Το μεγαλύτερο εργοστάσιο στον κόσμο που έχει σχεδιαστεί για να απορροφά τη ρύπανση από την ατμόσφαιρα σαν μια γιγαντιαία ηλεκτρική σκούπα, ξεκίνησε τη λειτουργία του στην Ισλανδία την Τετάρτη (8/5).
Το Mammoth είναι το δεύτερο εργοστάσιο άμεσης δέσμευσης αέρα που άνοιξε η ελβετική εταιρεία Climeworks στη χώρα και είναι 10 φορές μεγαλύτερο από τον προκάτοχό του, το Orca, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 2021.
Η άμεση δέσμευση αέρα ή (direct air capture ή DAC) είναι μια τεχνολογία που έχει σχεδιαστεί για την αναρρόφηση του αέρα και την απομάκρυνση του άνθρακα με τη χρήση χημικών ουσιών. Ο άνθρακας μπορεί στη συνέχεια να εγχυθεί βαθιά κάτω από το έδαφος, να επαναχρησιμοποιηθεί ή να μετατραπεί σε στερεά προϊόντα.
Η Climeworks σχεδιάζει να μεταφέρει τον άνθρακα υπόγεια, όπου θα μετατραπεί με φυσικό τρόπο σε πέτρα, κάτι για το οποίο συνεργάζεται με την ισλανδική εταιρεία Carbfix. Η όλη επιχείρηση θα τροφοδοτείται από την άφθονη, καθαρή γεωθερμική ενέργεια της Ισλανδίας.
Οι λύσεις νέας γενιάς για το κλίμα, όπως η DAC, κερδίζουν όλο και περισσότερη προσοχή από τις κυβερνήσεις και την ιδιωτική βιομηχανία, καθώς οι άνθρωποι συνεχίζουν να καίνε ορυκτά καύσιμα. Οι συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα του διοξειδίου του άνθρακα που θερμαίνει τον πλανήτη έφτασαν σε επίπεδο ρεκόρ το 2023.
«Εξαφανίζει» 7.800 αυτοκίνητα ετησίως
Η Climeworks άρχισε να κατασκευάζει το Mammoth τον Ιούνιο του 2022 και, σύμφωνα με την εταιρεία, είναι η μεγαλύτερη μονάδα του είδους της στον κόσμο. Έχει αρθρωτό σχεδιασμό με χώρο για 72 «δοχεία συλλογής» τα οποία μπορούν να στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο και να μετακινούνται εύκολα. Προς το παρόν έχουν τοποθετηθεί 12 από αυτά, ενώ πρόκειται να προστεθούν και άλλα μέσα στους επόμενους μήνες.
Σύμφωνα με την Climeworks, το Mammoth θα είναι σε θέση να αποσύρει 36.000 τόνους άνθρακα από την ατμόσφαιρα ετησίως σε πλήρη δυναμικότητα. Αυτό ισοδυναμεί με την απομάκρυνση περίπου 7.800 βενζινοκίνητων αυτοκινήτων από τους δρόμους για ένα χρόνο.
Πρόβλημα το κόστος και η κλίμακα
Η Climeworks δεν έδωσε ακριβές κόστος για κάθε τόνο άνθρακα που απομακρύνεται, αλλά δήλωσε ότι είναι πιο κοντά στα 1.000 δολάρια ανά τόνο παρά στα 100 δολάρια ανά τόνο – το τελευταίο θεωρείται ευρέως ως βασικό όριο για να καταστεί η τεχνολογία προσιτή και βιώσιμη.
Καθώς η εταιρεία αυξάνει το μέγεθος των εργοστασίων της και μειώνει το κόστος, στόχος είναι να φτάσει τα 300 με 350 δολάρια ανά τόνο μέχρι το 2030, πριν φτάσει τα 100 δολάρια ανά τόνο γύρω στο 2050, δήλωσε ο Jan Wurzbacher, συνιδρυτής και συνδιευθύνων σύμβουλος της Climeworks.
Το Mammoth θα είναι σε θέση να αποσύρει 36.000 τόνους άνθρακα από την ατμόσφαιρα ετησίως
Όλος ο εξοπλισμός για την απομάκρυνση του άνθρακα στον κόσμο είναι ικανός να απομακρύνει μόνο περίπου 0,01 εκατομμύρια τόνους άνθρακα ετησίως, κάτι που απέχει πολύ από τα 70 εκατομμύρια τόνους ετησίως που απαιτούνται έως το 2030 για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας
Ο Wurzbacher δήλωσε ότι το Mammoth είναι απλώς το τελευταίο στάδιο στο σχέδιο της Climeworks να επεκτείνει την κλίμακα σε 1 εκατομμύριο τόνους απομάκρυνσης άνθρακα ετησίως έως το 2030 και σε 1 δισεκατομμύριο τόνους έως το 2050. Τα σχέδια περιλαμβάνουν πιθανές εγκαταστάσεις DAC στην Κένυα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
