Όσοι με γνωρίζουν, ξέρουν και το πάθος μου για τη μελέτη του Εμφυλίου Πολέμου, της πιο τραγικής σελίδας της ελληνικής ιστορίας.
Δεν έχω βρει πιο συναρπαστικά γεγονότα, η τρίχα μου γίνεται κάγκελο όταν ρουφάω πληροφορίες και περιγραφές από τις στιγμές του εμφύλιου σπαραγμού. Πιστεύω ότι η περίοδος αυτή, που είναι και από τις πλέον αιματοβαμμένες της ιστορικής διαδρομής της Πατρίδας μας και σίγουρα από τις πιο καταστροφικές, είναι μεγαλειώδης και συναρπαστική επειδή εντός της συνυπάρχουν ακραία στοιχεία, τόσο αντιφαντικά μεταξύ τους: η μεγαλοσύνη του ηρωισμού με την προδοσία, ο ιδεολογικός φανατισμός και οι κομματικές εμμονές με τον γνήσιο πατριωτισμό, η χαρά της απελευθέρωσης με την οδύνη της έναρξης ενός νέου πολέμου, “εσωτερικού” αυτή τη φορά και τόσα άλλα…
Έχουν γραφτεί τόσα πολλά για τον Εμφύλιο και έχουν ειπωθεί πολύ περισσότερα. Προσωπικά, πάντα έψαχνα τη ρίζα του κακού, την πρώτη αφορμή, την έναρξη…
Δεν ξέρω κατά πόσο κάνω λάθος αλλά στα τόσα χρόνια της μελέτης έχω καταλήξει ότι απαρχή της εμφύλιας σύρραξης, που κράτησε πολλές δεκαετίες, αποτέλεσε κάτι που συνέβη σαν σήμερα το 1943, εδώ στη Μακεδονία…
Ήταν η εντελώς απρόκλητη επίθεση του ΕΛΑΣ στην εθνική αντιστασιακή οργάνωση ΥΒΕ (Υπερασπιστές Βορείου Ελλάδος) στο χωριό Αυγερινός Κοζάνης. Οι ΕΛΑΣίτες κατακρεούργησαν 24 και τραυμάτισαν 100 αντάρτες, των τμημάτων που λίγες μέρες νωρίτερα είχαν ταπεινώσει τους Ιταλούς στην περίφημη Μάχη του Φαρδύκαμπου, την πρώτη εκ παρατάξεως μάχη που δόθηκε από αντάρτικές δυνάμεις στην Ευρώπη! Οι περισσότεροι από τους νεκρούς και τραυματίες ήταν ήρωες του Ελληνοϊταλικού πολέμου και των Μαχών των Οχυρών…
Κάποιοι που έζησαν τα γεγονότα μου είπαν πριν από πολλά χρόνια, στη διάρκεια μίας δημοσιογραφικής αποστολής, ότι οι ΕΛΑΣίτες δεν άντεχαν την αίγλη που είχαν κατακτήσει οι αντάρτες της ΥΒΕ (που αργότερα μετονομάστηκε με την ΠΑΟ- Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση)…
Ήθελαν αυτοί να έχουν μόνο την λαϊκή αναγνώριση…
Κάποιοι μελετητές ισχυρίζονται ότι από νωρίς το ΚΚΕ είχε γραμμή να εκκαθαρίσει τις ένοπλες ομάδες ώστε να απομείνει μόνη ισχυρή δύναμη στη χώρα για να ξεδιπλώσει το σχέδιο επικράτησης του.
Στην αριστερή βιβλιογραφία η σύρραξη αποδίδεται σε διαφωνίες και ανταγωνισμούς των τοπικών οπλαρχηγών. Κάποιοι μάλιστα έχουν γράψει ότι η σύγκρουση οφείλεται στο γεγονός ότι η ΠΑΟ συνεργαζόταν με τους κατακτητές, κάτι που φυσικά δεν στέκει…
Το δεδομένο είναι ότι λίγες μέρες αργότερα οι ΠΑΟτζήδες εκδικήθηκαν, συνέλαβαν και εκτέλεσαν την Επιτροπή του ΕΑΜ Τσοτυλίου Κοζάνης, κάτι που έδωσε νέα ορμή στην εμφύλια διαμάχη.
Είναι η απαρχή της πρώτης φάσης του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, που από κάποιους ονομάστηκε “Ανταρτοπόλεμος”. Στα μέσα Απριλίου, δηλαδή 10-12 μέρες αργότερα εκδηλώνεται η επίθεση του ΕΛΑΣ εναντίον εθνικών οργανώσεων της Πελοποννήσου, με χιλιάδες νεκρούς!
Και όλα αυτά πολύ πριν εκδηλωθούν κρούσματα δοσιλογισμού ή “Λευκής Τρομοκρατίας”…
Προσωπικά πιστεύω ότι το σημαντικότερο στοιχείο αυτής της ιστορίας αφορά τα διδάγματα που μπορούμε και πρέπει να αντλήσουμε από τα γεγονότα αυτά! Ο λαϊκισμός, ο κομματικός φανατισμός, η διχαστική ρητορική και πολύ περισσότερο όταν μεταλάσσεται σε διχαστική πολιτική πρακτική, η ροπή να βλέπουμε γύρω μας εχθρούς και εάν δεν υπάρχουν να τους κατασκευάζουμε, η τακτική πολιτικών προσώπων να παίρνουν μεγάλα ρίσκα μόνο και μόνο για να διασωθούν ή/και να επικρατήσουν οδηγούν ή μπορούν να οδηγήσουν στην καταστροφή.
ΥΓ: η φωτογραφία είναι από το τμήμα της ΥΒΕ/ΠΑΟ Βοΐου, του πρώτου αντάρτικου τμήματος στην ιστορία της Ευρώπης που χτύπησε δυνάμεις του Άξονα και δεν δίστασε να αντιπαρατεθεί μαζί τους σε ανοιχτή μάχη και όχι μόνο με ενέργειες δολιοφθοράς…
Από τον facebook λογαριασμό του Δημοσιογράφου του OPEN, Χρήστου Νικολαΐδη.