Φαίνεται ότι η Δυτική Μακεδονία τώρα αρχίζει να συνειδητοποιεί μαζί με τους κατοίκους της το πραγματικό «μακεδονικό» πρόβλημα. Ποια είναι η «αμοιβή» της για το φως που έδωσε σε όλη της χώρα, για τις γενιές των παιδιών της που δούλεψαν στα εργοστάσια και στα ορυχεία, για την καταστροφή του φυσικού πλούτου της, για την υπομονή των ανθρώπων της στην κάπνα και στην τέφρα, τουλάχιστον μέχρι να γίνουν τα πιο σύγχρονα εργοστάσια;
Τώρα συνειδητοποιεί ότι θα απομείνει με τα ξεκοιλιασμένα βουνά, τα κατεστραμμένα ορυχεία, την ανεργία και τη φτώχεια που γρήγορα θα χτυπήσουν την πόρτα σε πάνω από 10.000 ανθρώπους οι οποίοι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνδέονται με τη λειτουργία των εργοστασίων της ΔΕΗ.
Για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση που αποφασίστηκε να εφαρμοστεί τόσο γρήγορα στην Ελλάδα δεν υπάρχει έτοιμο κανένα έργο, καμία πρόβλεψη, κανένα σχέδιο και καμία στρατηγική εναλλακτική για τους νομούς που όλα δείχνουν ότι θα ρημάξουν.
Χωρίς αποκατάσταση, μόνο εγκαταλειμμένα ορυχεία θα απομείνουν στους κατοίκους των νομών της Δυτικής Μακεδονίας (ορυχείο Βεύης)
Οσο για τα επιβαλλόμενα έργα αποκατάστασης, δεν υπάρχει ούτε καν σκέψη και όσοι κάτοικοι απομείνουν θα παραμείνουν στο διηνεκές «αγκαλιά» με τη ρύπανση απαλλοτριωμένων εκτάσεων που έχασαν για πάντα. Οι αφημένες στην τύχη τους καταστροφικές κατολισθήσεις και οι αυτοαναφλέξεις στα εγκαταλειμμένα εδώ και χρόνια ορυχεία είναι αδιάψευστος μάρτυρας για το πόσο μετρούν οι ζωές των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.
Σύμφωνα με τους ανθρώπους που συναντήσαμε σε αυτό το απογοητευτικό οδοιπορικό, οι κάτοικοι, κουρασμένοι από την κρίση, δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα το πώς άλλοι προδιαγράφουν το άμεσο μέλλον τους. Αντίθετα με τις κινητοποιήσεις της Μεγαλόπολης ενάντια στη βίαιη απολιγνιτοποίηση, οι κάτοικοι των χειμαζόμενων νομών Κοζάνης και Φλώρινας και ειδικότερα του Αμύνταιου, του Φιλώτα και κυρίως της Πτολεμαΐδας μέχρι στιγμής μοιάζει να βρίσκονται σε μια ιδιότυπη χειμερία νάρκη.
Γιάννης Στρατάκης
Συναντήσαμε στη Φλώρινα τον πρώην νομάρχη και νυν περιφερειακό σύμβουλο του Συνδυασμού ΕΛΠΙΔΑ, Γιάννη Στρατάκη, ο οποίος με τις συνεχείς παρεμβάσεις του στα τοπικά μέσα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την περιοχή. Από τη συνομιλία αυτή παραθέτουμε τις βασικές επισημάνσεις του.
«Υπάρχει ένα μεγάλο κενό, τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της Περιφέρειας. Δυστυχώς τον περιφερειάρχη τον ενδιαφέρει περισσότερο να διατηρήσει ισορροπίες με το κέντρο. Το θέμα της ΔΕΗ το ζω και από τα μέσα ως πρώην εργαζόμενος. Η περιοχή πάντοτε δυσκολευόταν να δει ποια είναι τα συμφέροντά της και πώς πρέπει να τα διαχειριστεί. Το πρώτο πρόβλημα που αντιμετωπίσαμε, ιστορικά, ήταν η ρύπανση του περιβάλλοντος. Η πρώτη συγκέντρωση που έγινε στο τέλος της δεκαετίας του ’80 ήταν για το περιβάλλον. Και αφορούσε τις παλιές μονάδες που έβγαζαν τέφρα.
»Τώρα φτάνουμε στο σημείο να μιλάμε, διά στόματος πρωθυπουργού, για άμεσο κλείσιμο των μονάδων. Εχει οριστεί το τέλος για τις 12 μονάδες το 2023, με μοναδική εξαίρεση τη νέα μονάδα που έχει διορία μέχρι το 2028. Αρχικά είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι το όριο του 2028 θα ίσχυε και για τη Μελίτη, που είναι νέα μονάδα, καθώς και για τον Αγιο Δημήτριο που έχει επίσης εκσυγχρονιστεί. Το Εθνικό Σχέδιο Σταθάκη είχε ορίζοντα το 2038.
»Είναι δεδομένη η φιλική σχέση του σημερινού πρωθυπουργού με τους επιχειρηματίες του χώρου καθώς και η ιδεολογική του προσέγγιση με το ιδιωτικό κεφάλαιο. Ο χρόνος μέχρι το 2023 είναι αντικειμενικά ελάχιστος, ακόμα κι αν δεν υπολογίσουμε τις υποκειμενικές δυσκολίες που έχουμε ως κοινωνία. Δεν θα μπορούσαμε να ανταποκριθούμε, ακόμα κι αν είχαμε έναν πακτωλό χρημάτων, προκειμένου να κάνουμε κάτι άλλο ώστε να αντικαταστήσουμε αυτό που φεύγει.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: στο προηγούμενο ΕΣΠΑ, που τελείωνε το 2015 με παράταση μέχρι το 2017, χάσαμε 200 εκατ. Το τωρινό ΕΣΠΑ έχει απορροφητικότητα στο 17% με περιθώριο μέχρι το 2023. Επιπλέον από τον ειδικό αναπτυξιακό πόρο της ΔΕΗ, συνολικά από τότε που θεσπίστηκε, εδώ και είκοσι χρόνια, πήραμε 280 εκατ. Δεν έχουμε να παρουσιάσουμε κάτι σοβαρό πέρα από τις τηλεθερμάνσεις, δηλαδή δεν έχει προετοιμαστεί μια υποδομή που θα χτυπήσει την ανεργία, θα αυξήσει την παραγωγικότητα, θα βοηθήσει αναπτυξιακά τον τόπο. Αναφέρομαι στις υποκειμενικές δυσκολίες που έχει η κοινωνία να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις.
»Επιπλέον δεν διατίθενται χρήματα για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα γεννηθούν από το κλείσιμο των μονάδων. Στη Γερμανία μιλούν για απόσυρση μονάδων και χρηματοδότηση των περιοχών με 1 δισ. ευρώ ανά γιγαβατώρα. Εδώ αναλογικά θα έπρεπε να δοθούν 4,5 δισ. στην περιοχή. Ομως το μόνο που συζητάμε είναι άλλο ένα ΕΣΠΑ και ποσά που φτάνουν τα 20 με 30 εκατ. τον χρόνο. Ψίχουλα, δηλαδή».
Συνεχίζοντας την αφήγησή του, ο Γιάννης Στρατάκης επιμένει στις καταστροφικές συνέπειες της βίαιης απολιγνιτοποίησης και κυρίως στην πλήρη απουσία μέτρων στήριξης των περιοχών που θα πληγούν.
«Δεν φτάνει το 2028 με τίποτα, αλλά και το 2038 είναι επίσης κοντά. Θα έπρεπε να ξεκινήσουμε άμεσα για να δημιουργηθούν οι υποδομές (οδικοί άξονες, σιδηροδρομικές γραμμές, αεροδρόμιο) για το αύριο της περιοχής. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν μπορεί να υποκαταστήσουν την επίδραση που είχε η ΔΕΗ, εφόσον δεν συγκρίνονται οι θέσεις εργασίας που απαιτεί ο τομέας αυτός. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι ο κύκλος εργασιών γύρω από έναν εργαζόμενο στη ΔΕΗ ισοδυναμεί με άλλες τρεις θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Δεν δεχόμαστε με τίποτα το 2028.
»Είχα προσπαθήσει όταν ήμουν νομάρχης να συντάξουμε μια σοβαρή μελέτη για τις επιπτώσεις στους κατοίκους από τη λειτουργία αυτών των ορυχείων και των εργοστασίων, κάτι που απαιτεί μακρόχρονες συγκριτικές μετρήσεις. Στη Φλώρινα θερίζει ο καρκίνος στους νέους ανθρώπους. Σ’ εμάς δίπλα στον Φιλώτα οι αριθμοί είναι πολύ μικρότεροι. Κανείς δεν μπορεί να πει με ασφάλεια ποιες είναι οι πραγματικές επιπτώσεις.
«Μικρότερη ρύπανση»
»Από καθαρά οικονομική άποψη το καύσιμο που παράγει το σύγχρονο εργοστάσιο της Μελίτης, το οποίο έχει τη μικρότερη ρύπανση, είναι ανταγωνίσιμο με το φυσικό αέριο, παρά το γεγονός ότι επιβαρύνεται με το πέναλτι που έχει επιβληθεί στις μονάδες που εκλύουν διοξείδιο του άνθρακα. Αρα δεν ισχύουν τα επιχειρήματα του κ. Χατζηδάκη ότι «πρέπει να διώξουμε αυτές τις μονάδες, παρά να τις πληρώνουμε». Οι σύγχρονες μονάδες είναι ανταγωνιστικές.
Ιδεολογικό είναι το ζήτημα. Εδώ ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ πούλησε κομμάτια της ΔΕΗ, ενώ δεν το πίστευε. Δεν θα το κάνουν αυτοί που το πιστεύουν;
Το συμπέρασμα είναι ότι ο χρόνος είναι ελάχιστος, αλλά και η κοινωνία δεν είναι έτοιμη για να αντιμετωπίσει τη λεγόμενη «απολιγνιτοποίηση». Χρειάζεται να ενισχυθούν οι υπηρεσίες, να αποκτήσουν μηχανισμούς υλοποίησης μελετών, ώστε να είναι δυνατή η απορρόφηση κονδυλίων για έργα.
Μιλάνε τώρα για ένα κονδύλι που θα μοιραστούν οι 41 περιφέρειες της Ευρώπης για την απολιγνιτοποίηση. Σε μας αντιστοιχούν μόλις 250-300 εκατ. που δεν φτάνουν για τίποτα. Οι νέοι της περιοχής αναγκάζονται να φύγουν. Πρέπει να γίνει ειδικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ειδικά στις παραμεθόριες περιοχές. Δεν έχει μείνει τίποτα. Εκλεισαν τα σχολεία, δεν υπάρχει συγκοινωνία, δεν θα μείνει κανένας».
Πηγή: efsyn.gr
