Παγκόσμιο ενδιαφέρον έχουν προκαλέσει τα ευρήματα και οι ανασκαφές στον Λόφο Καστά στην Αμφίπολη. Ο μαρμάρινος περίβολος του κυκλικού τύμβου έχει περίμετρο 497 μέτρων και η έκταση του αντιστοιχεί σε περίπου 20 στρέμματα, ως ταφικό μνημείο είναι το μεγαλύτερο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Ελλάδα. Τον Αύγουστο του 2014 η ανασκαφή αποκάλυψε την είσοδο του τύμβου, όπου βρέθηκε θύρα πάνω από την οποία υπάρχουν δύο μαρμάρινες σφίγγες στις οποίες λείπουν τα κεφάλια και τα φτερά. Κατά τη συνέχεια των ανασκαφών, στο εσωτερικό του τύμβου, πάνω σε πεσσούς, βρέθηκαν σκαλισμένες δύο Καρυάτιδες. Ήδη και από το εξωτερικό του μνημείου, αλλά και στις σφίγγες, στις Καρυάτιδες και στο μικρό τμήμα του μνημείου που έχει αποκαλυφθεί, υπάρχουν ίχνη χρωμάτων που διακοσμούσαν την κατασκευή και τα γλυπτά του. Τον Οκτώβριο του 2014 βρέθηκε επιδαπέδιο ψηφιδωτό στο δεύτερο θάλαμο με θέμα την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Το θέμα είναι γνωστό από την ελληνική μυθολογία και έχει αναπαρασταθεί σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις σε μακεδονικό τάφο. Κατά τις εργασίες σταδιακής αφαίρεσης των χωμάτων τον Οκτώβριο του 2014 βρέθηκε το κεφάλι της ανατολικής σφίγγας της εισόδου μαζί με υπολείμματα των φτερών, το οποίο έχει ύψος 60 εκατοστά. Το δάπεδο διαπιστώθηκε ότι έχει ρόλο σφράγισης με πώρινους λίθους. Κάτω από τους λίθους, βρέθηκε τεχνητό όρυγμα στο φυσικό έδαφος (σχιστολιθικής φύσης) με επιφάνεια 4 επί 2,10μ.Σε βάθος 1.60μ. στο όρυγμα ανακαλύφθηκε μεγάλος κιβωτιόσχημος τάφος και ο σκελετός του νεκρού, οστά του οποίου ήταν μέσα και γύρω από τον τάφο. Αναμέναμε με ανυπομονησία αρκετό καιρό τα αποτελέσματα των αναλύσεων, ώστε να μάθουμε σε ποιον ανήκει αυτό ο ξακουστός τάφος. Οι μέχρι τώρα αναλύσεις μιλούν για ομαδικό τάφο στον οποίο είναι θαμμένοι τέσσερις άνθρωποι (μία γυναίκα, δύο άντρες και ένα μωρό), ένας είχε καεί. Βρέθηκαν συνολικά 550 οστά. Οι εξετάσεις DNA θα δώσουν στοιχεία για τους σκελετούς και θα επαληθεύσουν, την εκτίμηση των αρχαιολόγων αν πρόκειται τελικά για οικογενειακό τάφο. Επιπλέον, αναγνωρίστηκαν οστά ζώων, κάποια από τα οποία φαίνεται να ανήκουν σε μακρά οστά ιπποειδούς. Τα οστά των ζώων θα μελετηθούν από ειδικό ζωοαρχαιολόγο.
Δέσποινα Αβραμίδου Γ1
