Πόσες παιδικές αναμνήσεις φέρνει στη μνήμη μας η φώτο με τη συμπαθέστατη, άγνωστη μας, γριούλα στην προετοιμασία του φούρνο για να φουρνίσει (όπως έλεγαν) το ψωμί και όχι μόνο της οικογένειας ;;
Ποια ή ποιος, αντικρίζοντας τη φώτο, δεν θα φέρει μπροστά του τη γλυκιά του Μανούλα και δεν θα κυλούσαν από τα μάτια του δυο σταγόνες δάκρυα ευγνωμοσύνης, αλλά και δεν θα νοσταλγούσε το μικρό ψωμάκι (το κολοθάκι, όπως το αποκαλούσαμε στην Ποντιακή ) ή τη ζεστή λαγάνα (λαβάς) με το ευωδιαστό γελαδινό ανάλατο βούτυρο, παραγωγής τους και τόσες άλλες λιχουδιές ;
Με τη συγκατάθεση σας, φίλες και φίλοι παλιοί και με την ανοχή σας νεότεροι, να περιγράφουμε με συντομία το τελετουργικό του ανάματος του φούρνου και το φούρνισμα του:
Α) Λίγο δαδί και ξερές κληματσίδες από το κλάδεμα του αμπελιού, μέχρι να ανάψει και από εκεί και πέρα διάφορα υποπροϊόντα των καλλιεργειών (κοτσάνια από το καλαμπόκι-άχυρα-κορμοί καπνού, πριονίδια- κλαδέματα από δέντρα και αν υπάρχει και λίγο χρήμα με τσάκνα (λεπτά κλαδιά δέντρων), που έφερναν οι Εμποριόρες, κατεβαίνοντας για το παζάρι κάθε Τετάρτη και όχι μόνο.
Β) Όταν η μανούλα μας διαπίστωνε πως, η εσωτερική οροφή του φούρνου άσπριζε, αυτό σήμαινε πως ο φούρνος είναι έτοιμος να δεχθεί τα ψωμιά. Ακολουθούσε το καθάρισμα της βάσεις του φούρνου από τα κοψίδια και τις στάχτες με ένα βρεγμένο πανί σε στιλ σφουγγαρίστρας (καταμάγια στην Ποντιακή) και ακολουθούσε το φουρνιάρισμα, ένα, ένα, της ντουζίνας του εβδομαδιάτικου ψωμιού και 10ήμερου, θα λέγαμε εμείς, με ένα ξύλινο… φτυάρι,(πυρίφτια στην Ποντιακή), κλείσιμο καλό του στομίου του φούρνου και έλεγχος ψησίματος , πότε, πότε και κρέμασμα με την πινακοθήκη στο… κελάρι.
