Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος του γόνατος προσδίδει σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος. Είναι ο κύριος σταθεροποιητής σε στροφικές δυνάμεις και δυνάμεις που ασκούνται στο οβελιαίο επίπεδο. Εκφύεται από τον μηρό και καταφύεται στην κνήμη. Αποτελείται από δύο δεσμίδες , την προσθιοεσωτερική την οπισθιοεξωτερική. Έχει μήκος 5 εκατοστά και διάμετρο 1 εκατοστό περίπου.
Η ρήξη του προσθίου χιαστού είναι πιο συχνή σε άτομα ηλικίας από 16 ως 40 , είναι πιο συχνή στους άντρες και αφορά στα δυο γόνατα με την ίδια περίπου συχνότητα. Οι περιστασιακοί αθλητές είναι αυτοί που έχουν περισσότερες πιθανότητες να την υποστούν , ενώ συμβαίνει συχνότερα σε αθλήματα με σωματική επαφή όπως το ποδόσφαιρο και η καλαθοσφαίριση. Ο μηχανισμός της κάκωσης είναι η στροφική κίνηση κατά την οποία η κνήμη είναι καθηλωμένη στο έδαφος και στρέφεται το υπόλοιπο σώμα, κάτι που συνήθως παρατηρείται κατά την αλλαγή κατεύθυνσης . Υπάρχει επίσης η πιθανότητα η άμεση πλήξη στην κνήμη να έχει το ίδιο αποτέλεσμα.
Τα συμπτώματα είναι έντονα και πολύ χαρακτηριστικά. Έντονος πόνος, αίμαρθρο με αποτέλεσμα τη διόγκωση της άρθρωσης, αδυναμία φόρτισης του σκέλους, περιορισμός της κάμψης και της έκτασης του γόνατος καθώς επίσης και ένας χαρακτηριστικός ήχος τη στιγμή της κάκωσης είναι τα συνηθέστερα. Η οξεία αυτή εικόνα υποχωρεί σε λίγες μέρες αυτό που παραμένει όμως είναι η αστάθεια του γόνατος κυρίως στις στροφικές δυνάμεις. Πρέπει να τονιστεί σε αυτό το σημείο ότι η ρήξη του χιαστού μπορεί να συνοδεύεται από κακώσεις και άλλων ανατομικών στοιχείων της άρθρωσης όπως ο μηνίσκος ή ο πλάγιος σύνδεσμος , οπότε και η κλινική εικόνα ενδέχεται να είναι διαφορετική και πιο σύνθετη.
Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εξέταση και το ιστορικό αλλά επιβεβαιώνεται με την μαγνητική τομογραφία. Σε κάθε περίπτωση η κλινική εξέταση είναι σημαντικότερη και αντικαθίσταται από οποιαδήποτε απεικονιστική μέθοδο.
Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και δεν επιβάλλεται μόνο για την επιστροφή του αθλητή στις δραστηριότητες του αλλά και για την αποφυγή πιθανών μελλοντικών αλλοιώσεων της άρθρωσης που προκύπτουν από την μη φυσιολογική κινητικότητα της κνήμης σε σχέση με τον μηρό. Με λίγα λόγια, η αστάθεια βλάπτει μακροχρόνια τον αρθρικό χόνδρο και οδηγεί σε πρώιμη οστεοαρθρίτιδα. Η αρθροσκοπική τεχνική βασίζεται στην λήψη μοσχεύματος από τον ίδιο άνθρωπο το οποίο τοποθετείται στη θέση του ραγέντος χιαστού. Το μόσχευμα λαμβάνεται συνήθως από το σύστοιχο γόνατο και είτε είναι τμήμα του επιγονατιδικού τένοντα είτε τένοντας των οπισθίων μηριαίων μυών. Κατά καιρούς και κυρίως στις ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιηθεί και συνθετικά μοσχεύματα χωρίς όμως να έχουν άριστα αποτελέσματα. Δημιουργούνται δυο οστικές σήραγγες , μια στο μηριαίο και μια στην κνήμη και το μόσχευμα καθηλώνεται μέσα σε αυτά. Μετεγχειρητικά, συστήνεται άμεση κινητοποίηση και φυσικοθεραπεία ενώ ο αθλητής δύναται να επιστρέψει στον αγωνιστικό χώρο μετά από περίπου έξι μήνες.
Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου είναι μια συνήθης κάκωση του γόνατος με άσχημα μακροχρόνια αποτελέσματα και αντιμετωπίζεται αρθροσκοπικά με άριστα αποτελέσματα από τον ορθοπαιδικό.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΕΡΖΙΔΗΣ
ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
