Επιμέλεια: Θεόδωρος Κ. Πασσαλίδης
Στο κέντρο της εορδαϊκής πρωτεύουσας τέμνοντας την οδό Παυλίδη Αδαμοπούλου βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα κτίρια της Πτολεμαΐδας, το περίφημο 1ο Δημοτικό Σχολείο ή – όπως έχει καθιερωθεί στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της πολιτείας – Πέτρινο Σχολείο.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό κτίριο δύο ορόφων, ικανό να στεγάσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες πλήθους μαθητών. Σύμφωνα με το άρθρο το οποίο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Μακεδονικό Βήμα» με ημερομηνία κυκλοφορίας 19.05.1930 και το οποίο συμπεριέλαβε στον τόμο του «Ένας Αιώνας Εορδαία» ο Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Μανάδης, ο θεμέλιος λίθος τοποθετήθηκε στις 13 Απριλίου του 1930. Τον λίθο τοποθέτησε ο Υπουργός – Γενικός Διοικητής της Μακεδονίας Στυλιανός Γονατάς, ενώ το παρόν έδωσαν επίσης ο Νομάρχης, ο Μέραρχος και ο διοικητής της Χωροφυλακής. Το πλήθος των επισήμων και η παρουσία του ίδιου του Γονατά δείχνει το πόσο σημαντικό για την περιοχή ήταν τούτο το έργο. Πράγματι, τα πρώην οθωμανικά Καϊλάρια αποκτούσαν μερικά μόλις χρόνια μετά την Ανταλλαγή περίλαμπρο ελληνικό διδακτήριο.
Πρόσφατα πραγματοποιήθηκαν με χορηγία της ΔΕΗ και του Υπουργείου Ανάπτυξης εργασίες αναπαλαίωσης και συντήρησης. Γκρεμίστηκαν τα αποχωρητήρια και μια ακαλαίσθητη κρήνη που υπήρχαν στον περίβολο του σχολείου ενώ το κυρίως κτίριο βάφτηκε και συντηρήθηκε. Το μόνο που διατηρήθηκε στον περίβολο είναι το κυλικείο στη δυτική πλευρά και βεβαίως το μνημείο των πεσόντων Δασκάλων μπροστά από το κεντρικό κλιμακοστάσιο. Τα πεύκα που βρίσκονται μπροστά από την πρόσοψη του κτιρίου ευτυχώς παρέμειναν κι αυτά στη θέση τους: μπορεί να μειώνουν την οπτική μας επαφή με το κτίριο, προσφέρουν όμως άφθονο οξυγόνο στην τόσο περιβαλλοντικά ταλαιπωρημένη πόλη μας. Σύμφωνα με την ταμπέλα η οποία υπάρχει στην ανατολική πλευρά του σχολείου το έργο της αναπαλαίωσης κόστισε 150.000.000 δραχμές και φορέας υλοποίησης του υπήρξε ο εργολάβος κύριος Σιδηρόπουλος.
Στο κτίριο συστεγάζονταν για πολλά χρόνια το πρώτο και το ενδέκατο δημοτικό σχολείο της πόλης με το πρόγραμμα να είναι μια βδομάδα πρωινό, μια βδομάδα απογευματινό εναλλάξ για κάθε σχολείο. Στο πέτρινο σχολείο είχε την τύχη ο γραφών να μάθει τα πρώτα του ελληνικά γράμματα τη δεκαετία του 1990 όντας μέλος των τάξεων του 11ου Δημοτικού Σχολείου υπό την διεύθυνση του κ. Σιταρίδη.
