Η εκπομπή Ραδιοεφημερίδα με την Αναστασία Κοτζακόλιου φιλοξένησε τον Χρήστο Νταλάκα, Χοροδιδάσκαλο – Λαογράφο, ο οποίος και αναφέρθηκε στην ιστορία και τις ρίζες του εθίμου «Κόλντα Μπάμπω», τις φωτιές των Χριστουγέννων.
Το έθιμο αναβιώνει σε πολλά χωριά της Εορδαίας, της Φλώρινας αλλά και της ευρύτερης Ελλάδας. Όπως εξήγησε ο κ. Νταλάκας, το έθιμο έχει αλλάξει στο πέρασμα του χρόνου, καθώς ξεκίνησε από τα κάλαντα που λεγόταν τότε, μιας και «κόλντα μπάμπω» σημαίνει «κάλαντα γιαγιά», πριν μετεξελιχθούν στα σημερινά.
Το έθιμο αναβιώνει τα μεσάνυχτα της 23ης Δεκεμβρίου, οπότε και έβγαιναν τα παιδιά, τότε ελεύθερα αγόρια που φορούσαν τις κάπες τους (μαλιότες), έπαιρναν τους τορβάδες τους και ένα ξύλινο μπαστουνάκι ώστε να χτυπήσουν πολύ δυνατά την πόρτα και να τους ακούσει η νοικοκυρά, η οποία ετοίμαζε τις κολντάσκες τα ψωμάκια της ημέρας σε στρόγγυλο σχήμα μόνο για το έθιμο. Κάθε νοικοκυρά τοποθετούσε στο πανέρι ή στο ρασέτο (χοντρό κόσκινο) έβαζε φρούτα της εποχής και ξηρούς καρπούς για να κεράσει τα παιδιά. Τα παιδιά περνούσαν όλα τα σπίτια του χωριού και όλα τα σπίτια περίμενα τα παιδιά για να τα κεράσουν.
Τα νοικοκυριά έδιναν μεγάλη αξία στις ευχές που λάμβαναν που αφορούσαν στη διαιώνιση της οικογένειας, την ευημερία και τον βιοπορισμό του σπιτιού. Το έθιμο ήταν ένα πρώτο ποδαρικό για τις εορτές που ακολουθούσαν όλο το δωδεκαήμερο. Τότε επίσης έβαζαν στο τζάκι το χριστόξυλο, το οποίο έπρεπε να καίει τις γιορτές.
Οι φωτιές άναβαν έπειτα, προκειμένου να παραμείνουν τα παιδιά παρέα, ενώ σήμερα το έθιμο που ανέλαβαν οι σύλλογοι περιλαμβάνει μουσική και φαγητό. Τότε τα παιδιά συγκεντρώνονταν σε μια φωτιά για να φάνε ότι είχαν μαζέψει στους τορβάδες.
Φέτος το έθιμο θα αναβιώσει, όπως είπε, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ερμακιάς, ο Σύλλογος Αγίου Χριστόφορου και Ολυμπιάδας.
