Η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, μέσω ανακοίνωσής της, με αγανάκτηση αναφέρεται στις ευθύνες που φέρουν τόσο η κυβέρνηση όσο και οι τοπικές αρχές των Π.Ε Κοζάνης και Φλώρινας, εξαιτίας της ολιγωρίας τους για τα σοβαρά οικολογικά προβλήματα που στην κυριολεξία πλήττουν την περιοχή μας, από τα εκπεμπόμενα καυσαέρια και ρύπους της ΔΕΗ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Οικολογικής Κίνησης, τα εργοστάσια της ΔΕΗ στην περιοχή μας, εκπέμπουν 20.000.000 κυβικά μέτρα καυσαερίων ανά ώρα ενώ αποθέτουν 5.000.000 τόνους τέφρας ανά έτος, με καταστροφικές συνέπειες για την υπόγεια υδροφορία και το περιβάλλον.
Συγκεκριμένα, οι Οικολόγοι Κοζάνης, τονίζουν ότι:
“Σε περιοχές με σοβαρά οικολογικά προβλήματα και πληγωμένους φυσικούς πόρους, όπως είναι η δική μας, θα έπρεπε η διαδικασία περιβαλλοντικών ελέγχων να είναι πιο συστηματική και αυστηρή. Όμως αυτό δεν συμβαίνει. Η στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών Π.Ε Κοζάνης και Φλώρινας είναι το ίδιο φτωχή, όπως και σε άλλες επαρχίες της χώρας, οι οποίες όμως δεν έχουν να ελέγξουν μια ΔΕΗ που εκπέμπει 20.000.000 κυβικά μέτρα καυσαερίων ανά ώρα, αποθέτει 5.000.000 τόνους τέφρας ανά έτος και καταστρέφει την υπόγεια υδροφορία.”
Σε άλλο σημείο της ανακοίνωσής τους, οι Οικολόγοι Κοζάνης, αντιδρούν με τους αναιμικούς έως ανύπαρκτους, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, ελέγχους, από τις Κεντρικές Υπηρεσίες του κράτους.
“Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι Κεντρικές Υπηρεσίες του κράτους. Οι έλεγχοι που κάνουν είναι αναιμικοί έως ανύπαρκτοι. Η κυριότερη κεντρική δομή περιβαλλοντικών ελέγχων, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) παραπαίει, χωρίς αυτό να απασχολεί την Κυβέρνηση, αλλά ούτε και την πλειοψηφία των τοπικών Αρχών, οι οποίες δέχονται παθητικά την κατάσταση, χωρίς να αντιδρούν.”
Τέλος η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης, εύστοχα διερωτάται για την ελλιπή συχνότητα ελέγχων από τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος στο Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας, τη στιγμή μάλιστα που όλοι ξέρουν ότι οι παρανομίες και οι υπερβάσεις της ΔΕΗ, δίνουν και παίρνουν, καθώς και για την αδιαφορία τόσο των τοπικών βουλευτών όσο και των κομμάτων γενικότερα ως προς την υποβάθμιση της ΕΕΥΠ.
“Πόσα χρόνια έχουν να έλθουν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος στην πολύπαθη λεκάνη του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας ;
Μήπως δεν υπάρχει αντικείμενο ελέγχου; «Δόξα τω Θεώ» οι παρανομίες κι οι υπερβάσεις των ορίων από τη ΔΕΗ δίνουν και παίρνουν. Τα νούμερα μιας πενταετίας είναι αποκαλυπτικά http://www.wwf.gr/sustainable-economy/clean-energy/lignite/lignite-today.
Ειδικά η μονάδα Πτολεμαΐδα ΙΙΙ της ΔΕΗ εξέπεμπε 1093 τόνους τέφρας /έτος (μέσος όρος περιόδου 2009-2013), όταν σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών της αναλογούσαν 460 τόνοι/έτος!(Παρόλα αυτά όλο σχεδόν το πολιτικό προσωπικό, κυρίως στην Εορδαία και στην Περιφέρεια, ζητούσε να ξαναμπεί σε λειτουργία η μονάδα, αν και γνώριζε ότι ήταν περιβαλλοντικά απαράδεκτη και οικονομικά ζημιογόνα).
Πόσον καιρό έχουν να υποβάλουν αίτημα στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος οι Ενεργειακοί Δήμοι και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας; Γιατί δεν αντέδρασε κανείς τους (ούτε οι τοπικοί βουλευτές και τα κόμματα) στην υποβάθμιση της ΕΕΥΠ;
Εύλογα ερωτήματα που ζητούν απάντηση.”
Είναι κάποια από τα ερωτήματα που θέτουν οι Οικολόγοι της Κοζάνης μέσω της ανακοίνωσής τους.
Την ίδια ώρα, η Κίνηση, παροτρύνει όλους τους αρμόδιους φορείς να βρουν μια αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα. Ειδικότερα, η Κίνηση Οικολόγων, εν όψει μάλιστα της επικείμενης συνάντησης του δημάρχου Κοζάνης, Λ. Ιωαννίδη με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Π. Σκουρλέτη, πιστεύει ότι το πρόβλημα μπορεί να τεθεί στο τραπέζι των συζητήσεων.
“Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι υπήρξε πρόθεση να θαφτεί το ζήτημα. Μάλλον είναι θέμα αμέλειας ή και άγνοιας των πραγμάτων.
Βέβαια, πέρα από κριτικές, το πρόβλημα είναι πώς θα διορθώσουμε την κατάσταση και να βάλουμε όλοι ένα χεράκι. Πιστεύουμε λοιπόν ότι Περιφέρεια, Δήμοι και βουλευτές θα πρέπει συντονισμένα να απαιτήσουν:
α) την επείγουσα αναβάθμιση της Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος σε Ανεξάρτητη Αρχή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και φυσικά τη στελέχωσή της
β) την άμεση έλευση κλιμακίου Επιθεωρητών για περιβαλλοντικούς ελέγχους στο ενεργειακό λεκανοπέδιο.(Και μόνο το ότι δύο ΑΗΣ της ΔΕΗ δεν έχουν καν περιβαλλοντικούς όρους, αρκεί για να ανηφορίσει εσπευσμένα η ΕΕΥΠ στα μέρη μας).
Οι τοπικοί άρχοντες για να είναι πιο αποτελεσματικοί στη διεκδίκηση οφείλουν να της προσδώσουν καθολικότητα. Δηλαδή θα πρέπει να έχουν στο «τσεπάκι τους» και τις σύμφωνες αποφάσεις των Δημοτικών και Περιφερειακού Συμβουλίων. Οι οποίες εκτιμούμε ότι θα είναι ΟΜΟΦΩΝΕΣ. Δεν υπάρχει κανείς σοβαρός λόγος διαφωνίας.
Το αίτημα επιβάλλεται να τεθεί σε όλα τα επίπεδα, αλλά κυρίως στην ηγεσία του Υπουργείου παραγωγικής ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος &Ενέργειας. Ο Δήμαρχος Κοζάνης κ. Ιωαννίδης, που είναι και γνώστης του προβλήματος, θα έχει την ευκαιρία να το θέσει κατά την επικείμενη συνάντησή του με τον Υπουργό κ. Σκουρλέτη. Ελπίζουμε να μην μείνουμε μόνο εκεί.”
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΥΕΠ ιδρύθηκε το 2001, με σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, και λειτούργησε για πρώτη φορά το 2004. Κατά καιρούς ενισχύθηκε μερικώς, π. χ με το νόμο 3818/2010, ο οποίος την πλαισίωσε με την Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων(1). Το 2014, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ κατάργησε την Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος &Ενέργειας, ενώ διατήρησε άλλες Ειδικές γραμματείες που δεν ήταν διοικητικά απαραίτητες.
Εν ολίγοις «η αναβάθμιση της ΕΥΕΠ σε ανεξάρτητη αρχή αποτέλεσε μεν ευχή πολλών, αλλά όχι πολιτική πράξη», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και το WWF σε σχετική του Έκθεση για το 2014 (1):«HΕΥΕΠ ως κύριος φορέας διενέργειας περιβαλλοντικών ελέγχων θα έπρεπε να στελεχωθεί επαρκώς και να θωρακιστεί θεσμικά ως ανεξάρτητη αρχή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων».Αντί αυτού εκφυλίστηκε από Ειδική Γραμματεία «σε μια απλή υπηρεσία που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό, δίχως καν όνομα και συνοχή».
Μετά το 2014 η ΕΕΥΠ σχεδόν αποδεκατίστηκε. Η Γενική Επιθεώρηση στελεχώνεται πλέον με 17 μόνο επιθεωρητές, ενώ ο Τομέας Βόρειας Ελλάδας με 6, τη στιγμή που το άρθρο 4 του π.δ. 165/2003 και ο ν. 4014/2011 πρόβλεπε 78 θέσεις επιθεωρητών περιβάλλοντος και άλλων επιστημονικών ειδικοτήτων και 25 θέσεις λοιπού προσωπικού.
1) WWF Ελλάς, Ετήσια Έκθεση για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, Σεπτ. 2014)