Δύο νέοι δείκτες που θα δημιουργηθούν από την ΕΛ.ΣΤΑΤ και θα ενταχθούν στο μαθηματικό τύπο βάσει του οποίου θα προσδιορίζεται ο κατώτατος μισθός από το 2028, θα παίξουν αξιοσημείωτο ρόλο στο νέο μοντέλο μαζί με τα βασικά μεγέθη του πληθωρισμού και της παραγωγικότητας.
Πρόκειται
α) για τον δείκτη μεταβολής μισθών που θα χρησιμοποιείται στο μέλλον και για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και
β) για τον δείκτη τιμών καταναλωτή για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών.
Όπως έχουν δείξει οι έρευνες τα φτωχά νοικοκυριά καταναλώνουν το 55% του εισοδήματός τους για τρόφιμα, στέγη και ενέργεια. Επιπλέον το χαμηλότερο 20% του εισοδημάτων επηρεάζεται από τον πληθωρισμό κατά 0,28 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από το 20% των νοικοκυρών με το υψηλότερο εισόδημα και κατά 0,17 ποσοστιαίες μονάδες από το γενικό μέσο επίπεδο του πληθωρισμού.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις έγκριτων οικονομολόγων ο νέος τρόπος υπολογισμού με βάση τα σημερινά οικονομικά μεγέθη δεν θα έδινε και πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα όσον αφορά το ύψος του κατώτατου μισθού , ο οποίος ανέρχεται φέτος στα 830 ευρώ. Θα μπορούσαν να καταγραφούν μόνο μικρές αποκλίσεις της τάξης των 10-15 ευρώ.
Το 2025 η διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού θα παραμείνει ίδια με τη διαφορά ότι θα συσταθεί σε σώμα με ενισχυμένο ρόλο η επιτροπή διαβούλευσης στην οποία θα συμμετέχουν και οι κοινωνικοί εταίροι και φορείς της Οικονομίας (πχ ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ). Στόχος της επιτροπής είναι να ξεκινήσει η διαδικασία προσδιορισμού των βασικών αποδοχών, με το νέο μοντέλο, όσο και αν αυτό επί της ουσίας θα εφαρμοστεί τρία χρόνια αργότερα.
Πως θα διαμορφωθεί όμως το σκηνικό τα επόμενα τρία χρόνια πριν από την εφαρμογή του νέου συστήματος; Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, είναι εφικτός ο στόχος που έχει τεθεί για τον κατώτατο μισθό να φθάσει στα 950 ευρώ έως το 2027 ενώ από τα μέσα του 2027 θα ξεκινήσει η προεργασία για την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου για τον νέο κατώτατο μισθό που θα εφαρμοστεί το 2028.
Η δέσμευση της κυβέρνησης για κατώτατο μισθό 950 ευρώ το 2027, το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα σταθερότητας αλλά και ο μαθηματικός τύπος σχηματίζουν την εικόνα μιας αύξησης του 4,7% για το 2025 αλλά και για τις επόμενες χρονιές έως το 2027.
Δηλαδή, ο κατώτατος μισθός αναμένεται να ανέλθει στα 869-870 ευρώ το 2025 (αύξηση 40 ευρώ) ενώ τουλάχιστον 20 ευρώ θα αυξηθεί ο μισθός των νεοεισερχόμενων στο δημόσιο.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον διδάκτορα του Παντείου, Βασίλη Μπέτση, «αν λάβουμε υπόψη μας την έρευνα για υψηλότερο πληθωρισμό που αντιμετωπίζει το 20% του χαμηλότερου εισοδήματος του πληθυσμού και τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου, τότε αν εφαρμόζονταν ο εν λόγω μαθηματικός τύπος στην Ελλάδα από το 2024 , ο κατώτατος μισθός θα έφτανε στα 945 ευρώ το έτος 2027 από 830 ευρώ που είναι το 2024.»
Επομένως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του κ. Μπέτση, είναι εφικτός ο στόχος της κυβέρνησης για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ το 2027. Μάλιστα με δεδομένο ότι οι αυξήσεις που υπερβαίνουν τον πληθωρισμό θεωρούνται πραγματικές αυξήσεις, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι ένα ποσοστό 1,5%-2% αποτελούν πραγματικές αυξήσεις, στην τσέπη του εργαζόμενου.
Παράλληλα, όπως προβλέπεται και στην κοινοτική οδηγία η οποία θα ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο, εντός του επόμενου έτους θα καταρτιστεί «οδικός χάρτης» για να στηριχθούν περαιτέρω οι συλλογικές διαπραγματεύσεις. Ο στόχος που έχει θέσει η ΕΕ είναι να ανέλθει στο 80% το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων της κάθε χώρας – μέλους, από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Υπογραμμίζεται ότι στην Ελλάδα το σχετικό ποσοστό κυμαίνεται στα επίπεδα του 25%, με πολύ αργό ρυθμό ανόδου.
Η πρόοδος που θα σημειωθεί σ’ αυτό το πεδίο θα επηρεάσει την αύξηση του μέσου μισθού. Πάντως η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εκτιμά ότι είναι πολύ αισιόδοξα τα μηνύματα της αγοράς. Έτσι, από τα 1.036 ευρώ που ήταν ο ονομαστικός μέσος μισθός το 2019, σήμερα βρίσκεται στα 1.252 ευρώ. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι θα καταστεί εφικτός ο στόχος για 1.500 ευρώ μέσο μισθό στο τέλος της τετραετίας.
