Βιώσιμη κινητικότητα σημαίνει
ΚΑΘΑΡΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
Το να μιλήσει κανείς για την αξία του νερού είναι σαν να παραβιάζει ανοιχτές θύρες. Όμως το «αξίωμα» αυτό παραβιάζεται συστηματικά σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Η διαπίστωση ισχύει και για τον άξονα Κοζάνης – Πτολεμαΐδας – Αμυνταίου, όπου διαγκωνίζονται πολλοί χρήστες, βιομηχανικοί, γεωργικοί και αστικοί. Ήδη οι υπόγειοι υδροφορείς της λεκάνης Σαριγκιόλ έχουν σχεδόν καταστραφεί λόγω των εξορυκτικών δραστηριοτήτων της ΔΕΗ, ενώ και τα επιφανειακά νερά έχουν υποστεί σημαντικά πλήγματα (Βεγορίτιδα).
ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ: η διαχείρισή της παράδειγμα προς αποφυγή
Η Βεγορίτιδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας λίμνης που επί 65 χρόνια υφίσταται τη ληστρική ανθρώπινη εκμετάλλευση με την ευθύνη της κεντρικής εξουσίας της Αυτοδιοίκησης, αλλά και τη συνενοχή της τοπικής κοινωνίας
Η Βεγορίτιδα σήμερα έχει απωλέσει 70% περίπου του όγκου της, ενώ η στάθμη της έχει πέσει κατά 35 μέτρα περίπου !!
Κύριες αιτίες: α) η εκτροπή μέσω της σήραγγας της Αρνισσας προς Άγρα (1955-1989).
β) Η αφαίμαξη της λίμνης από τη ΔΕΗ (1976 – 1997), κυρίως για τον ΑΗΣ Αμυνταίου.
γ) Η επέκταση των αρδεύσεων και οι εκατοντάδες παράνομες γεωτρήσεις.
Πτώση στάθμης κατά 70 %
Από την πτώση της στάθμης αποκαλύφθηκαν 18.000 στρέμματα του πυθμένα της λίμνης που καταπατήθηκαν και έγιναν .. χωράφια ! Έτσι η παραλίμνια ζώνη αντί να προστατεύει τη λίμνη αύξησε τη χρήση νερού και επιτάχυνε τη συρρίκνωσή της. Αυτουργοί ή συνένοχοι: κράτος – δήμοι – αγρότες.
Μέτρα – προτάσεις:
- Άμεση εφαρμογή του Διαχειριστικού Σχεδίου και της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.
- Οριοθέτηση παραλίμνιας ζώνης (ανώτερη και κατώτερη στάθμη) & καθορισμός χρήσεων γης
- Απαγόρευση κάθε νέας γεώτρησης, κλείσιμο των παρανόμων.
- Εισαγωγή στάγδην άρδευσης, σχεδιασμένη αλλαγή καλλιεργειών με λιγότερο νερό
- Απαγόρευση διοχέτευσης ανεπεξέργαστων υγρών αποβλήτων στη λίμνη
ΑΛIΑΚΜΩΝ SOS
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει και ο Αλιάκμονας, ο πρώτος ποταμός της χώρας. Η ελλιπής διαχείριση του οι αλληλοσυγκρουόμενες προτεραιότητες των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών, η υποβάθμιση των νερών του με βιομηχανικά, γεωργικά και αστικά απόβλητα εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για το μέλλον του ποταμού.
- Κυριότεροι χρήστες:
- ΔΕΗ : 200.000 m3 /ημέρα για τις ανάγκες των ατμοηλεκτρικών σταθμών (τα αντλούμενα νερά τροφοδοτούν μέχρι και τον – πολύ μακράν του ποταμού – ΑΗΣ Αμυνταίου ! )
- Δήμοι (Ύδρευση) : Καστοριά, Θεσσαλονίκη και μικρότεροι δήμοι
- Άρδευση: Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα ποσοτικά στοιχεία (Οι αντλούμενες ποσότητες αυξάνονται συνεχώς και ο κάθε νομός προγραμματίζει νέα αρδευτικά ερήμην των άλλων)
- Ρυπαντές:
- Αστικά λύματα: Τριάντα τρεις (33) πόλεις και χωριά χρησιμοποιούν τον ποταμό ως αποδέκτη λυμάτων, συχνά ανεπεξέργαστων (Κουϊμτζής, 1992).
- Βιομηχανικά Απόβλητα. Τα περισσότερα προέρχονται από την Πέλλα – Ημαθία, όπου τα λύματα εγκαταστάσεων επεξεργασίας οπωροκηπευτικών, μέσω της τάφρου 66, αυξάνουν σημαντικά το ρυπαντικό φορτίο του ποταμού.
- Λιπάσματα – Φυτοφάρμακα : Υπερβολική χρήση και υπερβάσεις των ορίων την περίοδο Αυγούστου – Οκτωβρίου σε όλο το μήκος του ποταμού (Atrazine, Alachlor, MCPA).
- Απορρίμματα: Ο Αλιάκμονας είναι η πιο γνωστή … ‘χωματερή’ της Δυτικής Μακεδονίας.
Να αναφέρουμε επίσης και τις παράνομες αμμοληψίες, οι οποίες στερούν τον Αλιάκμονα από το παρόχθια φυσικά του φίλτρα. (Το αμμοχάλικο είναι το «δέρμα» του ποταμού, το οποίο «γδέρνουν» ασύστολα κάθε είδους κατασκευαστές και εργολάβοι, ενώ οι αρμόδιες υπηρεσίες φορτώνουν η μια στην άλλη τις ευθύνες).
3. Κρατική αδιαφορία και κοινωνική ολιγωρία
Η Πολιτεία ανέχτηκε και νομιμοποίησε μέχρι τώρα την εντατική και απρογραμμάτιστη εκμετάλλευση του Αλιάκμονα. Οι διαδικασίες αδειοδότησης υδροληψιών είναι υποτυπώδεις. Οι ποσότητες που αντλούνται δεν καταγράφονται, ούτε ελέγχονται συστηματικά.
Ο έλεγχος της ποιότητας βρίσκεται σε πρωτόγονο επίπεδο. Οι μετρήσεις των φυσικοχημικών και βιολογικών παραμέτρων είναι αραιές, ενώ οι Οδηγίες της ΕΕ 94C 222/06 και 2000 για τον συνεχή ποιοτικό έλεγχο παραμένουν γράμμα κενό. Οι διαχρονικές διαμαρτυρίες της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης στις Αρχές αποδείχτηκαν φωνή βοώντος εν τη ερήμω.
Ακτιβιστική ενέργεια της Οικολ. Κίνησης το 1998 με σύνθημα «ΑΛΙΑΚΜΩΝ SOS»
Μια πόλη χωρίς ρύπους και ντεσιμπέλ Βιώσιμη κινητικότητα σημαίνει – Κοινή δράση ΤΕΙ και Οικολογικών Κινήσεων
Το βενζόλιο είναι ιδιαίτερα τοξικόκαι ΙΣΧΥΡΑ ΚΑΡΚΙΝΟΓΟΝΟ. Υπάρχει κυρίως στις μεγαλουπόλεις. Εκλύεται από τα ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ, ειδικά όταν οι καταλύτες είναι φθαρμένοι.
ΒΕΝΖΟΛΙΟΗΚοζάνηεκτόςτηςΔΕΗ υφίσταταιτηρύπανσηκαιαπότιςδραστηριότητεςτηςπόλης: καυσαέριααυτοκίνητων, σκόνηαπόοικοδομικέςεργασίεςκλπ.Έναςρύποςπουελάχισταερευνήθηκεστηνπόλημαςείναιτο
Περιέχεται και στον καπνό του τσιγάρου.
Το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης του ΤΕΙ ΔΜβρήκε ότι στην Κοζάνη η μέση ετήσια τιμή βενζολίου το 2006 ήταν 40 % πάνω από τα όριο. Όμως η Πολιτεία δεν πήρε κανένα μέτρο από τότε.
Ζητούμε :
- Ενημέρωση. Σύμφωνα με τηνευρωπαϊκή Οδηγία 2000/69 τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώνουν το κοινό για τις συγκεντρώσεις του βενζολίου ανά τρίμηνο.
- Τακτικές μετρήσεις βενζολίου και άλλων επικίνδυνων οργανικών ρύπων
- Μέτρα: Έλεγχοι από ΚΤΕΟ, σχέδιο αντιμετώπισης κυκλοφοριακού από το δήμο, μείωση χρήσης αυτοκινήτου από τους πολίτες / ποδηλατοκίνηση / περπάτημα)
ΥΔΡΑΡΓΥΡΟΣ
ΙσχυράΤΟΞΙΚΟΣμε μεγάλη ικανότητα βιοσυσσώρευσης. Είναι μια από τις 20 πιο επικίνδυνες ουσίες Επιπτώσεις: νευρασθένειες καρδιοαγγειακά, δηλητηριάσεις, θάνατοι.
Προέλευση: ορυκτά καύσιμα (λιγνίτης), οδοντικές εργασίες, τσιγάροκαι φυσικές πηγές.
Από μετρήσεις στην Πλ. Αριστοτέλους της Κοζάνης, όπου λειτουργεί μόνιμος σταθμός μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης του ΤΕΙ, προέκυψε ότι η μέση τιμή του Ολικού Αεριώδους Υδραργύρου στον αέρα είναι 1,9 ng/m3 (εύρος 1,3- 3,3 ng/m3), τιμή ανάλογη με αντίστοιχες βιβλιογραφικές. Σε ορισμένους εσωτερικούς χώρους –ειδικά με καπνίζοντες- βρέθηκαν μεγαλύτερες τιμές(σσ. Ένας ακόμη λόγος να απαγορευτεί δια ροπάλου το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους).
ΗΧΟ–ΡΥΠΑΝΣΗ
Θρύψαλα τα νεύρα
και τ’ αυτιά μας
Ζούμε σε ένα θορυβώδη κόσμο.Oiελληνικές πόλεις είναι από τις πιο θορυβώδεις της Ευρώπης. Κύριες αιτίες τα οχήματα. Κόρνες, συναγερμοί, τεράστια ηχεία μας «βομβαρδίζουν» καθημερινά.
Η ηχορρύπανση αυξάνειτην πίεση, τη χοληστερίνη, τα καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια, την αϋπνία, μειώνει την ακοή και κουρελιάζει τα νεύρα μας. Ιδίως τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα.
Η Αμερικανική Εταιρεία Ωτολογίας ανακοίνωσε ότι 1 στα 8 παιδιά εμφανίζει απώλεια ακοής που προκλήθηκε από θορύβους.
Κοζάνη. Το όριο σε ανοιχτούς χώρους είναι 65 db(A). Το Εργαστήριο θορύβου του ΤΕΙ κατέγραψε πολλές υπερβάσεις (μέχρι και 100 dB)στο κέντρο, κυρίως από φορτηγά – λεωφορεία – μηχανάκια.(Ο οξύς θόρυβος μιας κόρνας ισοδυναμεί με το θόρυβο που κάνουν 100 αυτοκίνητα !)
Μέτρα:
- Μείωση του θορύβου στην πηγή (οχήματα, καταστήματα με μουσική κ.α). Έλεγχοι και ποινές
- Ριζική αντιμετώπιση κυκλοφοριακού (ομαλή ροή, πεζόδρομοι, μείωση χρήσης οχημάτων)
- Hχοπετάσματα, φυσικές φραγές (δέντρα, θάμνοι), ηχομονώσεις κτιρίων