Χθες, το ημερολόγιο μας έδειξε Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου.
Είναι γνωστό σε όλους μας ότι, καλώς ή κακώς, η μέρα αυτή, Παρασκευή και 13, θεωρείται μια γρουσούζικη μέρα.
Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν πως πράγματι είναι και εκείνοι που τη θεωρούν απλώς μια μέρα σαν όλες τις άλλες.
***
Πρόκειται για μια αντίληψη που υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, η οποία… αναθερμάνθηκε, κατά κάποιο τρόπο, και λόγω μιας αμερικάνικης κινηματογραφικής ταινίας με τον τίτλο αυτό, Παρασκευή και 13, η οποία παρουσιάστηκε το 1980.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
***
Ο αριθμός 13 θεωρούνταν ως κακότυχος, πριν ακόμα από τον 19ο αιώνα. Το ίδιο συνέβαινε και με την Παρασκευή, χωρίς αυτά τα δύο να συνδέονται, απαραίτητα, μεταξύ τους.
Η δεισιδαιμονία αυτή, ή η προκατάληψη, φαίνεται να ξεκινά από τις Αγγλόφωνες, Γαλλόφωνες και Γερμανόφωνες περιοχές του κόσμου, η οποία συνδέει την Παρασκευή με το 13, θεωρώντας πως όταν εμφανίζονται μαζί φέρνουν κακή τύχη.
Είναι δε χαρακτηριστικό πως στα αγγλικά ονομάζεται paraskavedekatriaphobia.
Μια λέξη που, προφανώς, προέρχεται από τη συνένωση των ελληνικών λέξεων «Παρασκευή», «δεκατρία» και «φοβία».
Η φοβία αυτή που είναι πολύ έντονη σε ορισμένους ανθρώπους και τους επηρεάζει αρνητικά, έχει αποτελέσει και αντικείμενο ιατρικών ερευνών και μελετών.
***
Από πού όμως μπορεί να προέκυψε αυτός ο φόβος;
Κυκλοφορούν διάφορες ιστορίες γι’ αυτό και παραθέτουμε μόνο μερικές, οι οποίες είναι:
- Στο Μυστικό Δείπνο, ο Ιούδας Ισκαριώτης ήταν ο 13ος καλεσμένος, και όπως είναι γνωστό αμέσως μετά πρόδωσε το Χριστό.
- Η Σταύρωση του Ιησού συνέβη ημέρα Παρασκευή.
- Όταν η Εύα προσέφερε το μήλο στον Αδάμ ήταν Παρασκευή και αμέσως μετά ακολούθησε η έκπτωση τους από τον Παράδεισο.
- Η μεγάλη πλημμύρα, η οποία αναφέρεται στη Βίβλο έγινε Παρασκευή.
***
Βέβαια, εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως για μας τους Έλληνες, αλλά και τους Ισπανούς, η γρουσούζικη μέρα θεωρείται η Τρίτη και 13!
Για μας τους Έλληνες θεωρείται ως κακότυχη επειδή ήταν Τρίτη η μέρα που έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων η Κωνσταντινούπολη, στις 29 Μαΐου του 1453.
Κάπως έτσι συνδυάστηκε η γρουσούζικη μέρα (Τρίτη) με τον επίσης γρουσούζικο αριθμό (13).
***
Αλλά γιατί το 13 να θεωρείται κι αυτό γρουσούζικο;
Όπως έχει γραφτεί το 13 έχει ενοχοποιηθεί ως κακότυχο επειδή χαλάει την αρμονία του αριθμού που προηγείται, του 12.
Κι αυτό γιατί οι Θεοί του Ολύμπου ήταν δώδεκα, ο Ηρακλής έκανε 12 άθλους, οι φυλές του Ισραήλ είναι, επίσης, 12 και ο Χριστός επέλεξε να έχει δώδεκα μαθητές.
Έτσι, με το δώδεκα κλείνει αρμονικά ένας κύκλος, ενώ με το 13, συν μια μονάδα, δηλαδή, ανοίγει υποχρεωτικά ένας καινούργιος.
Και κάθε τι καινούργιο εμπεριέχει μέσα του το άγνωστο, κάτι που ήταν λογικό και επόμενο να προβληματίζει και να φοβίζει τους ανθρώπους, κυρίως, άλλων εποχών, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί αρχικά και στη συνέχεια να εμπεδωθεί αυτή η άποψη.
***
Φυσικά, ο αμερικάνικος κινηματογράφος, όπως το συνηθίζει, φρόντισε να εκμεταλλευτεί και το Παρασκευή και 13, δημιουργώντας μια ταινία με τον τίτλο αυτό, η οποία ήταν, τι άλλο;- μια ταινία τρόμου, ένα θρίλερ για γερά νεύρα, που έμεινε χαραγμένη στη μνήμη όσων την παρακολούθησαν.
Κυκλοφόρησε το 1980 και είχε γυριστεί με σκηνοθέτη τον Σον Σ. Κάνινγκχαμ πάνω σε σενάριο που είχε γράψει ο Βίκτορ Μίλερ.
Η υπόθεση της ταινίας αφορούσε μια ομάδα έξι εφήβων που δολοφονούνταν ένας-ένας, ενώ προσπαθούσαν να ανοίξουν εκ νέου μία εγκαταλειμμένη κατασκήνωση, στην οποία πριν από αρκετά χρόνια είχαν συμβεί αρκετές τραγωδίες.
***
Είναι πολύ πιθανό κάποιοι που είχαν δει την ταινία όταν παίχτηκε και δεν γνώριζαν το ιστορικό του «Παρασκευή και 13» να επηρεάστηκαν απ’ αυτή και γι’ αυτό να θεωρούν έκτοτε τη μέρα αυτή ως αποφράδα.
Ο κινηματογράφος και ειδικά ο αμερικάνικος έχει καταφέρει, διαχρονικά, μέσω διαφόρων ταινιών του να αναβιώσει, να ενισχύσει ή και να δημιουργήσει θρύλους, απ’ τους οποίους υπάρχουν άνθρωποι στην εποχή μας που επηρεάζονται απ’ αυτούς.
