Επιμέλεια: Θεόδωρος Κ. Πασσαλίδης
Ο Πτελεώνας στις μέρες μας είναι ένα ζωντανό – νεκρό χωριό. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του το έχει εγκαταλείψει μετακομίζοντας στα γειτονικά αστικάκέντρα της Πτολεμαΐδας και της Κοζάνης αφού τα ορυχεία της Δ.Ε.Η. απέχουν από το κέντρο του οικισμού λιγότερο από ένα χιλιόμετρο.
Λίγα είναι τα αρχιτεκτονικά μνημεία τα οποία θυμίζουν πως κάποτε ο Πτελεώνας υπήρξε χωριό ενεργό και δραστήριο. Το σημαντικότερο από αυτά είναι ο ορθόδοξος ναός του Ευαγγελιστή Ματθαίου. Ο ναός με τον περίβολο του αποτελεί ουσιαστικά το κέντρο του οικισμού. Είναι χτισμένος πάνω στον κεντρικό δρόμο που κάποτε οδηγούσε στα χωριά της Καρδιάς και της Χαραυγής ενώ σήμερα οδηγεί στα ορυχεία της Δ.Ε.Η.
Είναι χτισμένος στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής. Στη βόρεια και στη νότια πλευρά του υπάρχουν από τέσσερα παράθυρα. Η κεντρική θύρα βρίσκεται στη δυτική πλευρά και πάνω από αυτή υπάρχει η επιγραφή:
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Στην κορυφή της πρόσοψης του ναού υπάρχει ενσωματωμένο μικρό καμπαναριό ενώ το σύνολο της σκεπής είναι καλυμμένο με κεραμίδια. Η κεντρική είσοδος του περίβολου βρίσκεται στη νότια πλευρά και από πάνω της υπάρχει μεταλλική επιγραφή η οποία επαναλαμβάνει τα λόγια της επιγραφής που αναφέρθηκε παραπάνω.
Σύμφωνα με άρθρο του Αρχιμανδρίτη Νικηφόρου Μανάδη που δημοσιεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου του 2016 στον ιστότοπο eordaia.orgμε τίτλο «Και στον Πτελεώνα!» ο ναός εγκαινιάσθηκε στις 16.11.1971 από τον τότε Μητροπολίτη Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας Αυγουστίνο.
