Φίλες και φίλοι, στο δημοσίευμα μας της 18ης Οκτωβρίου 2017, αναφερθήκαμε στα συστατικά του ψωμιού και την επεξεργασία τους για την παραγωγή του ψωμιού, από το ζύμωμα μέχρι την άναμμα του φούρνου και κλείνουμε με την ολοκλήρωση του, έστω και με μικρό… ελλείψεις.
Πόσες παιδικές αναμνήσεις φέρνει στη μνήμη μας η φώτο μας με τη συμπαθέστατη, άγνωστη μας, γριούλα στην προετοιμασία του φούρνο για να φουρνίσει (όπως έλεγαν) το ψωμί και όχι μόνο της οικογένειας;
Ποια ή ποιος, φίλες και φίλοι, στο αντίκρισμα της φώτο μας, δε θα έφερνε στη μνήμη του τη γλυκιά του Μανούλα και δεν θα κυλούσαν, από τα μάτια του, δυο νοσταλγικές σταγόνες δάκρυα μνήμης και ευγνωμοσύνης, αλλά και δεν θα νοσταλγούσε το ευχάριστο τελετουργικό με μικρό ψωμάκι (το κολοθάκι, στην Ποντιακή ) ή τη ζεστή λαγάνα (λαβάς στην Ποντιακή διάλεκτο) με το ευωδιαστό αγελαδινό ή βουβαλίσιο, βούτυρο, παραγωγής τους και τόσες άλλες λιχουδιές της στιγμής;
Με τη συγκατάθεση και την ανοχή σας, φίλες και φίλοι νεότεροι, επιτρέψατε μας να περιγράψουμε με συντομία το τελετουργικό του φουρνίσματος του και την παιδική μας προσμονή και… αγωνία, όταν: η μανούλα μας διαπίστωνε πως, η εσωτερική οροφή του φούρνου άσπριζε, κάτι που σήμαινε την ετοιμότητα του φούρνου να δεχθεί τη μεταβολή της ζύμης σε ψωμιά..
Ακολουθούσε το καθάρισμα της βάσεις του φούρνου από τα κοψίδια και τις στάχτες με ένα βρεγμένο φουρνόπανο, στιλ σφουγγαρίστρας (καταμάγια στην Ποντιακή) και ακολουθούσε το φούρνισμα, ένα, ένα, τα 8-10 ψωμιά της εβδομάδας ή και περισσότερα, ανάλογα με το φόρτο των γεωργικών ενασχολήσεων, θα λέγαμε εμείς, με ένα ξύλινο-φτυάρι-φουρνόφτυαρο (πυρίφτρα στην Ποντιακή), και λίγο πριν κλείσει καλά το στόμιο του φούρνου, η καλή μας η Μανούλα ,με το ιδιαίτερο ζυμαράκι που είχε ξεχωριστά, μας έκανε για το κάθε παιδί της ή και για όποιο γειτονόπουλο βρίσκονταν με τα παιδιά της,, ένα πολύ μικρό ψωμάκι η από μια λαγάνα (λαβάς ) που δέχονταν το φρέσκο βούτυρο αγελάδας η βουβάλας, πριν αλατιστή, που αποτελούσε και την πιο ευχάριστη τροφή, όσο για το ψωμάκι-κολοθάκι- ανοίγαμε στο κέντρο του από πάνω μια τρύπα και ρίχναμε το βούτυρο μπόλικο και σπάνοντας από γύρο κομματάκια το βουτούσαμε στο αγνό και ευωδιαστό βούτυρο της γεωργοκτηνοτροφικής παραγωγής μας συναγωνιζόμενοι ποιος θα τελειώσει 1ος ικανοποιώντας και την επιθυμία της Μανούλας μας που μας παρακολουθούσε με ικανοποίηση, παρακολουθώντας κατά διαστήματα και την πορεία ψησίματος των ψωμιών..
Η πινακοθήκη με τα ψωμιά τοποθετείτε σε χώρο ευάερο-δροσιστικό και απροσπέλαστο για τους γνωστούς και επικίνδυνους πολέμιους από τη Γάτα, για την αναφερόμενη εποχή, εξ’ ου και η λαϊκή στιχομυθία, Πιστού και Ιερέα, αν φύγουν τα ..ποντίκια και η απάντηση του Ιερέα , Ναι . αλλά , για καλό και για κακό, πάρε και μια ….Γάτα.
Πρέπει να σημειώσουμε πως στα Γεωργοκτηνοτροφικά, Καϊλάρια-Πτολεμαΐδα, σχεδόν το σύνολο των κατοίκων είχαν φούρνους, πριν ελαχίστων ειδικών περιπτώσεων.
