Κάνοντας μια βόλτα στους δημόσιους χώρους και στα καφενεία της περιοχής, θα ακούσεις πολλές και διαφορετικές ιστορίες σχετικά με την ανακάλυψη των λιγνιτών… Αλλού θα ακούσεις ότι το ποτάμι που πέρναγε έξω από το χωριό έφερε στην επιφάνεια πλάκες λιγνίτη, τις οποίες μπορούσες να διακρίνεις μέσα στο νερό. Κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται πως ένας μυλωνάς ανακάλυψε τον λιγνίτη, όταν πάνω στη σχάρα του νερόμυλου, έμεινε ένα κομμάτι. Μάλιστα λένε πως πέρασε μέσα στα γρανάζια και εμπόδισε την λειτουργεία του, κατ’ αυτόν τον τρόπο κάνοντας αισθητή την παρουσία του. Οι πιο μορφωμένοι ιστοριοδίφες, ισχυρίζονται πως ήταν γνωστός ο λιγνίτης της περιοχής στους Σλάβους, αιώνες πριν, γι’ αυτό και έκαναν επιδρομές εναντίον της. Άλλοι πάλι ισχυρίζονται ότι ήταν γνωστά τα κοιτάσματα στους Οθωμανούς και ότι κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, επί διοικήσεως Ηλιάκη, οι Γάλλοι εξόρυξαν κάρβουνο από την Βεύη, για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Ποιος από όλους έχει δίκιο;
Η αλήθεια είναι ότι ο καθένας θα μπορούσε να ανακαλύψει τον λιγνίτη στην περιοχή μας. Όλοι τον έβλεπαν σκάβοντας μέσα σε ένα πηγάδι, θεμελιώνοντας ένα σπίτι, τσαπίζοντας ένα χωράφι, ανάλογα με την μορφολογία και τη διαμόρφωση του εδάφους. Διότι τα κοιτάσματα ήταν επιφανειακά και σε μικρό βάθος. Αυτός ήταν και ο λόγος, που σταμάτησαν να γίνονται στοές και άρχισε η πολύ πιο συμφέρουσα αποχωμάτωση. Η αφαίρεση δηλαδή στρωμάτων χώματος, για την αποκάλυψη του λιγνίτη επιφανειακά, η οποία εφαρμόστηκε και από τους προκατόχους της ΔΕΗ.
Το ερώτημα που θα πρέπει, λοιπόν, να απαντηθεί είναι : Ποιος αξιοποίησε τον λιγνίτη Πτολεμαΐδας; Ποιος πίστεψε σε αυτόν; Ποιος θυσίασε την περιουσία του και την υγεία του, για να αναδειχθεί το ζήτημα των λιγνιτών Πτολεμαΐδας, σε μια εποχή που η Ελλάδα μαστιζόταν από την πείνα, την έριδα μεταξύ προσφύγων και γηγενών, την εθνική διχόνοια, την οικονομική και πολιτική κρίση, τον πόλεμο και τον εμφύλιο; Ποιος έμαθε στους κατοίκους της περιοχής να τον χρησιμοποιούν;
Δεν είναι άλλος από τον Γεώργιο Παυλίδη, ο οποίος διέθεσε τα απαραίτητα κεφάλαια και μαζί με τον γαμπρό του Κωνσταντίνο Αδαμόπουλο, ίδρυσε την εταιρεία «Λιγνίται Πτολεμαΐδος Παυλίδου-Αδαμοπούλου». Η εταιρεία, με αίτηση της προς την Νομαρχία Κοζάνης, στις 17 Νοεμβρίου 1925, δηλώνει το μεταλλείο λιγνίτη στην περιοχή του Προαστίου και στις 3 Απριλίου 1926, παίρνει άδεια μεταλλευτικών ερευνών, με ισχύ δύο ετών. Η άδεια αυτή παρατάθηκε, νόμιμα, με την απόφαση 2886, της 14ης Μαρτίου 1928, για άλλα δυο έτη. Στις 8 Ιουλίου 1930, με την υπογραφή του πρωθυπουργού Αλ. Ζαΐμη και υπουργού επί των οικονομικών τον Π. Βουρλούμη, παραχωρείται «στον Γεώργιο Παυλίδη και Κωνσταντίνο Αδαμόπουλο, εμπόρους, κατοίκους Κοζάνης, κατ’ ίσην μοίραν, δικαίωμα διηνεκούς κυριότητας και εκμεταλλεύσεως λιγνίτου και λοιπών μεταλλευμάτων». Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Αρ. Φύλλου 240, 14 Ιουλίου 1930 (φωτογραφία ).
