Ο των Ελλήνων Ιώνων της Μικράς Ασίας αρχαίος πολιτισμός – Του Ευσταθίου Λαμπριανίδη

Άνθρωποι του πνεύματος, Ίωνες, που γεννήθηκαν και αναδείχθηκαν στις ιωνικές πόλεις  της Μικράς Ασίας είναι οι ακόλουθοι :

1. Από την ιωνική πόλη Μίλητο της Μικράς Ασίας, η οποία α) ιδρύθηκε από τον Μίλητο, υιό του Απόλλωνα και της Αρέας, θυγατρός του Κλεόχου, ή της Δηϊόνης, του οποίου (Μιλήτου) το όνομα έλαβε, β) κατέστη η πρώτη αποικία εν Μικρά Ασία των Ιώνων Αθηναίων (1000 π.Χ.) στη Μικρά Ασία, γ) ήτο μία εκ των πόλεων της ιωνικής δωδεκαπόλεως, και δ) ώκησε επισήμους και πολυαρίθμους  ογδοήκοντα (80) αποικίας, τας εις Πόντον και προσέτι την Σινώπην, την Άβυδον, τους Τόμους, την Ολβίαν κ.λ.π., ως και την Ναύκρατιν εν Αιγύπτω : Ο Θαλής ο Μιλήσιος (624π.Χ.-542π.Χ.), Ίων, φιλόσοφος, σοφός, αστρονόμος, πρώτος ευρέτης της γεωμετρίας και της αστρονομίας, πολιτικός, και ο ιδρυτής της φιλοσοφίας. Υποστήριζε πως πρώτη ύλη της πλάσεως είναι το ύδωρ. «Η αρχαία παράδοση ανέφερε με θαυμασμό ότι ο Θαλής προφήτεψε μίαν έκλειψιν ηλίου, και η νεώτερη έρευνα  εδέχθη ότι δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητηθή  η αξιοπιστία  της αρχαίας αυτής μαρτυρίας : η πρόρρηση από τον Θαλή της ηλιακής εκλείψεως του 585 π.Χ. μπορεί να είναι πραγματικά ένα ιστορικό γεγονός» Βλ. σελ. 527, Τόμ. Γ2 Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Κλασσικός Ελληνισμός (2), Δημ. Δ. Λυπουρλή, Καθηγητού Πανεπιστημίου. Ο Ευβουλίδης, 4^ος αιών π.Χ. Ίων, φιλόσοφος της Μεγαρικής Σχολής, δάσκαλος του Αθηναίου Δημοσθένη (384 π.Χ-322 π.Χ.).  Ο Αναξίμανδρος (610π.Χ.-547π.Χ.) Ίων, υιός Πραξιάδου, φιλόσοφος, δάσκαλος του Ξενοκράτη και του Παρμενίδη φίλος και  μαθητής του Θαλή. Ο ίδιος (Αναξίμανδρος) υποστήριξε ότι η Γη είναι σώμα κυλινδροειδές, ο κόσμος είναι δημιούργημα, πρώτη αρχή ύλης είναι το άπειρον. Πρώτος την οικουμένην ετόλμησεν επί πίνακι γράψαι, πρώτος σχεδίασε και δημοσίευσε το 550 π.Χ. έναν Χάρτη της Γης. Σ΄ αυτόν αποδίδεται η εφεύρεσις της αστρονομικής σφαίρας και του ηλιακού ωρολογίου. Έζησε με τον φιλόσοφο Πυθαγόρα και τον λυρικό ποιητή Ανακρέοντα. Ο Φιλίσκος, Ίων, ιστορικός, έχων περί τα τέλη του 4^ου αιώνα π.Χ., μαθητήν τον εκ Ταυρομενίου Σικελίας Ίωνα  ιστορικό Τίμαιο.

Από την ιωνική επίσης πόλη Μίλητο της Μικράς Ασίας : Ο Αναξιμένης (585 π.Χ.-528π.Χ.), Ίων, υιός Ευρυστράτου, φιλόσοφος, μαθητής και φίλος του Αναξιμάνδρου. Κατά τον Αναξιμένη :  «Υλική αρχή της πλάσεως εστίν ο αήρ, ός τα πάντα περιλαμβάνων και συνέχων, και  δι΄ αραιώσεως ή πυκνώσεως αυτού παράγων  πάντα τα ορατά και αισθητά. Εκ τούτου (του αέρος) τα πάντα γίγνεσθαι και εις αυτόν πάλιν αναλύεσθαι».(= αρχή της πλάσης είναι ο αέρας, που περιλαμβάνει τα πάντα, και με την αραιότητα η πυκνότητά του παράγει ό,τι φαίνεται ή γίνεται αντιληπτό).  βλ. σελ. 82 Τόμ. Α΄ Λεξικού Ελληνικής Αρχαιολογίας 1888  Αλέξ. Ραγκαβή, Κατά τον Αναξιμένη επίσης :  «Ο Ήλιος η Σελήνη, και τα υπόλοιπα άστρα που όλα τους είναι πύρινα και πλέουν  στον αέρα, γεννήθηκαν από τη Γη». Βλ. σελ 527, Τόμ. Γ2  Ιστορία Ελληνικού Έθνους Κλασικός Ελληνισμός (2) Δημ. Λυπουρλή, Καθηγητή Πανεπιστημίου. Ο Εκαταίος, εκ Μιλήτου, γεννηθείς περί το 549 π.Χ., αποθανών  μετά την εν Πλαταιαίς μάχη (ή 547π.Χ.-474π.Χ.), υιός του Ηγησάνδρου, Ίων, συγγραφέας, λογογράφος, κύριος εκφραστής της επιστημονικής γεωγραφίας, προήγαγε την γεωγραφική έρευνα και σχεδίασε χάρτη της Γης, πρώτος Έλλην ιστοριογράφος. με συγγράμματα το «Περίοδον γης» και «γενεολογίας». Ο Ηγήσανδρος, Ίων, λογογράφος. Ο Κάδμος, Ίων, λογογράφος. Ο Διόνυσος, Ίων, επίσης λογογράφος. Ο Ιππόδαμος, Ίων, στενός συνεργάτης του Περικλή, μεγάλος πολεοδόμος και αρχιτέκτονας. Ο Φωκυλίδης ( 6^ος αιώνας π.Χ.), Ίων, ελεγειακός ποιητής. Γνωμικός ποιητής  σύγχρονος του Θεόγνιδος περί το 530 π.Χ. Τα ποιήματά του, ηθικά, ελέγοντο Κεφάλαια και αποδεικνύουν εμβρίθεια, νοημοσύνη και εντιμότητα χαρακτήρος. Η συνήθης εισαγωγή  στα έργα του είναι : «Και τόδε Φωκυλίδεω». Σώζεται το έργο του  «Νουθετικόν». Ο Παννόνιος ή Παιόνιος, Ίων  Μιλήσιος αρχιτέκτων. Ο Δάφνις, Ίων εκ Μιλήτου αρχιτέκτων. Ο αρχιτέκτων Παννόνιος ή Παιόνιος, ο οποίος από κοινού με τον αρχιτέκτονα Δάφνιν ανοικοδήμησε τον ναόν του Διδυμαίου Απόλλωνος, ο οποίος α) ήτο  πανάρχαιος ναός, μετά χρηστηρίου (=έδρα Μαντείου, δίδοντος χρησμούς επί χρήμασι προσφερομένοις αυτώ (Μαντείω) υπό των λαμβανόντων τον χρησμόν πολιτών), του οποίου (χρηστηρίου) είχε την επιμέλεια η ιερατική οικογένεια των Βραγχιδών,   εις θέσιν Δίδυμα,  εις απόστασιν 180 σταδίων Νοτίως της Μιλήτου, β) είχε ιδρυθεί έτι προ της κτίσεως της πόλεως, γ) κατεστράφη υπό του Ξέρξη δ) λαμπρώς  ανοικοδομήθη (Στράβων ΙΔ, 634), υπό των δύο   εν λόγω σπουδαίων αρχιτεκτόνων Παννονίου ή Παιονίου και Δάφνιδος και ε)  ήτο ιώνιος, δεκάστυλος, δίπτερος, κατά 2/3 του Παρθενώνος μακρότερος. Υφίστανται δε αυτού λείψανα επαρκή να αποδείξουν το σχήμα και τις διαστάσεις του. Οι εν λόγω αρχιτέκτονες συνοικοδόμησαν το ναό του Απόλλωνα κατά την 80^η Ολυμπιάδα  (80^ους Ολυμπιακούς Αγώνες), καταστραφέντα τον  ναό κατά την 71^η Ολυμπιάδα (71^ους Ολυμπ. Αγώνες).

Προσέτι από την ιωνική Μίλητο Μ. Ασίας, η οποία (Μίλητος) διέθετε την Τειχιούσα, ισχυρόν φρούριον (Θουκ. Η, 26) : Ο Αρκτίνος (776 π.Χ.), Ίων, αρχαίος επικός κυκλικός ποιητής, Ο Μυρμηκίδης, Ίων, εκ Μιλήτου (ή εξ Αθηνών), μετά τους χρόνους Μεγάλου Αλεξάνδρου, σπουδαίος γλύπτης, ο οποίος επιδόθηκε με δεξιοτεχνία και χειρουργική επιδεξιότητα στην γλυπτική μικρογραφία. Είς εκ των γλυπτών  των επιδιδομένων εις μικροτεχνίαν, με κατασκευή μικρών ζωυφίων, υπό μυίας (μύγας) ελκομένων, (ζωυφίων) χρυσελεφάντινων που διεκρίνοντο όταν παρενετίθετο θρίξ (τρίχα).  Ο Αριστείδης, Ίων,  συγγραφέας, ιστορικός του 2^ου αιώνα π.Χ., έγραψε τα «Μιλησιακά», διηγήματα όχι εντελώς σεμνά, και στα λατινικά μεταφρασμένα (Πλούτ. Κράσσ. ΛΒ). Ο Αρχέλαος, Ίων εκ Μιλήτου (ή εξ Αθηνών), περί το 450 π.Χ.,  φιλόσοφος της ιωνικής σχολής. Ο Διονύσιος ο Μιλήσιος, Ίων, ός έζη ολίγον μετά τα Περσικά, δηλ. τους Περσικούς πολέμους (500π.Χ.- 470π.Χ.), και ήταν ο πρώτος αποπειραθείς  να εξιστορίση  τα σχεδόν  σύγχρονα σ΄ αυτόν  συμβάντα, γράψας τα «Περσικά» και τα «Μετά Δαρείον». Στον  ίδιο αποδίδεται και η «Περιήγησις της οικουμένης». Ο Ελλάνικος, Ίων, γεωγράφος εκ Μιλήτου, νεώτερος του Ελλάνικου  του Λεσβίου, εκ Λέσβου, πολλάκις μετ΄ εκείνου συγχεόμενος, γράψας «Περίοδον γης» και «Ιστορίας». Ο Ιππόδαμος εκ Μιλήτου, αρχιτέκτων επίσημος, ιδίως δια σχέδια πόλεων  περί το 440 π.Χ.  Έδωκε  το του Πειραιώς σχέδιο (ένθα η Ιπποδαμεία αγορά), το της Ρόδου, των Θουρίων Σικελίας και της Αλεξανδρείας. Ο Κέρκωψ, 6^ος αιών π.Χ.,  Ίων Μιλήσιος,  ποιητής και πυθαγόρειος φιλόσοφος,  (Απολλωδ.  Β, 1), εις τον οποίον αποδίδεται  το ποίημα «Αιγίλιος», το οποίον κατ΄ άλλους ήτο του Ησιόδου. Ο Τιμόθεος, Ίων Μιλήσιος, ποιητής γεννηθείς το 357 π.Χ. Ο Μαιάνδριος, Ίων,  ιστορικός, πιθανώς Μιλήσιος, βλ. σελ. 615 Τόμος Α΄ Λεξ. Αρχ. Γραμματείας Αλεξ. Ραγκαβή. Η Ασπασία, Ιώνισσα, εκ Μιλήτου, θυγατέρα του Αξιόχου, κεκτημένη παιδείαν και πολιτικήν ευθυκρισίαν,  κατέστη  η ιδία εν Αθήναις το κέντρον  της ανωτέρας κοινωνίας επί Περικλέους. Και ο Σωκράτης και ο Πλάτων έχαιρον  εις την συναναστροφήν αυτής. Ο δε  πολιτικός και στρατηγός  Αθηναίος Περικλής, διαζευχθείς την γυναίκα του, ενυμφεύθη αυτήν. Μετά  δε τον θάνατον του Περικλέους  υπανδρεύθη  τον Λυσικλήν, αφανή  δημαγωγόν, όστις δι΄αυτής ανεδείχθη.

Ακόμη από την ιωνική Μιλήτο Μικράς Ασίας : Ο Μελίσανδρος, Ίων εκ Μιλήτου, αρχαίος ποιητής, ποιήσας Κενταυρομαχίαν (Αιλ. Π. ι. ΙΑ, 2). Ο Φιλίστος Ίων, εκ Μιλήτου, ιστορικός των χρόνων του Αττάλου Α΄, διδάσκαλος του εκ Κυζίκου Μ. Ασίας ιστορικού Νεάνθη, της οποίας (Μιλήτου) αποικία ήταν η πόλις  Οδυσσός ή Οδησσός εις την δυτικήν ακτήν του Ευξείνου Πόντου, 300 στάδια απόσταση προς βορρά  υπέρ του πρόποδας του Αίμου (Στράβων Ζ 319), (νυν Βάρνα). Άλλη η πόλις  Οδησσός της νυν Ουκρανίας, εις ήν ιδρύθη η Φιλική Εταιρεία κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ο Νικίας, Ίων, διάσημος ιατρός της Μιλήτου, σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που, όπως αναφέρουν οι Καλλίμαχος και Θεόκριτος, κατά παραγγελία του ιδίου του Νικία ο εξ αρχαίας Αμφιπόλεως της Ελληνικής Μακεδονίας γλύπτης Αετίων, ΄Ελλην Μακεδών, σύγχρονος κι αυτός του Μεγάλου Αλεξάνδρου φιλοτέχνησε ένα άγαλμα του Ασκληπιού, θεού της ιατρικής, σε ξύλο κέδρου.  . Ο Φιλίσκος, ιστορικός Μιλήσιος, ο οποίος περί το 330 π.Χ. υπήρξε διδάσκαλος του  ιστορικού Τιμαίου, έχοντος καταγωγή εκ Νάξου και γεννηθέντος εν Ταυρομενίω Σικελίας. Ο Φιλωνίδης, Μιλήσιος, Ίων,  ού την θυγατέρα ενυμφεύθη  ο Δημοσθένης, ο πατέρας του ρήτορος Δημοσθένη, τον οποίον ο Αριστοφάνης χλευάζει  (Πλούταρχ. 179) ως αισχρόν και  άσημον, αλλά δια του πλούτου κερδήσαντα  τον έρωτα της εταίρας  Λαϊδος. (Κατά την ελληνική μυθολογία εκ Μιλήτου, ήτο ο Πανδάρεος, υιός του Μέροπος, ός έκλεψε τον χρυσούν κύνα (=σκύλο) από το ναό του Δία εν Κρήτη, ός εφύλαττε τον νεογνόν (Δία) τρεφόμενον υπό της αιγός Αμαλθείας. Ο Πανδάρεος παρέδωσε τον χρυσούν κύνα εις τον Τάνταλον, υιόν του ιδίου (Δία), ος Τάνταλος ήτο πατέρα του Πέλοπα, εγγονού του Δία, ο οποίος (Τάνταλος) δεν επέστρεψε (τον κύνα) στον Πανδάρεο, όταν εζητήθη υπό του τελευταίου. Ο Δίας τον μεν  Πανδάρεον μεταμόρφωσε σε βράχο, για την κλοπή, τον δε Τάνταλο εβύθισε  στην Γη  και έβαλε επάνω του  το όρος Σίπυλος, για την ψευδορκία του).

2. Από την ιωνική Έφεσο της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης, πλησίον της οποίας πόλεως (Εφέσου) ήτο η Ορτυγία, άλσος (πάρα τη Εφέσω), εις  ό  οι Ίωνες Εφέσιοι ηξίουν ότι εγεννήθησαν  ο Απόλλων και η Άρτεμις,  : Ο Καλλίνος (μέσα 6^ου αιώνα π.Χ.), Ίων, ελεγειακός ποιητής. Ο Ηράκλειτος εξ Εφέσου (540π.Χ.-480π.Χ.), Ίων, φιλόσοφος μέγας της Ιωνίας. Κατά μέρος σύγχρονος του Παρμενίδη, μαθητεύσας παρά Ξενοκράτει και τω Πυθαγορείω Ιππάσω, εμόνασε φιλοσοφών.  Ηρνήθη να αναμιγή  εις την διεύθυνσιν των δημοσίων. Ηρνήθη επίσης, κληθείς υπό Δαρείου του Υστάσπη, να προστρέξη να του διδάξη την Ελληνικήν φιλοσοφίαν. Υποστήριζε : «Όταν ημείς αποθνήσκωμεν, τα ψυχάς αναβιούν και ζην» (=όταν πεθαίνουμε, οι ψυχές μας αναβιώνουν, ήτοι συνεχίζουν να ζουν). Ο Αρτεμίδωρος (περί το 100 π.Χ.), Ίων, γεωγράφος και περιηγητής, έγραψε τα «Γεωγραφούμενα» ή «Περίπλουν εις Εύξεινον Πόντον, Αιγαίον και Ερυθράν». Μόνο αποσπάσματα υφίστανται από τα έργα του και περιλήψεις από τον γεωγράφο Πόντιο εξ Ηρακλείας Πόντου Μαρκιανό, ο οποίος έζησε περί το 410 μ.Χ., ο οποίος (Μαρκιανός) στο έργο του «Περίπλους της έξω θαλάσσης» περιέγραψε τις ακτές της Μεσογείου και όρισε κατά στάδια τις απ΄ αλλήλων (=μεταξύ διαδοχικών) πόλεων  αποστάσεις. Εκ των έργων του υφίστανται αποσπάσματα πολύτιμα για τον ορισμό των αποστάσεων. Ο πατέρας της Γεωγραφίας Ίων Στράβων και ο Πλίνιος ηρύσθησαν (=άντλησαν έμπνευση) εξ του έργου του Αρτεμίδωρου. Ο Μενεκράτης (330-270π.Χ.), Ίων Εφέσιος, ποιητής επικός και γραμματικός, γράψας ποίημα περί γεωργίας. Ο Μενέστρατος, γλύπτης, πιθανώς Ίων εξ Εφέσου (PI,XXXX, 5,4),  επί Μεγάλου Αλεξάνδρου (356π.Χ.-323π.Χ.), ποιήσας λαμπρά αγάλματα του Ηρακλέους και της Εκάβης,  δια τον εν Εφέσω ναόν της Αρτέμιδος. Ο Ξενοφών ο Εφέσιος, Ίων,  συγγραφέας, πιθανώς κατά τον 5^ον αιώνα π.Χ.,  γράψας μυθιστόρημα  ερωτικόν, επιγραφόμενον «Εφεσιακά, τα  κατ΄ Ανθίαν και Ανθοκόμην».

Προσέτι από την ιωνική Έφεσο της Μικράς Ασίας : Ο Ιππώναξ εξ Εφέσου (ακμή 540 π.Χ.), Ίων, ιαμβικός λυρικός ποιητής. Ζηνόδοτος ο Εφέσιος, Ίων, μαθητής του Φιλητά, παιδαγωγός του Πτολεμαίου του Λάγου, κριτικός, γραμματικός (=φιλόλογος), υπό του Πτολεμαίου του Φιλαρέτου εγκαταστάς εις πρώτον Βιβλιοφύλακα της μεγάλης βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας, Προϊστάμενος-Διευθυντής της Βιβλιοθήκης  αυτής και πρώτος  τα ομηρικά έπη κριτικώς σχολιάσας και εκδούς. Ραψωδός ποιητής, εις όν αποδίδεται  η σε 24 ραψωδίες διαίρεσις εκάστου των Ομηρικών Επών. Ο Ερμόδωρος ο Εφέσιος, εκ της πατρίδος του εκβληθείς, συνέδραμεν εν Ρώμη την δεκανδρίαν εις σύνταξιν της νομοθεσίας αυτής, διό και ετιμήθη δι΄ ανδριάντος. Ο Αγασίας Α΄, Ίων, γλύπτης εξ Εφέσου, ού το σωζόμενον άγαλμα επεσκευάσθη  υπό του Αριστάνδρου. Ο Αγασίας Β΄, Ίων, γλύπτης εξ Εφέσου, ού το άγαλμα «Βοργεσιανός Μονομάχος», ανήκον εις σύμπλεγμα, σώζεται στο Μουσείο των Παρισίων. Ο Ίων ο Εφέσιος, Ίων, ραψωδός, ού επώνυμός εστίν είς των διαλόγων του Πλάτωνος. Ο Κρήσος, πιθανώς Εφέσιος, όστις επιστεύετο  πρώτος μετά του Εφέσου ιδρύσας το ναό της Εφεσίας Αρτέμιδος (Παυσαν. Ζ, 2). Ο Αλέξανδρος (1^ος αιών π.Χ.), Ίων, διδακτικός ποιητής και ρήτωρ.

Επίσης από την ιωνική πόλη της Εφέσου της Μικράς Ασίας : Ο Παράσσιος, Ίων, εκ των περιφημοτέρων αρχαίων   ζωγράφων της Ελλάδος, υιός του Ευήνορος, σύγχρονος και αντίζηλος του Ζεύξιδος, ο οποίος (Ζεύξις, επιφανής ζωγράφος της εποχής, τέλη 5^ου αιώνος π.Χ.- αρχές 4^ου  αιώνα π.Χ.) σε διαγωνισμό ζωγραφικής  λέγεται ότι επί εικόνος παρέστησε κάλαθον  σταφυλών απατήσας τα πτηνά  καταπετώμενα να κεντήσωσι αυτάς, δηλ. έκανε ζωγραφιά παρουσιάζοντας ένα καλάθι γεμάτο σταφύλια ως πραγματικό, εξαπατώντας, παραπλανώντας τα πουλιά, που πετούσαν πάνω από τα σταφύλια του καλαθιού για να τα τσιμπήσουν, για να τα φάνε. Κατά τινας ο Παράσσιος και του Φειδία σύγχρονος ήτο, ακμάσας κατά το 400 π.Χ.-380 π.Χ. Παραγωγικός σε παραστάσεις θεών και ηρώων, προήγαγε το διάγραμμα των μελών (του σώματος),  την έκφραση του στόματος, την χάρη της κόμης, την των παραστάσεων συμμετρία. Εκ των θεών τον Ερμή έγραψε (ζωγράφισε) κατ΄ ίδιον εαυτού ομοίωμα, και τον Ηρακλήν έλεγεν ότι είδεν αυτόν κατ΄ όναρ. Ο Ποσειδώνιος, Ίων εξ Εφέσου, χαλκοπλάστης και τορευτής των χρόνων του Πομπηίου, Ρωμαίου αυτοκράτορος (60π.Χ.- 40π.Χ.),(PI XXXIII 12,53, XXXII 8,19). Ο Ρούφος, Ίων Εφέσιος, περίφημος ιατρός, κατά τινας (Τζέτζ.)  ιατρός της Κλεοπάτρας, βασίλισσας Αλεξάνδρειας εν Αιγύπτω, συνέγραψε διάφορα έργα, εξ ών σώζονται τα «Περί των εν κύστει και νεφροίς παθών», «Περί φαρμάκων καθαρτικών», «Περί ονομασίας των του ανθρώπου  μορίων». Ο Εχεκλής, περί το 300 π.Χ., Ίων, Εφέσιος,  κυνικός φιλόσοφος, μαθητής του κυνικού φιλοσόφου Κλεομένη. Ο Πανδάρεος, εξ Εφέσου, εις όν η θεά Δήμητρα έδωκεν  ως δώρον  να τρώει  όσο θέλει, χωρίς να ενοχλείται. Θυγατέρα αυτού ήτο η Αηδών, γυνή του Πολυτέχνου (Αντ. Λιβ. 11).

3. Από την ιωνική Κολοφώνα της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης, την οποία ίδρυσε και αποίκησε ο Πρόμηθος, υιός του Κόδρου, βασιλέως των Αθηνών, μετά του Δαμασίχθονος (Παυσαν.)  κειμένη έγγιστα της Μιλήτου : Ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (570π.Χ.-470π.Χ.), προσωκρατικός φιλόσοφος, οπαδός της ελεατικής σχολής και ποιητής, εξ ού  ο «είς Θεός», δηλ. ο εμπνευστής της ώθησης της σκέψης προς τον μονοθεϊσμό.  Ο Νίκανδρος (250π.Χ.-170 π.Χ.), Ίων, γεννήθηκε στην Κλάρο, κοντά στην Κολοφώνα,  γιος του Δαμαίου,  ποιητής, γραμματικός, ιστορικός, επιγραμματοποιός, μαθηματικός, ιατρός, βοτανολόγος, γεωπόνος, σπουδαίος εκπρόσωπος της φαρμακευτικής επιστήμης, της οποίας (φαρμακευτικής) πατέρας είναι ο Διοσκουρίδης), του οποίου (Νικάνδρου) σώζονται  «τα αλεξιφάρμακα» και τα «Θηριακά», κατά του δήγματος (=τσιμπήματος) των όφεων, έργα σκοτεινά, εστερημένα (στερούμενα),  ζωηρότητος και ποιήσεως. Ο Φοίνιξ ο Κολοφώνιος (3^ος αιών π.Χ.), φιλόσοφος. Ο  Απελλής, ο γιος του Πυθίου, Ίων, μαθητής  Παμφίλου του Σικυωνίου, ο επισημότερος ζωγράφος της αρχαιότητος, ακμάσας επί Φιλίππου και Αλεξάνδρου, περίπου 370 π.Χ.-315 π.Χ. Τόσον επιμελής ώστε έλεγον ότι ουδ΄ ημέραν άφινε να παρέλθη χωρίς γραμμήν να χαράξη.  Από τα αριστουργήματά του ήταν η «Αναδυόμενη Αφροδίτη». Συνεχέστατα  εζωγράφιζε τον Μέγα Αλέξανδρο, όστις υπ΄ άλλου ουκ ήθελεν ζωγραφήται, και ο Αλέξανδρος έλεγεν  ότι υπήρχον δύο Αλέξανδροι : ο μεν αήττητος, εαυτόν αινιττόμενος (= υπονοώντας), ο δε αμίμητος, αινιττόμενος ο Αλέξανδρος τον υπό του Απελλή ζωγραφισμένο. Ο Ξενοφάνης, Ίων εκ Κολοφώνος,  υιός Δεξίου,  ζήσας μεταξύ 580 και 480 π.Χ., έγραψε ποιήματα  κατά τον τρόπο των επικών  και απήγγειλε αυτά ο ίδιος. Επροσπάθη  να ανατρέψη  την Ομήρου και Ησιόδου θεολογίαν  και να την αντικαταστήση  δια της εαυτού. Ήσαν δε οι θεωρίες του πανθεϊστικές. Κατ΄ αυτόν η «η ποικιλία των  μεταβλητών όντων  συνέχεται  με την ενότητα  του θείου όντος». Περί της θείας ενότητος έλεγε : «Η όρασις, η ακοή και  η σκέψις του ανθρώπου  ένεισι  τω  θεώ  και απόνως  διοικεί το πάν ο θεός» (= η όραση, η ακοή και η σκέψη του ανθρώπου ενυπάρχει με το θείο και με τον τρόπο αυτόν ο Θεός ακούραστα ρυθμίζει τα πάντα).

Προσέτι από την ιωνική Κολοφώνα Μ. Ασίας : Ο Διονύσιος ο Κολοφώνιος,  Ίων, ζωγράφος, σύγχρονος του Πολυγνώτου και εκείνου εφάμιλλος, αποτυπώνων την πραγματικότητα, δι ό και ανθρωπογράφος απεκαλείτο. Ο Μίμνερμος ο Κολοφώνιος (τελευταίο μισό 7^ου αιώνα π.Χ.), ακμάσας μεταξύ  630 και 600 π.Χ., Ίων, σύγχρονος αλλά και πρεσβύτερος του Σόλωνος, ελεγειακός ποιητής, δημιουργός της ερωτικής ελεγείας. Κατά τον Μίμνερμο  «το αργαλέον  γήρας» (=οδυνηρό γήρας) σηματοδοτεί το τέλος της ερωτικής ζωής και επομένως είναι θάνατος πριν τον θάνατο. Ερωτευθείς εις προβεβηκυίαν ηλικίαν  την νεαράν αυλήτριαν Ναννώ  έψαλλε στίχους περί του βραχέος της γλυκείας νεότητος (= για τη σύντομη γλυκιά νιότη) και τη δυστυχία του δύσμορφου γήρατος. Απεκάλεσε δε τα ερωτικά του ποιήματα εκ του ονόματος της ερωμένης του «Ναννώ». Πρώτος επεξεργάστηκε την ερωτική ελεγεία. Έγραψε ελεγεία περί της ανδρείας. Ο Στράβων λέγει αυτόν «αυλητήν  άμα και ποιητήν ελεγείας». Ο Αντίμαχος (ακμάζων περί το 404 π.Χ.), Ίων, εκ Κολοφώνος ή της παρακειμένης Κλάρου, ποιητής και γραμματικός, φίλος του νεωτέρου αυτού Πλάτωνος. Ο Μίμνερμος, ακμάσας  περί το 630 π.Χ. μέχρι το 600 π.Χ., Ίων, επίσης εκ Κολοφώνος, ελεγειακός ποιητής σύγχρονος αλλά πρεσβύτερος του εν Αθήναις Σόλωνος.  Ο  Ερμησιάναξ, Ίων, ελεγειακός ποιητής επί Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Ξενοφάνης (570π.Χ.-470π.Χ.), Ίων, φιλόσοφος και ποιητής. Το επιγραφόμενο ποίημά του «Λεόντιον», εκ του ονόματος της ερωμένης του, άρα Λεοντίας, το αφιερώνει στην ίδια. Ο Νίκανδρος, Ίων, εκπρόσωπος της διδακτικής ποίησης. Ο Αντίμαχος (περίπου 4^ος αιών π.Χ.), ελεγειακός ποιητής. Ο Ξενοφών ο Κολοφώνιος, Ίων, συγγραφέας, σπουδαίο το έργο του «Κτήσις Κολοφώνος». Ο  Αντίμαχος, Ίων, έζησε περί το 404 π.Χ., ποιητής εκ Κολοφώνος, με τα έντεχνα αυτού ποιήματα «Θηβαϊδα» και «Λύδην». Ο Πολύμνηστος, Ίων, εκ Κολοφώνος, ποιητής, γράψας άσεμνα, προς αυλόν ψαλλόμενα άσματα. «Εδήλου γράφειν αισχρά άσματα και ποιείν  πολυμνήστεια» (=χαρακτηριζόταν ότι γράφει αισχρά άσματα και κάνει πολυμνήστεια (άσματα). (Αριστοφαν. Ιππ. 1287). Ο Δείνων, Ίων, ιστορικός και συγγραφέας  του 4^ου αιώνα π.Χ., πατέρας του επίσης ιστορικού Κλειτάρχου. Έγραψε «Αι περί Αλεξάνδρου Ιστορίαι». Συγγραφέας  ιστορίας των Περσών. Ο Κλείταρχος, Ίων, Κολοφώνιος, υιός του ως άνω Δείνονος, ιστορικός.

4. Από την ιωνική πόλη Κλαζομενές της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης : Ο Αναξαγόρας (500π.Χ.-428/427π.Χ.), Ίων, φιλόσοφος, στοχαστής και αστρονόμος. Ο Αναξαγόρας έλεγε : «Το παν σύγκειται εκ μορίων αϊδίων, ομοιοειδών  και τα πάντα είναι μεμιγμένα, πλην του νοός, όστις είναι απλούς, αμιγής, καθαρός. Ο Ήλιος είναι μύδρος διάπυρος και η Σελήνη σώμα σκοτεινόν, έχον όρη, κοιλάδας και κατοίκους». (=Τα πάντα συντίθενται από μόρια αιώνια, όμοια  και είναι αναμεμειγμένα, εκτός από το μυαλό, που είναι απλό και καθαρό. Ο Ήλιος είναι  κομμάτι στερεό και καυτό που εκτινάσσεται ωσάν από έκρηξη ηφαιστείου και η Σελήνη σώμα σκοτεινό με βουνά, κοιλάδες και κατοίκους). «Η Γη  έχει σχήμα δίσκου που κρατιέται στον αέρα». Ο Αναξαγόρας αφίχθη εν Αθήναις 30 ετών, και συνεδέθη  στενώς με τον Περικλή (τον Ίωνα) ως δάσκαλος και σύμβουλός του και φίλος του, όπως ήταν και με τον αδελφό του παππού του, δηλ. παππού του, Κλεισθένη, και έγινε διδάσκαλος του τραγικού ποιητή Ευριπίδη  και του ιστορικού και ιστοριογράφου Θουκυδίδη. Στο άρθρο μου «Οι Πόντιοι είναι Αθηναίοι-Η Αρχαία Ιστορία των Ποντίων» ανέφερα πως ο Περικλής είχε συνεργασία με  πρόσωπα της διανόησης π.χ. με τον εκ Κλαζομενές  Αναξαγόρα. Επίσης ως σύμβουλο, συνεργάτη  και φίλο του ο Περικλής είχε τον εκ Κω ιατρό Ιπποκράτη, πατέρα της Ιατρικής. Κλεισθένης και Περικλής είναι οι πατέρες της Δημοκρατίας.  Ο Ερμότιμος, Ίων Κλαζομένιος,  φιλόσοφος της ιωνικής Σχολής. Περί αυτού ελέγετο ότι η ψυχή αυτού εγκαταλείπουσα πολλάκις το σώμα του  επλανάτο εις άλλους κόσμους και πάλιν επέστρεφεν. Άπαξ δε της ψυχής αυτού απουσιαζούσης (=μια φορά λοιπόν που η ψυχή του  απουσίαζε), οι εχθροί του έκαυσαν το σώμα του, και έκτοτε ετιμήθη ως  ήρωας υπό των Κλαζομενίων (Λουκιαν.)

5. Από την ιωνική πόλη Πριήνη της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης : Ο Βίας ο Πριηνεύς (6^ος αιών π.Χ.), υιός του Τευτάμου, ένας από τους επτά (7) σοφούς της Ελλάδος, μαθητής του φιλοσόφου Παρμενίδη, δικηγόρος, φιλόσοφος, σπουδαίος εκπρόσωπος  της ρητορικής επιστήμης, της  οποίας  (ρητορικής) πατέρας είναι ο Εμπεδοκλής.  Ο Βίας εκ Πριήνης μετά της Πηρούς απέκτησε υιόν, τον Λεώδοκον. (Απολλδ. Ροδ. Α 119).  Ο Αρχέλαος, γλύπτης του εν Πριήνη ευρεθέντος αναγλύφου αποθεώσεως του Ομήρου, πιθανώς Πριηνεύς. Ο Ερμογένης (μέσα 3ου π.Χ. –τέλη 2^ου π.Χ.),  Ίων, αρχιτέκτων εκ Πριήνης, με περίοδο ακμής  220π.Χ. 190 π.Χ., που έκτισε τον ναόν του Διονύσου στην  ιωνική πόλη Τέων, και τον εν Μαγνησία ναόν της Λευκοφρύτης Αρτέμιδος (Στράβων ΙΔ). Ο ίδιος δε  από ορισμένους φέρεται  σύγχρονος του Μεγάλου Αεξάνδρου.

6. Από την ιωνική Τέως (-ω) της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης, η οποία (Τέω) είχε ναό του Διονύσου, ιωνικού ρυθμού, εξάστυλον και περίπτερον, κτισθέντα από τον αρχιτέκτονα Ερμογένη (Vitr.III,3,8) : Ο Ναυσιφάνης, Ίων, φιλόσοφος της Σχολής του Δημόκριτου, τον οποίον (Ναυσιφάνην) ο Διογένης ο Λαέρτιος χαρακτηρίζει μαθητήν  του Πύρρωνος  και των Σκεπτικών. Είς δε των μαθητών  αυτού (του Ναυσιφάνους) λέγεται  ο Επίκουρος. (Διογεν. Λαέρτ.  Θ, 69, 102. Ι, 7,8.14).  Ο Απελλικών, Ίων, εκ της ιδίας πόλεως Τέω, συλλέξας λαμπράν εν Αθήναις βιβλιοθήκην, εν ή ήσαν και τα έργα του Αριστοτέλους. Αυτήν απήγαγε το 83  π.Χ. εις Ρώμην ο Σύλλας (Στράβων ΙΓ). Ο Ανακρέων ο Τήιος (570π.Χ.-485 π.Χ.), Ίων,  επισημότατος μελικός λυρικός ποιητής. Η γλώσσα του ιωνική. Η ποίησή του περιλαμβάνει φαιδρά και πλήρη χάριτος ερωτικά και βακχικά άσματα. Ο Βακχυλίδης, ακμάζων το 472 π.Χ., λυρικός ποιητής,  εξ Ιουλίδος της πόλεως Τέω, ανεψιός  του Σιμωνίδη του Κείου, σύγχρονος του Πινδάρου. Ο Εκαταίος, Ίων, ιστοριογράφος, βλ. σελ. 1351 Τόμ. Β. Λεξικό Ελλην. Αρχαιολ. Ραγκαβή.  Παρ΄αυτή (Τέω) ο στόλος των Ροδίων μετά του Ρωμαϊκού  ενίκησε τον Αντίοχον (Liv.XXXVII, 27). Ο Αντίμαχος ο Τήιος, Ίων, επικός ποιητής του 8^ου/7^ου αιώνα π.Χ.
7. Από την ιωνική πόλη  Ερυθρές της Μικράς Ασίας, μία από τις πόλεις της ιωνικής δωδεκάπολης : Ο Διόδοτος, Ίων, σπουδαίος συγγραφέας, γράψας  «Απωλεσθείσας εφημερίδας Αλεξάνδρου», εξ ών ηρύσθησαν (=γοητεύθηκαν) οι Διόδωρος και Πλούταρχος. Ο Ερυθραίος Απολλόδωρος, Ίων, αρχαίος ιστορικός. Ο Ηρακλείδης, Ίων, συγγραφέας, φιλόσοφος, επί Χριστού, στα χρόνια του Χριστού, 1π.Χ.-33μ.Χ., εξειργάσθη τα συγγράμματα του Ιπποκράτους.

8. Από την ιωνική πόλη Φώκαια της Μικράς Ασίας, την ανθούσα αττική αποικία, την βορειότερη των ιωνικών πόλεων, της οποίας οι κάτοικοι Φωκαείς, Ίωνες εξ Αθηνών άποικοι του 10^ου αιώνα π.Χ., επεχείρησαν μακράς θαλασσοπλοϊας :  Ο Τηλεφάνης, Ίων, γλύπτης και χαλκουργός, εφάμιλλος κατά Πλίνιον (LXXXIV.199) των μεγίστων καλλιτεχνών, του Πολυκλείτου, του Μύρωνος, ολιγώτερον όμως γνωστός αυτών, είτε διότι  έζη εν Θεσσαλία, είτε διότι συγκατένευσε να εργασθή με τον Δαρείο και τον Ξέρξη, πιθανώς εις την γλυπτικήν  κόσμησιν των ανακτόρων της Περσεπόλεως. Τούτου μνημονεύεται το σύμπλεγμα  πεντάθλου  νικητού μετά Απόλλωνος  και Λαρίσσης. Ο Πρόδικος ο Φωκαεύς, Ίων ποιητής, 7^ος/6^ος αιών π.Χ.

Προσέτι από την ιωνική πόλη Φώκαια, πλησίον της οποίας υπήρχε η ιωνική πόλη Λεύκαι, ιδρυθείσα (πόλη Λεύκαι) το 352 π.Χ. και πολλάκις διαμφισβητηθείσα  μεταξύ των Ιώνων της Σμύρνης και των Ιώνων των Κλαζομενών, :  Ο Τηλεκλής, Ίων εκ Φώκαιας, φιλόσοφος, Διευθυντής της Ακαδημίας Πλάτωνος.  Ο Λακρίνης, Ίων, πρέσβυς, ως τοιούτος πεμφθείς εις  Σάρδεις  εις τον μέγα Κύρον

9. Από την ιωνική πόλη Σμύρνη Μικράς Ασίας, πόλη αρχικά αιολική, μεταγενέστερα ιωνική, που ενσωματώθηκε στην ιωνική δωδεκάπολη, εις την οποίαν υπήρχεν ναός του Ομήρου, ός εκαλείτο Ομήρειον (Στράβων) και η οποία (Σμύρνη) εκαυχάτο ότι ήτο η πατρίς του Ομήρου έχοντας άγαλμα του Ομήρου εντός του ιερού,  και περίφημον επίσης ναόν της Κυβέλης (Στράβων ΙΔ, 646) : Ο Έρμιππος ο Σμυρναίος (πρώτο μισό 2^ου αιώνα π.Χ. ή περί το 220 π.Χ., ή ο περιπατητικός καλούμενος Ίων, συγγραφέας, οπαδός του εν Αλεξανδρεία Καλλιμάχου και μαθητής αυτού, εξ ού και ωνομάσθη «Καλλιμάχειος». Ο Έρμιππος έγραψε σύγγραμμα, το οποίο επέγραψε «Βίοι των 7 σοφών, του Πυθαγόρου και άλλων συγγραφέων».  Ο Βίων (2^ος/1^ος π.Χ.),(120π.Χ.- 57π.Χ.), Ίων, βουκολικός ποιητής, υμνητής της ζωής στη φύση. Ο  Κόϊντος ή Κύϊντος, Ίων εκ Σμύρνης,  ποιητής,  γράψας έπος  «Ομήρου παραλειπόμενα» τίτλον έχον  και διατηρηθέν (ίδ. έπος). Ο Μενεκράτης εκ Σμύρνης, ποιητής Ελληνιστικής εποχής.

10. Από την ιωνική πόλη Προύσα της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας, εν ομωνύμω κόλπω και παρ΄ ομωνύμω ποταμώ υπήρχεν η πόλις Κίος, αποικία των Μιλησίων που κατεστράφη υπό Φιλίππου Γ΄ της Μακεδονίας και ανοικοδομηθείσα μετωνομάσθη Προύσα η επιθαλάσσιος (Στράβων ΙΒ, 562) : Ο Δίων, ο επικληθείς Χρυσόστομος, εκ Προύσης Βιθυνίας Μικράς Ασίας, γεννηθείς τον 1^ο αιώνα μ.Χ., επιδοθείς εις ρητορικάς και φιλοσοφικάς σπουδάς, μιμηθείς τον Πλάτωνα, τον Δημοσθένη και τον Αισχίνο, και αναδειχθείς πρώτος εξ όλων των συγχρόνων του, λόγω του αρίστου ύφους του.

11. Από την ιωνική πόλη Άβυδο της Μυσίας (στον ασιατικό Ελλήσποντο) της Μικράς Ασίας, την οποία (Άβυδο) αποίκησαν και αυτήν οι Ίωνες Αθηναίοι : Ο Παλαίφυτος, Ίων εξ Αβύδου, ιστοριογράφος, φίλος του Αριστοτέλη. Έγραψε «Κυπριακά», «Δηλιακά», «Αττικά». Ο Λέανδρος, Ίων νεανίας, ο οποίος ηγάπα την εκ Σηστού (πόλεως στην απέναντι παραλία του Ελληπόντου)  κόρην Ηρώ, ιέρειαν της Αφροδίτης. Οδηγούμενος δε υπό λυχνού, όν αυτή (η Ηρώ) ανήπτε  πάσαν νύκτα, κολυμπώντας στον πορθμό ο Λέαδρος έφθανε στην αντίπερα όχθη και συναντιόταν με την αγαπημένη του. Αλλ΄ εν τρικυμμιώδει νυκτί ο λυχνός έσβησε, και ο Λέανδρος παρασυρόμενος εκ του ρεύματος επνίγη.  Ιδούσα δε το πρωί το πτώμα του η Ηρώ  ερρίφθη και αυτή εις τα κύματα.  Ήτο η υπόθεσις αυτή μικρό έπος του Μουσαίου, με τίτλον : «τα καθ΄ Ηρώ και Λέανδρον» εις 340 στίχους, το οποίο εμιμήθη ο Οβίδιος (Her. XVII,19).

12. Από την ιωνική πόλη Κύζικο της Φρυγίας της Μικράς Ασίας, αποικία και αυτή των Αθηναίων Ιώνων : Ο Εύδοξος, περί το 100 π.Χ., Ίων, γεωγράφος, συγγραφέας, έγραψεν οδοιπορίας, εξ ών ηρύσθη (εμπνεύσθη) ο Πόντιος Στράβων (Στράβ. Β, 98). Ο Νεάνθης, Ίων, ιστορικός των χρόνων του Αττάλου Α΄, μαθητή του Φιλίστου του Μιλησίου, συγγράψας τα «Ελληνικά», «Περί ενδόξων ανδρών», «Περί τελετών». Ο Στρατόνικος, Ίων εκ της ιωνικής πόλεως Κυζίκου, γλύπτης και τορευτής περί το 270 π.Χ., φιλοσοφών ποιήσας αγάλματα, και είς εκ των συνεργασθέντων εις το σύμπλεγμα  το παριστών την κατά των Γαλατών νίκην Αττάλου του Α΄. Του συμπλέγματος τούτου αντίγραφον, πεμφθέν εις Αθήνα υπό του υιού του νικητού, Αττάλου του Β΄, ετέθη εις το νότιο τείχος της Ακροπόλεως υπέρ του Διονύσου το θέατρον (Παυσαν. Α, 25- Αθήναιος ΙΑ, 702- Plin. XXXIV, 19,24,26). Ο Αθήναιος, ακμάσας τον 4^ο αιώνα π.Χ., Ίων εκ Κυζίκου, μαθηματικός και γεωμέτρης. Για τον Αθήναιον αναφέρει εις το έργον του «Σχόλια εις Ευκλείδην» ο Πρόκλος (412μ.Χ.-485μ.Χ.), ο οποίος (Πρόκλος) είναι νεοπλατωνικός φιλόσοφος εκ Κωνσταντινουπόλεως Βυζαντίου και είς εκ των τελευταίων κλασικών φιλοσόφων, διευθυντής  το 450 μ.Χ. της Ακαδημίας Πλάτωνος,

13. Από το ιωνικό νησί Προκόννησο και Προικόννησο της Προποντίδος στον Ελλήσποντο, νήσο ικανώς μεγάλη της Προποντίδος, νοτιοδυτικά της Δολιωνίδος Χερσονήσου και της Κυζίκου, όθεν και αυτής και της Προποντίδος το μεταγενέστερον όνομα Μαρμαράς, της οποίας (νήσου Προκοννήσου ή Προικοννήσου) οι κάτοικοι ήσαν Μιλήσιοι (Ηροδοτ. Δ,14. – Στράβων  ΙΓ, 588. – Pl. V, 32, 44)  : Ο Αριστέας ο Προ(ι)κοννήσιος, Ίων, γεννηθείς το 600 π.Χ., γεωγράφος, ο οποίος περιήλθε  τις χώρες βόρεια του Ευξείνου Πόντου μέχρι τα Ουράλια Όρη, και επικός ποιητής.

Επίσης εκ Προκοννήσου και Προικοννήσου Προποντίδος στον Ελλήσποντο : Ο Μέναιχμος (375π.Χ.-300π.Χ.), Ίων, μαθηματικός, συνεργάτης του Πλάτωνος, αδελφός του μαθηματικού και φιλοσόφου Δεινόστρατου. Ο Δεινόστρατος, γεννηθείς το 390 π.Χ., μεγαλύτερος αδελφός του Μέναιχμου, μαθηματικός, φιλόσοφος, μαθητής του Εύδοξου Κνίδιου, μέλος της Ακαδημίας του Πλάτωνος και φίλος του Πλάτωνος.

14. Εκ Καλχηδόνος ή Χαλκηδόνος, Βιθυνίας Μ. Ασίας, η οποία α) ήτο αποικία των Μεγαρέων το 625 π.Χ., απέναντι από το Βυζάντιο, β) είχε ναόν και μαντείον του Απόλλωνος, γ) ήτο πατρίς του φιλοσόφου Ξενοκρίτου, δ) από του Ιουστινιανού ωνομάσθη Ιουστινιάνεια και ε) ήτο πρωτεύουσα της Βιθυνίας ή Πρώτης Ποντικής : Ο Θρασύμαχος, Ίων, που επιδόθηκε εις την φιλοσοφία, την ρητορικήν, και την διδασκαλίαν και ο Πλάτων συγκαταλέγει αυτόν μεταξύ των σοφιστών  και ψέγει  τις  φιλοσοφικές του θεωρίες. Ο Ξενοκράτης (396 π.Χ.-324π.Χ.), περίφημος μαθηματικός και φιλόσοφος τη αρχαίας Ακαδημίας εν Χαλκηδόνι, ής (Ακαδημίας) επί 25 έτη  (339-314 π.Χ.) εξηκολούθησε  Προϊστάμενος,  αντί του ασθενούντος Στευσίππου. Ανέκαθεν προσηλώθη τω Πλάτωνι  και παρηκολούθησε μετά ταύτα αυτόν  και εις την Σικελίαν.

15. Εκ του Βυζαντίου, πόλη που ίδρυσε ο Βύζαντας, (Διόδ. Δ,50- Στεφ. Βυζ.- Ησύχ.), Μεγαρεύς, γιος του Ποσειδώνα και της Κρέουσας, θυγατρός της Ινούς (Στφ.Βυζ.), εξ ού έλαβε την ονομασία : Ο Θεόδωρος, Ίων, σοφιστής και ρήτωρ, τον οποίον ο Πλάτων λέγει (Φαίδρ. 26) «λογοδαίδαλον Βυζάντιον». Ο Λέων ο Βυζάντιος, Ίων, μαθητής του Πλάτωνος, διοικητής της πατρίδος του ότε επολιορκείτο υπό Φιλίππου του Μακεδόνος (340 π.Χ.). Φίλος του ήτο ο Φωκίων και τον Χάρητα απέρριψε ως ύποπτον.  Απέθανε με εκούσιο θάνατο όταν ο Φίλιππος εξήγειρε  κατ΄ αυτού  υπονοίας παρά τοις Βυζαντίοις (Πλούτ. Φωκ. ΙΔ Νικ. ΚΑ). Ο Αριστοφάνης, περί το 160 π.Χ.,  Ίων, εκ Βυζαντίου, γραμματικός, διδάσκαλος του γραμματικού και φιλολόγου Καλλίστρατου και του εκ Σαμοθράκης φιλολόγου-γραμματικού Αρίσταρχου. Ο ίδιος ενέσκυψε στα ομηρικά έπη με έξοχη πολυμάθεια προς διασάφησίν των, όπως και οι δύο προαναφερθέντες μαθητές του. Ο Τιμόμαχος, Ίων, Βυζάντιος ζωγράφος, λίγο μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, περί το 300 π.Χ., και όχι  επί Καίσαρος, ως κατά λάθος λέγει ο Πλίνιος (XXXV, 40,30,41 – Ίδ.  Ραγκ.  Άπ. ΙΓ. Ιστ. Καλλ. Α, σ. 563). Βλέπε σελ. 1364, Β΄ Τόμ. Λεξ Ελλην. Αρχαιολ. Ραγκαβή. Ειδικότητά του η παράσταση βίαιων αντικρουόμενων παθών, όπως η εικών του Αίαντος, μελετώντας αυτοχειρία,  και η εικών της Μήδειας ταλαντευομένης  μεταξύ της άγριας απόφασης  περί σφαγής των  δύο αρρένων τέκνων της με τον Ιάσονα (Μέρμερου και Φέρητος), βλ. σελ 653 λήμμα Μέρμερος, Τόμος Α΄, Λεξικού Ελλην. Αρχαιολογίας Αλεξ. Ραγκαβή, και  του μητρικού φίλτρου, την οποία εικόνα πριν ολοκληρώσει απέθανε. Και τα δύο αυτά έργα αγόρασε ο Καίσαρας. Αντίγραφο της εικόνος της Μήδειας ευρέθη σε τοιχογραφία  στην Πομπηία. Έτερα θαυμαστά έργα του ιδίου (Τιμόμαχου) ο «Ορέστης», η «Γοργώ», ο «Θαυματοποιός». Ο Δημήτριος ο Βυζάντιος, 1^ος αιών π.Χ., περιπατητικός φιλόσοφος.  Η Μοιρώ εκ Βυζαντίου, 3^ος  αιών π.Χ., Ιώνισσα, ποιήτρια. Ο Τιμόμαχος, καταγόμενος εκ Βυζαντίου (1^ος αιών π.Χ.), Ίων, ζωγράφος. Έργα του  «Ο Αίας μαινόμενος και η  «Μήδεια»

16. Εκ  Βοσπόρου : ο Σφαίρος, 285 π.Χ.- 210 π.Χ.,  Ίων, στωϊκός φιλόσοφος

17.Από την νήσο Τένεδο,  α) στην οποία άκμασαν ο μινωϊκός και μυκηναϊκός πολιτισμός, εποχή χαλκού, 3000 π.Χ. –1100 π.Χ., και β) η οποία κυριεύθηκε διαδοχικά από του Ίωνες Αθηναίους, τους Πέρσες και τους Έλληνες Μακεδόνες υπό τον Μέγα Αλέξανδρο :  Ο  Κλεόστρατος, μέσα 6^ου αιώνα-μέσα 5^ου αιώνα π.Χ., Έλλην Ίων, αστρονόμος, εφευρών  περί το 530 π.Χ. τα σημεία του ζωδιακού (κύκλου).

Συμπληρωματικά  προς το προηγούμενο άρθρο : Ο αρχαίος πολιτισμός των Ιώνων του Πόντου, νυν αναφέρονται και οι εξής προσωπικότητες που προεβλήθησαν στον ιωνικό Πόντο  και στα παράλια πέριξ του Ευξείνου Πόντου :

α. Εξ Ηρακλείας Πόντου :  Ο Ζεύξιππος, Ίων Πόντιος, από την Ηράκλεια του Πόντου, σπουδαίος αρχαίος ζωγράφος. Ο Νουμήνιος,   Ίων, φιλόσοφος μαθητής του Διευχούς, ο οποίος έγραψε το «Αλιευτικόν» και ίσως και «θηριακά». Ο Τιμοκράτης, Ίων φιλόσοφος και διδάσκαλος της ρητορικής εξ Ηρακλείας  Πόντου, της εν Βιθυνία,  επί του αυτοκράτορος Αδριανού (Λουκ. Δημ. 3).

     β.  Εξ Αμασείας Πόντου, νότια της οποίας υπήρχε το Σαγύλιον, φρούριον του Πόντου, που κατεδάφισε ο Πομπήιος, : Παρά τω γεωγράφω Στράβωνι (=κοντά στον γεωγράφο Στράβωνα μαθητεύσας) πιθανώς ο  Σιλανός, Έλλην  ιστοριογράφος.  Βλ. σελ. 1213  Τόμ. Β΄  Λεξικό Ελλην. Αρχαιολογίας.

γ. Εκ Σινώπης Πόντου : ο Δίφιλος, Ίων Πόντιος, κωμικός ποιητής (Στράβων ΙΒ, 545).

δ. Εκ της Αμισού (Σαμψούντος) του Πόντου : Ο Τυραννίων, Ίων Πόντιος, γραμματικός, αιχμαλωτισθείς υπό του Λουκούλου  κατά τον Μιθριδατικόν πόλεμον  εκομίσθη  εις Ρώμην, ένθα επλούτισε  και έζησεν  εις γήρας βαθύ. Ο Υψικράτης, Ίων Πόντιος, ιστοριογράφος, Αμισσηνός, μνημονευόμενος υπό  του Λουκιανού (Μκρβ., 22) δια την μακροβιότητά του, διότι έζησε 92 έτη.

ε.  Εν Τηίω του Πόντου γεννηθείς  :  ο Ίων  Φιλέταιρος.

στ.  Η Τρικαρηνία, πόλη του Πόντου, μνημονεύεται μόνον υπό του Παλαιφάτου (ΚΕ, 2).

ζ. Από την ιωνική πόλη Ολβία την Ποντική του Ευξείνου Πόντου, τον οποίον τινές ποιηταί έλεγον Σαρματικόν Ωκεανόν (Σαρματικός ωκεανός=θάλασσα προς βορράν της Ευρώπης),  πόλη Ολβία-περιοχή στις εκβολές του ποταμού Βορυσθένη, ο οποίος ταυτίζεται με τον Δνείπερο (Ουκρανία) : Ο Βίων ο Βορυσθενίτης, Ίων, φιλόσοφος, γεννηθείς περί το 325 π.Χ., ζήσας τον 4^ο και 3^ο π.Χ. αιώνα. Η πόλις εκείνη (Ολβία η Ποντική) ήτο εις την βόρειαν ακτήν  του Ευξείνου Πόντου σε μικρή απόσταση από τη σημερινή Οδησσό Ουκρανίας. Ιωνική πόλη ήτο και η Χερρόνησος, πόλη της Ταυτικής Χερσονήσου, αποικία της εν Πόντω Ηρακλείας. (Στράβων –Στφ. ΒΖ.). Είτα Χερσών κληθείσα.

η. Από την ιωνική πόλη Κάλλατη ή Κάλλατιν (Κάλλατις-ιδος) και όχι Καλλατίδα, ως προείπαμε σε προγενέστερο κείμενο, ο Ηρακλείδης ο Λέμβος (2^ος αιών π.Χ.), ιστορικός και φιλόσοφος.

θ. Εκ της ιωνικής Απολλωνίας της Ποντικής (ή Ανθείας), αρχαίας ιωνικής πόλης, αποικίας των Ιώνων της Μιλήτου με αρχηγό τον Αναξίμανδρο (611π.Χ.-547π.Χ.), νυν Σωζόπολης, ευρισκομένης σε απόσταση 50 χιλιομέτρων νότια της σημερινής  βουλγαρικής πόλης Μπουργκάς, : Ο Παυσανίας, περί το 300 π.Χ.,  Ίων, χαλκουργός, σύγχρονος του μαθητού του Πολυδεύκου.

Βιβλιογραφία :

1. Λεξικό της Ελληνικής Αρχαιολογίας, Τόμοι Α-Β, Αλεξάνδρου Ραγκαβή, 1888.
2. Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας των κ.κ. Αναστασίου Στέφου, Εμμανουήλ Στεργιούλη και της κ. Γεωργίας Χαριτίδου,
3. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος Δ΄, Μέγας Αλέξανδρος – Ελληνιστικοί Χρόνοι.
4. Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού Ιστορία –Λαογραφία-Πολιτισμός
5. ΠΟΝΤΟΣ, Εγκυκλοπαίδεια Ποντιακού Ελληνισμού, Ιστορία-Λαογραφία-Πολιτισμός, Τόμος Α΄

6.Ιστορία των Αρχαίων Χρόνων ως το 30 π.Χ. των κ.κ. Λάμπρου Τσακτσίρα-Μιχάλη Τιβερίου.

7. «Ο Ποντιακός Ελληνισμός» του κ. Ιωάννη Ταρνανίδη, Καθηγητού στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
8. Οδοιπορικό του Πόντου της κ. Τασούλας Καμπουρίδου, Γυμνασιάρχη-Φιλολόγου.

15-5-2024