Έχω ένα φίλο, τον Πέτρο. Ο Πέτρος είναι προγραμματιστής και ζει στην Πτολεμαΐδα. Από μόνο του περίεργο, θα μπορούσε να πει κάποιος. Το ακόμα πιο περίεργο είναι το ότι ο Πέτρος δουλεύει για μια πολύ μεγάλη και πολύ σοβαρή πολυεθνική εταιρεία με έδρα την Αθήνα, η οποία τρέχει παγκόσμιας κλίμακας έργα πληροφορικής.
Ο Πέτρος είναι από τους ελάχιστους τύπους που παρέα με το λάπτοπ τους κάθονται και δουλεύουν με τις ώρες στα καφέ της Πτολεμαΐδας. Είναι από αυτούς τους τύπους που επειδή δεν είναι στη δική μας κουλτούρα, παλιά τους λέγαμε “σπασίκλες”. Αλλά αν το σκεφτείς καλύτερα θα δεις ότι αυτοί οι τύποι έχουν καταφέρει να διαμορφώσουν τις ιδανικές εργασιακές συνθήκες. Και ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ πιο παραγωγικοί από εμάς που πίνουμε τον καφέ μας στο διπλανό τραπέζι.
Το νέο μοντέλο εργασίας που κληρονομήσαμε από την εποχή της καραντίνας ελέω πανδημίας, έρχεται να μας αλλάξει τη ζωή. Όλο και περισσότερες εταιρείες επεκτείνουν τα προγράμματα τηλεργασίας, μειώνοντας παράλληλα και τους πόρους που δαπανούν για τη στέγαση των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων. Σε τέτοιο βαθμό που σε πολλές περιπτώσεις η παρουσία του εργαζομένου στο “γραφείο” μπορεί να είναι μηδενική, σε τέτοιο βαθμό που δημιουργεί κύμα ψηφιακών νομάδων.
Οι λεγόμενοι ψηφιακοί νομάδες συνδυάζουν την εξ’ αποστάσεως εργασία με τα ταξίδια. Γυρίζουν όλη την υφήλιο, εργαζόμενοι παράλληλα, με όπλο τη καθολική διάδοση του διαδικτύου. Ο δικός μας Πέτρος είναι δυνητικά ένας ψηφιακός νομάς, με την ιδιαιτερότητα ότι δεν ταξιδεύει, αλλά δουλεύει από τον τόπο του, από την Πτολεμαΐδα, ή από όπου αλλού θέλει. Αλήθεια, πόσο φοβερό είναι αυτό από μόνο του!
Ο Πέτρος δεν είναι ο μόνος. Αυτές οι περιπτώσεις άρχισαν να πληθαίνουν και να βρίσκονται παντού γύρω μας. Υπάρχουν σήμερα Πτολεμαϊδιώτες που εργάζονται για εταιρείες από την Αγγλία ή την Αμερική, και ζουν μόνιμα στην Πτολεμαΐδα. Και δεν είναι ένας και δύο. Δειλά-δειλά, αρχίζουν να γίνονται μερικές δεκάδες. Είναι αυτοί που ζωντανεύουν την πόλη μας με φρέσκιες ιδέες, σύγχρονη κουλτούρα, γεμίζουν τα σχολεία μας κάνοντας οικογένεια και εισφέρουν με τη μισθοδοσία τους (η οποία έρχεται από αλλού και καταναλώνεται εδώ) στο εισόδημα της περιοχής.
Η Πτολεμαΐδα θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχει τις ιδανικές συνθήκες ζωής για έναν Πτολεμαϊδιώτη που έχει λύσει το εργασιακό του ζήτημα, ακόμα και με τρόπο ψηφιακό. Η ποιότητα ζωής, σε συνδυασμό με το χαμηλό κόστος ζωής και το σχεδόν μηδενικό κόστος θέρμανσης, αλλά κυρίως με το αίσθημα της οικογενειακής ασφάλειας και της κατοικίας στον τόπο που κάποιος γεννήθηκε και αγάπησε, δίνουν έναν συνδυασμό κινήτρων που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Σίγουρα, δεν είναι όλα ρόδινα στην Πτολεμαΐδα, αλλά ο συνδυασμός των παραπάνω πλεονεκτημάτων, θα μπορούσε να φανεί πολύ ελκυστικός για έναν μεγάλο αριθμό εργαζομένων, σε ειδικότητες που οι διαδικασίες ψηφιοποιούνται.
Σίγουρα αυτό το κύμα, εάν δημιουργηθεί, δεν θα ανατρέψει τα δεδομένα της νέας απογραφής. Όμως θα δημιουργήσει μια τάση, ένα παράδειγμα για το πως θα μπορούσε να αναγεννηθεί η περιοχή, από τα ίδια της τα παιδιά, που ήταν θύματα του brain drain. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι, να τους εξασφαλίσουμε τις αναγκαίες (ψηφιακές και άλλες) υποδομές που απαραίτητα χρειάζονται στην περιοχή. Αν αυτό καταστεί δυνατό μέσω ενεργειών της Αυτοδιοίκησης και της Πολιτείας, μπορούμε να καλέσουμε όλους όσους έφυγαν για να βρουν δουλειά αλλού, και να τους πούμε “γίνε σαν τον Πέτρο”.
