Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο ανοίγει ένα ακόμα κεφάλαιο στις ήδη ταραγμένες διεθνείς σχέσεις, με την Ελλάδα να παρακολουθεί προσεκτικά. Παρότι ο ίδιος ο Τραμπ έχει υποσχεθεί ότι θα προτάξει τα συμφέροντα της Αμερικής, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα αν και πώς θα υλοποιήσει παλαιότερες εξαγγελίες του.
Αμυντικές Συμφωνίες και Εξοπλιστικά
Πρώτο ζήτημα στην ατζέντα είναι οι συμφωνημένοι εξοπλισμοί της Ελλάδας από τις ΗΠΑ. Υπάρχουν βάσιμες ανησυχίες ότι η νέα διοίκηση θα επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευτεί τους όρους ή να επιβάλει επιπλέον απαιτήσεις. Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκλείεται ο Τραμπ να διατηρήσει τα προσύμφωνα, εφόσον κρίνει ότι εξυπηρετούν τα αμερικανικά συμφέροντα. Η ελληνική πλευρά, λοιπόν, χρειάζεται αυξημένη εγρήγορση, χωρίς να εγκαταλείπει προσπάθειες για αμοιβαία επωφελείς λύσεις.
Ελληνοτουρκικές Ισορροπίες
Παράλληλα, η Άγκυρα επιδιώκει να αποκτήσει πρόσβαση σε αμερικανική τεχνολογία και οπλικά συστήματα, κάτι που θα μπορούσε να αλλοιώσει την εύθραυστη ισορροπία με την Ελλάδα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Κάθε προσέγγιση μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας ενέχει τον κίνδυνο να θέσει σε δεύτερο πλάνο τις ελληνικές ανησυχίες. Ωστόσο, είναι εξίσου πιθανό ο Τραμπ να διατηρήσει μια «σκληρή γραμμή» απέναντι στην Τουρκία, ειδικά σε ζητήματα όπως η αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων. Τίποτα δεν αποκλείεται, όσο ασταθής παραμένει η διεθνής σκηνή.
Ευρωπαϊκή Διάσταση και Ομογένεια
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, δεν πρέπει να βασίζεται μονοδιάστατα στις διαθέσεις της Ουάσιγκτον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσφέρει ένα πλαίσιο στήριξης που μπορεί να αποτελέσει ασπίδα έναντι απρόβλεπτων εξελίξεων. Παράλληλα, η ελληνοαμερικανική κοινότητα αποτελεί ισχυρό βραχίονα άσκησης επιρροής, αλλά και αυτή μπορεί να βρεθεί μπροστά σε νέες προκλήσεις, αν η αμερικανική διοίκηση αλλάξει γραμμή πλεύσης.
Προοδευτικές Προτεραιότητες
Όσον αφορά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κοινωνικής δικαιοσύνης και πράσινης ανάπτυξης, είναι αβέβαιο εάν η κυβέρνηση Τραμπ θα δώσει έμφαση ή θα τηρήσει διεθνείς συμφωνίες. Σε αυτό το πεδίο, η Ελλάδα χρειάζεται να επενδύσει στις δικές της πολιτικές και στις ευρωπαϊκές συνεργασίες, ώστε να μη μείνει έκθετη απέναντι σε πιθανές μονομερείς αμερικανικές αποφάσεις.
Τίποτα δεν είναι ακόμη γραμμένο στην πέτρα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική θα πρέπει να κινηθεί ευέλικτα, χτίζοντας συμμαχίες και κρατώντας ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας. Την ίδια στιγμή, οφείλει να διατηρεί σταθερή τη διεκδίκηση των εθνικών συμφερόντων, καθώς και να υπερασπίζεται τις ευρύτερες αξίες της ειρήνης, της δημοκρατίας και της κοινωνικής προόδου. Ο χρόνος θα δείξει αν η επιστροφή Τραμπ εξελιχθεί σε ευκαιρία ή σε έναν ακόμα περίπλοκο κόμβο στο διεθνές σκηνικό.
Γιώργος Χατζηπαυλίδης
Διεθνολόγος
