια, τόσο για την ενίσχυση της αλυσίδας τροφοδοσίας της ΔΕΤΕΠΑ, όσο και για την υλοποίηση αντίστοιχων ενεργειών σε άλλους Δήμους της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και γενικότερα με την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων του έργου.
Χρήσεις βιομάζας
Οι χρήσεις της βιομάζας είναι πολλές και όπως αναφέρθηκε από το CluBE υλοποιούνται ήδη σε πολλές χώρες, επομένως υπάρχει άφθονη εμπειρία: μπορούν να αξιοποιηθούν στις τηλεθερμάνσεις των πόλεων, σε θέρμανση μεμονωμένων κτιρίων (π.χ. σχολεία, κολυμβητήρια, κλπ), στη Βιομηχανία, σε μικρά τοπικά δίκτυα Τ/Θ, στην παραγωγή βιοκαυσίμων κ.α.
Η τηλεθέρμανση Αμυνταίου ξεκίνησε το 2020 και οι εκτιμώμενες ετήσιες ποσότητες ανέρχονται σε 15.000 τόνους. Οι χρήσεις της για τη θέρμανση σχολείων, δημόσιων κτηρίων, κολυμβητηρίων, βιομηχανιών με ανάγκες θερμικών φορτίων (λ.χ. ξύλου), είναι κάτι που μπορεί να γίνει και τα παραδείγματα υπάρχουν ήδη στην Ευρώπη. Όπως η ανάπτυξη μικρών δικτύων τοπικών τηλεθερμάνσεων για τη θέρμανση κτιρίων σε πολύ κοντινή απόσταση.
Τα οφέλη από τη χρήση της βιομάζας είναι πολλά, σε οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο, αφού συμβάλλει πολυεπίπεδα στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών, προστατεύοντας το περιβάλλον και μειώνοντας τις εκπομπές του CO2. Όλα αυτά, αντικαθιστώντας συμβατικά καύσιμα, αξιοποιώντας υπολείμματα καλλιεργειών, βελτιώνοντας το περιβάλλον και την τοπική οικονομία, ενώ την ίδια ώρα μπορείς να θερμαίνεις από δημόσια κτήρια μέχρι πόλεις ολόκληρες…