Καθοριστικό ρόλο στον μετασχηματισμό της Δυτικής Μακεδονίας επιχειρεί να διαδραματίσει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ), σε μια περίοδο όπου η περιοχή περνά τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή αλλαγή των τελευταίων δεκαετιών. Ο Πρύτανης του Ιδρύματος, Θεόδωρος Θεοδουλίδης, μιλώντας στο Alfavita.gr, περιγράφει το ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης και καινοτομίας που υλοποιείται με ταχείς ρυθμούς.
Το ΠΔΜ, με 21 Τμήματα σε πέντε πόλεις, λειτουργεί όχι μόνο ως ακαδημαϊκό κέντρο, αλλά και ως πυλώνας εφαρμοσμένης έρευνας σε μια περιοχή που βρίσκεται στο επίκεντρο της Δίκαιης Μετάβασης. Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε ισχυρό περιφερειακό πανεπιστήμιο, με στόχο να συνδέεται άμεσα με την αγορά εργασίας και να ενισχύει την τοπική απασχόληση. Στο πλαίσιο αυτό επικαιροποιεί προγράμματα σπουδών, αναπτύσσει δράσεις ενίσχυσης δεξιοτήτων και υλοποιεί σειρά έργων με ευρωπαϊκή και εθνική χρηματοδότηση.
Ο Πρύτανης υπογραμμίζει την ανάγκη κρατικής αρωγής, ώστε να ολοκληρωθούν οι θεσμικές αλλαγές και να στελεχωθεί επαρκώς το Ίδρυμα, ενώ αναφέρει ότι η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης Περιουσίας του Πανεπιστημίου (ΕΑΔΙΠ) θα αποτελέσει τον φορέα λειτουργίας των μεγάλων έργων που ξεκινούν.
Τα έργα προτεραιότητας – Ένα επενδυτικό πρόγραμμα 200 εκατ. ευρώ
Η πρόσφατη ρύθμιση για τις χρήσεις γης στην Πανεπιστημιούπολη Κοζάνης επιτρέπει την πλήρη υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου 2025–2030, συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ.
Μεταξύ των έργων:
- Τεχνολογικό Πάρκο στη Ζώνη Καινοτομίας: θα φιλοξενεί νεοφυείς επιχειρήσεις, εταιρείες τεχνολογίας και spin-offs, ενισχύοντας τη διασύνδεση πανεπιστημίου–αγοράς.
- Green Data Center με τον πρώτο AI υπερυπολογιστή της Ελλάδας: μια υποδομή που εντάσσει τη Δυτική Μακεδονία στον ευρωπαϊκό τεχνολογικό χάρτη.
- Ενεργειακές αναβαθμίσεις υποδομών: συμβάλλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του ΠΔΜ.
- Νέες φοιτητικές εστίες μέσω ΣΔΙΤ σε τέσσερις πόλεις.
- Αστρονομικό Πάρκο στον Όρλιακα (Γρεβενά) με ένα από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια της χώρας.
- Νέο κτήριο Σχολής Καλών Τεχνών στη Φλώρινα, που ενισχύει την πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής.
Σημαντική είναι και η συνεργασία που εξετάζεται με τη ΔΕΗ, στο πλαίσιο του mega project της εταιρείας, με στόχο τη δημιουργία κέντρου αριστείας για την ενέργεια και τον ψηφιακό σχεδιασμό.
Ο πρώτος AI υπερυπολογιστής στην Ελλάδα
Ο νέος υπερυπολογιστής του ΠΔΜ, προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ, αποτελεί την πρώτη ελληνική υποδομή αποκλειστικά βελτιστοποιημένη για Τεχνητή Νοημοσύνη. Μέσω της συνεργασίας με την ΕΔΥΤΕ ΑΕ και το EuroHPC, θα προσφέρει πρόσβαση σε προηγμένες υπολογιστικές δυνατότητες για ερευνητές, φοιτητές και επιχειρήσεις της περιοχής, δημιουργώντας ένα πρωτόγνωρο οικοσύστημα υψηλής τεχνολογίας στη Δυτική Μακεδονία.
Άνοδος στην έρευνα και διεθνείς διακρίσεις
Το ΠΔΜ καταγράφει εντυπωσιακή άνοδο στην επιστημονική παραγωγή: οι δημοσιεύσεις έχουν υπερτριπλασιαστεί την τελευταία πενταετία, ενώ 13 μέλη ΔΕΠ συγκαταλέγονται στο 2% των πλέον επιδραστικών επιστημόνων παγκοσμίως, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο Stanford.
Στη λίστα Webometrics το Ίδρυμα ανέβηκε 200 θέσεις διεθνώς σε έναν χρόνο, ανερχόμενο στη 12η θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων. Παράλληλα, λειτουργούν 47 ερευνητικά εργαστήρια τελευταίας τεχνολογίας, ενώ το Γραφείο Μεταφοράς Τεχνολογίας υποστηρίζει περισσότερες από 10 spin-off εταιρείες.
Έρευνα για την κλιματική κρίση και τα υδάτινα αποθέματα
Το Πανεπιστήμιο συμμετέχει σε μια σειρά έργων που συνδέονται με την κλιματική ανθεκτικότητα:
- URBANFLOODS για πρόληψη πλημμυρών
- UNIVERSWATER στη Μικρή Πρέσπα
- ΑΥΓΕΙΑΣ, ένα έξυπνο σύστημα αξιοποίησης ανακτημένου νερού
- RES2FIRE για προστασία από πυρκαγιές σε Μαραθώνα και Βελβεντό
Παράλληλα αναπτύσσει μεταπτυχιακά και προγράμματα δια βίου μάθησης σε κρίσιμους τομείς όπως τεχνολογίες υδρογόνου, ηλεκτροκίνηση και αποθήκευση ενέργειας.
Διεθνοποίηση και εξωστρέφεια
Η διεθνοποίηση αποτελεί βασικό άξονα της στρατηγικής του ΠΔΜ.
Ήδη λειτουργούν δύο ξενόγλωσσα προπτυχιακά (Economics and Sustainable Development, Creative Writing), ενώ εγκρίθηκαν κοινά μεταπτυχιακά με το Boston University, το University of Leicester και το Czech Technical University.
Ενισχύονται επίσης θερινά σχολεία, συνεργασίες με την Ομογένεια και δράσεις Erasmus.
Το όραμα για το 2030
Με βάση τον στρατηγικό σχεδιασμό 2025–2030, το Πανεπιστήμιο στοχεύει να αναδειχθεί σε πρότυπο ακαδημαϊκό κέντρο πράσινης ανάπτυξης και καινοτομίας, διαμορφώνοντας ένα ισχυρό οικοσύστημα γνώσης που θα στηρίζει τον μετασχηματισμό της περιοχής και θα προσφέρει στους αποφοίτους άμεσες προοπτικές στα επαγγέλματα του μέλλοντος.
Ο Πρύτανης υπογραμμίζει πως το ΠΔΜ φιλοδοξεί να αποτελέσει μέχρι το 2030 «τον κεντρικό πυρήνα του μετασχηματισμού της Δυτικής Μακεδονίας», συμβάλλοντας στο νέο, βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο που διαμορφώνεται για τις επόμενες δεκαετίες.
