Α. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Με πλούσιο προβληματισμό, νέες ιδέες και καινοτόμες προτάσεις ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της 5ης συνάντησης του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στην πόλη του Κιλκίς, την Παρασκευή 29, το Σάββατο 30 Νοεμβρίου και την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2024.
Οι εργασίες άρχισαν με την πανηγυρική έναρξη στο κτίριο της Καπναποθήκης της Αυστροελληνικής, το βράδυ της Παρασκευής 29 Νοεμβρίου και συνεχίστηκαν στο 8ο δημοτικό σχολείο Κιλκίς, όπου συμμετείχαν δεκάδες μέλη του Συνδέσμου.
Οι εργασίες της δεύτερης ημέρας, το Σάββατο 30 Νοεμβρίου 2024, ξεκίνησαν με εισήγηση, στην ολομέλεια, του Προέδρου του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων Εκπαιδευτικών Αντώνη Παυλίδη, ο οποίος αρχικά έκανε απολογισμό της δράσης μεταξύ της 4ης και της 5ης συνάντησης και στη συνέχεια έθεσε το πλαίσιο των εργασιών των τεσσάρων ομάδων εργασίας: ποντιακής διαλέκτου, εκπαιδευτικών ζητημάτων που αφορούν τον ποντιακό ελληνισμό στη σχολική πράξη, συγκρότησης θεατρικής ομάδας από το Σύνδεσμο και εκπόνησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων που να αναφέρονται στον ποντιακό ελληνισμό.
Μετά από μια γενική συζήτηση στην ολομέλεια, τα μέλη του Συνδέσμου χωρίστηκαν στις προαναφερθείσες ομάδες εργασίας, όπου έγινε ευρεία συζήτηση και παράλληλα κατατέθηκαν εξειδικευμένες προτάσεις, σχετικά με δράσεις που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν.
Β. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1η) Ομάδα εργασίας για την ποντιακή διάλεκτο. Συντονιστής Αντώνης Παυλίδης
Eκτιμήθηκε ότι οι 150 ώρες διδασκαλίας που ισχύουν μέχρι τώρα δεν είναι λειτουργικές και το περιεχόμενο του εγχειριδίου ποντιακής διαλέκτου, που έχει εκπονήσει ο Σύνδεσμος, πρέπει να τροποποιηθεί και να χωριστεί σε 2 μέρη, από τα οποία το 1ο μέρος θα αποτελείται από περίπου 30 μαθήματα και το δεύτερο μέρος θα περιλαμβάνει ποντιακή λογοτεχνία, σύμφωνα και με τις ειλημμένες αποφάσεις.
Ο εκπαιδευτής της ποντιακής διαλέκτου πρέπει να γνωρίζει όσο το δυνατόν καλύτερα την ιστορία και τον πολιτισμό του ποντιακού ελληνισμού, να γνωρίζει τη γραμματική της ποντιακής διαλέκτου την οποία δεν πρέπει να διδάσκει ξεχωριστά, αλλά να την ενσωματώνει στην όλη διδασκαλία, ενώ οφείλει, πριν από κάθε μάθημα, να είναι καλά προετοιμασμένος.
Ο ρόλος του τραγουδιού και του θεάτρου στην διδασκαλία της ποντιακής θεωρήθηκε ανεκτίμητος. Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε αποφασίστηκε η συγκρότηση θεατρικής ομάδας, αλλά και η εισαγωγή, στο διδακτικό πλαίσιο, περισσότερων παραδοσιακών ποντιακών τραγουδιών.
Εκτιμήθηκε ότι είναι καλό να δοθεί βάρος στην προφορά της ποντιακής διαλέκτου. Για παράδειγμα κάποιος καλός ομιλητής της διαλέκτου να διαβάζει τα κείμενα τα οποία θα μαγνητοφωνηθούν και θα είναι στη διάθεση των εκπαιδευομένων.
Υπήρξε πρόταση για την ανάρτηση στο διαδίκτυο έτοιμων μαθημάτων της ποντιακής διαλέκτου, τα οποία θα βρίσκονται στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου.
Διαπιστώθηκε η ανάγκη να είναι η διδασκαλία όσο το δυνατόν πιο ευέλικτη και κάθε εκπαιδευτής να την προσαρμόζει στις ιδιαιτερότητες των εκπαιδευομένων.
Τέλος, το έργο του Συνδέσμου μέχρι τώρα σχετικά με την ποντιακή διάλεκτο χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα σημαντικό και θεωρήθηκε αυτονόητο ότι αυτό πρέπει να αποτελέσει τη βάση για συνέχιση και εξέλιξη.
2η ) Ομάδα εργασίας εκπαιδευτικών ζητημάτων, που αφορούν τον ποντιακό ελληνισμό, στη σχολική πράξη. Συντονιστής: Κώστας Ανθόπουλος.
Οι προτάσεις που κατατέθηκαν είναι οι ακόλουθες.
Μπορεί να οργανωθεί σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς κατά περιφέρεια, σχετικά με την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού, μετά την έκδοση των νέων σχολικών βιβλίων ιστορίας.
Μπορεί να δημιουργηθεί λίστα λογοτεχνικών έργων που αφορούν την ποντιακό ελληνισμό ώστε να δοθεί στους εκπαιδευτικούς, κυρίως φιλολόγους, που διδάσκουν λογοτεχνία, για τη διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου, σύμφωνα με το νέο αναλυτικό πρόγραμμα.
Μετά την έκδοση των νέων σχολικών βιβλίων λογοτεχνίας – γλώσσας αναζήτηση και πρόταση στους εκπαιδευτικούς, ως πρόσθετο υποστηρικτικό υλικό παράλληλων κειμένων με αυτά που υπάρχουν στα σχολικά βιβλία, τα οποία θα σχετίζονται με τον ελληνισμό του Πόντου (π.χ., Το γεφύρι της Άρτας – Τη Τρίχας το γεφύρ’).
Αξιοποίηση της τοπικής ιστορίας σε περιοχές που υπάρχει σύνδεση με την ιστορία του ελληνισμού του Πόντου.
Ένταξη της ποντιακής μουσικής – χορού στη σχολική πράξη.
Εκπαιδευτικές δράσεις – εκδρομές σε χώρους που συνδέονται με τον πολιτισμό των Ελλήνων του Πόντου (μοναστήρια, μουσεία, κ.ά.)
Υποστήριξη σχολικών μονάδων για τις εκδηλώσεις μνήμης της Γενοκτονίας (κείμενα, ντοκιμαντέρ).
Μέσω της Αγωγής υγείας, μπορεί να γίνει αναφορά στην ποντιακή διατροφή και τις ωφέλειές της.
3η) Ομάδα εργασίας για το Ιδιωματικό Ποντιακό θέατρο. Συντονιστής Μιχάλης Καραβέλας.
Επισημάνθηκαν οι αξίες του ιδιωματικού ποντιακού θεάτρου, όχι μόνο ως ποιοτικού ψυχαγωγικού μέσου, αλλά και ως βήματος προβολής των πολιτιστικών χαρακτηριστικών του ποντιακού ελληνισμού.
Υποστηρίχτηκε η δημιουργία θεατρικής ομάδας από μέλη του Συνδέσμου με στόχο να προβληθεί η χρήση της διαλέκτου μέσα από κείμενα λογοτεχνικά των θεατρικών συγγραφέων.
Η προσεκτική επιλογή των θεατρικών έργων κρίθηκε σημαντική, γιατί μέσω αυτών θα αναδειχθούν τμήματα της ιστορικής διαδρομής του ποντιακού ελληνισμού στην ιστορική του πατρίδα, πράγμα που αποτελεί ένα από τους στόχους του Συνδέσμου.
Σ’ αυτό το πλαίσιο η ομάδα εργασίας επέλεξε, σε πρώτο στάδιο, να δημιουργήσει έναν κατάλογο θεατρικών έργων, τον οποίο θα εμπλουτίσει στη συνέχεια, για να αποτελέσει μια δεξαμενή, από την οποία θα αντλούνται τα θεατρικά έργα που θα παρουσιάζονται. Ως τέτοια έργα προτάθηκαν: «ο Πύρριχος» του Νίκου Παλασίδη, «ο Μάραντον» του Φίλωνα Κτενίδη, «ο Ανδρόνικον» των Νίκου Παλασίδη – Νάκου Ευσταθιάδη, «οι φλόγες στον Πόντο» του Γιώργου Τσουλφά, «οι τελευταίοι» του Πόλυ Χάϊτα, κ.ά.
Επιθυμία της ομάδας εργασίας είναι να πλαισιωθεί από εκπαιδευτικούς, από Πόντιους φοιτητές, αλλά και μαθητές ποντιακής καταγωγής, έτσι που να επιτυγχάνονται τόσο η διάσωση της διαλέκτου, όσο και η γνώση της ιστορίας και του πολιτισμού του ποντιακού ελληνισμού.
4η) Ομάδα εργασίας εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Συντονίστρια Φρόσω Χαραλαμπίδου
Η ομάδα εργασίας εκτίμησε ότι, σε πρώτη φάση, δεν είναι αναγκαίο να προχωρήσει σε εκπόνηση πολλών προγραμμάτων, αλλά να ξεκινήσει με ένα, με τίτλο: «Ο Πόντος μέσα από τα μάτια των παιδιών», που θα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θα υλοποιηθεί στις σχολικές μονάδες από την κατάθεσή του έως τον Μάιο. Η παρουσίαση θα γίνει στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με δίωρη παρουσίαση στη σχολική μονάδα ή και ευρύτερα τον Μάιο στο πλαίσιο των εκδηλώσεων μνήμης της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού. Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση μπορεί να γίνει σε ευρύτερο πλαίσιο και με συνεργασία σχολείων. Μπορούν να προσκληθούν και σχολεία της ομογένειας.
Στόχος είναι η ανάδειξη της ποντιακής διαλέκτου μέσω του πολιτισμού και της λαογραφίας.
Οι θεματικές ενότητες μπορεί να είναι: μουσική, λογοτεχνία, χορός, διατροφή, ενδυμασία, παιχνίδι, θέατρο, προσωπικότητες, άγιοι του Πόντου, σχέση της ποντιακής διαλέκτου με την αρχαιοελληνική.
Ως υποστηρικτικά εργαλεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν: εκπαιδευτικά και ψηφιακά εργαλεία, εικονική βιβλιοθήκη, βιβλιογραφία και εκπαιδευτικό υλικό.
Στην οργανωτική και επιστημονική επιτροπή, μπορούν να συμμετάσχουν μέλη του Συνδέσμου, Σύμβουλοι εκπαίδευσης και ειδικοί επιστήμονες.
Γ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Τα μέλη του Συνδέσμου που έλαβαν μέρος στις εργασίες της 5ης συνάντησης, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους όχι μόνο για το υψηλό επίπεδο των εργασιών, αλλά και για τις ενδιαφέρουσες και σε πολλές περιπτώσεις καινοτόμες ιδέες και προτάσεις που κατατέθηκαν.
Οι ομάδες εργασίας που συγκροτήθηκαν στο πλαίσιο της 5ης συνάντησης, θα εμπλουτιστούν και με νέα μέλη και θα συνεχίσουν τη λειτουργία τους συνεδριάζοντας διαδικτυακά ή συμβατικά. Το έργο που έχει παραχθεί θα αποτελέσει την αφετηρία της δράσης τους, θα αξιολογηθεί, θα ιεραρχηθεί και θα αξιοποιηθεί.
Μετά από τόσα χρόνια σημαντικών δράσεων, ο Σύνδεσμος, κατά γενική ομολογία, ανοίγει το πλαίσιο λειτουργίας του, γίνεται δημιουργικότερος, προσκαλώντας και προκαλώντας τα μέλη του να εκφράσουν τις ιδέες και τις απόψεις τους. Η δράση του Συνδέσμου αναβαθμίζεται, μέσα από νέες, περισσότερο συλλογικές λειτουργίες. Έχει βάση λοιπόν η αισιοδοξία των μελών ότι η πορεία της λειτουργίας τους θα είναι ακόμη πιο δημιουργική και αποτελεσματική.
Φιλικά, αδελφικά
Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος Η Γεν. Γραμματέας
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΑΡΙΤΙΔΟΥ
