Η πρωτότυπη έκθεση Ζωγραφικής του Ποντιακής καταγωγής Αγιογράφου- Ζωγράφου Ελευθερίου Φουλίδη για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού που προκάλεσε έντονα συναισθήματα….
«…ο καθένας να έχει μέσα του κρυμμένο τον Ποντιακό Ελληνισμό, να έχει μέσα του έναν Ακρίτα, να αισθάνεται Ακρίτας όπου πάει και ότι και να κάνει και όλα θα πάνε καλά γιατί αυτή η φλόγα είναι τόσο δυνατή που δεν θα σβήσει ποτέ…»
Η Ιστορία δεν είναι απλά μια επιστήμη, είναι το φως της αλήθειας, είναι η φωνή των νεκρών μας, είναι ένα μεγάλο μάθημα, είναι τέχνη και αυτό μας αποδεικνύει ο Πόντιος Έλληνας Αγιογράφος – Ζωγράφος Ελευθέριος Φουλίδης με τα έργα του για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού.
Ο Ελευθέριος Φουλίδης γεννήθηκε στο Δρέπανο Κοζάνης, τα πρώτα ερεθίσματα τα πήρε από τον πατέρα του Θεόφιλο ο οποίος ήταν σκηνογράφος στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Από μικρή ηλικία, αξιοποιεί το ταλέντο ξεκινώντας μαθήματα Αγιογραφίας με έναν μαθητή του Φώτη Κόντογλου και το μέλλον του διαγράφεται λαμπρό. Αργότερα παντρεύεται την εκλεκτή της καρδιάς του Αθηνά Κουσίδου από το Πρωτοχώρι Κοζάνης, αποκτά τρία παιδιά και ξεκινάει το ταξίδι για μία διαφορετική ζωή. Λόγω της αγάπης και του πάθους που τρέφει για την Τέχνη, αλλά και με σκοπό την ανάδειξη αυτής, φεύγει στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Αγγλία όπου ζει και δρα εδώ και πολλά χρόνια. Η προσφορά του Ελευθέριου Φουλίδη στην ομογένεια του Λονδίνου και γενικότερα της Μ. Βρετανίας είναι ανεκτίμητη, αφού εκτός από τα έργα του, που κοσμούν πολλούς Ιερούς Ναούς, διδάσκει σε ομάδες ομογενών την τέχνη της Αγιογραφίας μεταλαμπαδεύοντάς τους τα νάματα της πολύτιμης Βυζαντινής Τέχνης.
Το Μάιο του 2015 πραγματοποίησε το μεγάλο του όνειρο και παρουσίασε στη γενέτειρά του, την Κοζάνη, έργα για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Η Έκθεση έλαβε χώρα στον εκθεσιακό χώρο της Στέγης Ποντιακού Ελληνισμού της Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης και η επιτυχίας της ήταν μεγάλη καθώς πάνω από 3.000 επισκέπτες ταξίδεψαν στην Ιστορία και δάκρυσαν μπροστά στο μεγαλείο των έργων του. Ο Ε. Φουλίδης κατάφερε να ζωγραφίσει τα συναισθήματα του κάθε ανθρώπου όταν ακούει, βλέπει και σκέφτεται για τους προγόνους του, βούτηξε το πινέλο στην ψυχή και ζωγράφισε αλήθεια, έγινε Ιστορικός και κάθε πίνακας του ένας τόμος Ιστορίας. Όποιος βρέθηκε στην Έκθεση είστε Ποντιακής καταγωγής είτε όχι, είτε άνθρωπος των Τεχνών είτε τυχαία, έφυγε μαθαίνοντας Ιστορία, την Ιστορία που δεν διδάσκεται στα παιδιά μας και σήμερα προσπαθούν να «γενοκτονήσουν».Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ε. Φουλίδης σε παλαιότερη συνέντευξη «…τις περισσότερες φορές συγκινούμαι, νιώθω να βουτάω το πινέλο στο αίμα του Ποντιακού Ελληνισμού…» και αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια γιατί κανένας δεν μπορεί να διαγράψει ότι έχει δημιουργηθεί με το ευλογημένο αίμα των αδικοχαμένων ψυχών που θυσιάστηκαν στο βωμό των πολιτικών συμφερόντων. Η Έκθεση «Από τον Ξεριζωμό στην Αναγέννηση» αποτελεί μια πρωτότυπη κίνηση στο χώρο και αφήνοντας μεγάλες εντυπώσεις στην Κοζάνη τώρα ταξιδεύει για σημαντικές Εκθέσεις σε Πανεπιστήμια του Εξωτερικού και όχι μόνο. Σίγουρα ευχόμαστε να επιστρέψει στην Ελλάδα και να φιλοξενηθεί από κάθε Σύλλογο γιατί τα θεμέλια του Πολιτισμού μας είναι η γνώση.
Με αφορμή την μοναδική εμπειρία που έζησα δίπλα στον σημαντικό αυτό άνθρωπο και καταξιωμένο καλλιτέχνη στην Έκθεση Ζωγραφικής μίλησα μαζί του θαυμάζοντας τη δύναμη της Τέχνης του και το μεγαλείο της ψυχής του.
Τι σημαίνει για έναν καταξιωμένο καλλιτέχνη που ζει και προοδεύει στο εξωτερικό Ποντιακός Ελληνισμός;
Αρχικά να πω, πως είμαι δύο φορές πρόσφυγας. Μία φορά που έφυγε ο παππούς μου από τον Πόντο και ήρθε στο Δρέπανο Κοζάνης και η δεύτερη φορά που έφυγα με την οικογένειά μου στο Λονδίνο, βέβαια με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Φυσικά, στο εξωτερικό νιώθουμε εντονότερα τη σημασία του να είσαι Έλληνας. Ο Ποντιακός Ελληνισμός, λοιπόν, σημαίνει για όλους μας ανθρωπιά, υπερηφάνεια, δύναμη, σεβασμός, αισιοδοξία, πίστη, όλες αυτές οι αξίες που μας κάνουν σωστούς ανθρώπους στην κοινωνία.
Η Έκθεση Ζωγραφικής “Από τον Ξεριζωμό στην Αναγέννηση” που έλαβε χώρα στη γενέτειρα σας, την Κοζάνη, ήταν ένα όνειρο ζωής όπως είχατε αναφέρει σε προηγούμενη συνέντευξη. Πως αισθάνεστε μετά από την επίτευξη του ονείρου σας;
Αυτή η Έκθεση ήταν ένα όνειρο ζωής καθώς από μικρός ως μαθητής δεν διδάχτηκα την Ιστορία, μου έλεγαν είσαι Πόντιος και δεν ήξερα γιατί. Αργότερα συνειδητοποίησα ότι ούτε τα παιδιά μου διδάχτηκαν για την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού και πάντα μέσα μου κρυβόταν ένα γιατί… γιατί Έλληνα δεν το έκανες αυτό; Ποιον φοβάσαι; Έτσι, μετά από μελέτη ξεκίνησα να ζωγραφίζω Ιστορία ώστε να βάλω και εγώ το λιθαράκι μου στον Πολιτισμό μας. Βλέποντας τον κόσμο να δακρύζει κοιτώντας τα έργα για αρκετή ώρα και δίνοντάς τους πληροφορίες για ιστορικά γεγονότα ένιωσα μεγάλη συγκίνηση διότι αυτό που ζωγράφισα είχε αγγίξει την καρδιά του. Απερίγραπτα συναισθήματα. Βέβαια, το όνειρο δεν σταματάει εδώ, στόχος μου είναι να κάνω περισσότερα έργα και να πάω όπου υπάρχει Ελληνισμός.
Η επισκεψιμότητα της Έκθεσης ήταν μεγάλη, πάνω από 3000 άτομα βρέθηκαν στον Εκθεσιακό χώρο της Στέγης Ποντιακού Ελληνισμού της Ευξείνου Λέσχης Κοζάνης για να θαυμάσουν από κοντά την ξεχωριστή αυτή δουλειά σας και όλοι έφευγαν βαθύτατα συγκινημένοι. Πως νιώσατε όταν βλέπατε τον κόσμο να εκδηλώνει τα συναισθήματα του;
Πώς να εκφράσω αυτά τα συναισθήματα, δεν μπορώ! Αισθάνομαι συγχρόνως τρομερή ηθική ικανοποίηση και συγκίνηση αλλά όχι υπερηφάνεια γιατί είμαι δεμένος με τα έργα μου και αυτά είναι έμπνευση που μου χάρισε ο Θεός. Πρώτα ο Θεός!
Κάθε έργο κατάθεση ψυχής, όπως είπαν πολλοί από τους επισκέπτες. Από που αντλείτε όλη αυτή τη δύναμη;
Πρώτα από το Θεό που μου δίνει δύναμη να εκτελέσω το έργο μου γιατί πολλές φορές δεν μπορώ να εμπνευστώ και τον επικαλούμαι και τότε με βοηθάει και είναι πάντα δίπλα μου στη ζωή μου. Επίσης, δύναμη αντλώ και από την ξενιτιά, αυτό είναι άλλο ένα μεγάλο όπλο!
Βλέποντας κανείς τους πίνακες παρατηρεί ότι η τέχνη σας είναι ανθρωποκεντρική. Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνετε μέσα από τα έργα σας;
Μέσα στα έργα μου προσπαθώ να συνδυάσω το τότε με το σήμερα και να δείξω πως η Ιστορία διδάσκει. Όλοι περνάμε δυσκολίες στη ζωή μας αλλά πάντα με την πίστη και την ελπίδα πατάμε γερά στα πόδια μας και συνεχίζουμε, έτσι όπως έκαναν και οι πρόγονοι μας πέρασαν πολλά αλλά πάτησαν γερά στα πόδια τους. Επίσης θέλω πολύ να δω νέους ζωγράφους να ζωγραφίζουν Ιστορία γιατί πολιτισμός δεν είναι μόνο η μουσική, ο χορός αλλά έχουμε πολλούς τρόπους για να αναδείξουμε, να διασώσουμε και να μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές τον Ποντιακό Ελληνισμό.
Μεγάλη παρατηρήθηκε η προσέλευση και ο ενθουσιασμός της νεολαίας από την ημέρα κιόλας των εγκαινίων. Αγκαλιάσατε τους νέους, δίνοντας τους συμβουλές, κίνητρα και σημαντικούς ρόλους στην Έκθεση. Είναι οι νέοι μας άξιοι συνεχιστές και μπορούν να προσφέρουν το πολιτιστικό γίγνεσθαι; Ποιο μήνυμα περνάτε στους νέους;
Έχω ενθουσιαστεί πολύ με τους νέους στην Κοζάνη. Ένα από τα πιο ευχάριστα πράγματα ήταν ότι η Έκθεση είχε πολλούς νέους επισκέπτες. Στα εγκαίνια της Έκθεσης βλέποντας και συνομιλώντας με τα παιδιά των Συλλόγων του Δρεπάνου και του Πρωτοχωρίου όπου πήραν μέρος, είδα όλο αυτό το πάθος, το μεράκι που έχουν για την παράδοση. Μετά μου προξένησε εντύπωση στη σκηνή όταν είδα να τραγουδάν νέα παλικάρια και να παίζουν μικρά παιδιά τα παραδοσιακά όργανα. Συγκινήθηκα όλα αυτά τα έκαναν μέσα από την καρδιά τους. Στη δεύτερη Έκθεση στο Δρέπανο είδα πόσο δεμένοι και αγαπημένοι είναι οι νέοι μεταξύ τους και συνειδητοποίησα ότι όλο αυτό γίνεται κάτω από τον κοινό στόχο και την αγάπη τους για την παράδοση. Το μήνυμα στους νέους είναι να πάρουν τα σκήπτρα και να μη φοβηθούν τίποτα, ο καθένας να έχει μέσα του κρυμμένο τον Ποντιακό Ελληνισμό, να έχει μέσα του έναν Ακρίτα, να αισθάνεται Ακρίτας όπου πάει και ότι και να κάνει και όλα θα πάνε καλά γιατί αυτή η φλόγα του Ποντιακού Ελληνισμό είναι τόσο δυνατή που δεν θα σβήσει ποτέ!
Ο Ελληνισμός είναι στενά συνδεδεμένος με τον χριστιανισμό και αυτό αποτυπώνεται στα έργα σας. Είναι σημαντική η πίστη για εσάς;
Δεν θα μπορούσα να κουνήσω ούτε το μικρό μου δαχτυλάκι αν δεν είχα τη συμπαράσταση του Χριστού, της Παναγίας και των Αγίων. Μία είναι η Ορθοδοξία, ο Αληθινός Θεός. Με βοήθησε ότι και να έκανα στη ζωή μου και το αισθάνομαι. Η πίστη είναι σημαντική για όλους τους ανθρώπους.
Κάθε πίνακας ένας τόμος Ιστορίας. Ξεχωρίζετε κάποιο από τα έργα σας;
Δεν υπάρχει έργο που μπορώ να ξεχωρίσω. Ένας πατέρας δεν ξεχωρίζει τα παιδιά του. Να σας πω όμως ένα που μπορώ να ξεχωρίσω λίγο είναι «Η Σταύρωση του Ποντιακού Ελληνισμού» που πήρα την ευλογία από τον π. Στέφανο, τον γέροντά μου. Ήθελα να ζωγραφίσω τη Σταύρωση του Ποντιακού Ελληνισμού και δεν είχα την έμπνευση. Έρχομαι στην Ελλάδα και πήγα στο Δρυόβουνο στην Ιερά Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και εκεί που λέγαμε άλλα με τον γέροντα του είπα στο τέλος ότι θέλω να ζωγραφίσω τη Σταύρωση του Ποντιακού Ελληνισμού ο γέροντας με κοίταζε σκεπτικός για λίγα λεπτά και μου έδωσε την ευλογία του, τότε ήξερα ακριβώς τι να κάνω. Γύρισα σπίτι και ήμουν μπροστά στον καμβά μου και σκέφτηκα πως ο Χριστός Σταυρώθηκε για όλο τον κόσμο έτσι κάπως και ο Ποντιακός Ελληνισμός «σταυρώθηκε» για όλο το Έθνος. Έτσι και το ζωγράφισα!
Πρώτη φορά είδαμε κάτι τόσο διαφορετικό για την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού με μεγάλη απήχηση στο κοινό και φυσικά ένα μάθημα Ιστορίας για τους “τεμπέληδες” μαθητές. Μετά από τη μεγάλη αυτή επιτυχία ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας; Αν μας έχει καλά ο Θεός στα 100 χρόνια που θα συμπληρωθούν από τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού να υπάρχω και εγώ με ένα έργο μου σε μια γωνιά της Ελλάδας.
Έχετε δηλώσει πως όταν ζωγραφίζετε βουτάτε το πινέλο στο αίμα των προγόνων. Αν βουτούσατε τώρα το πινέλο σας στη σημερινή κοινωνία τι θα ζωγραφίζατε;
Αυτή η απάντηση είναι τόσο δύσκολη όσο και εύκολη αλλά και πάλι θα έκανα την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού γιατί αυτή μας διδάσκει. Απλά αυτή τη φορά θα βουτούσατε το πινέλο μου στα χρώματα της Ειρήνης!
Κλείνετε τα μάτια και βλέπετε τον Ποντιακό Ελληνισμό σε δέκα χρόνια από τώρα πως πιστεύετε ότι θα είναι;
Πάλι θα πάρω ως παράδειγμα τους νέους από τους Συλλόγους Δρεπάνου και Πρωτοχωρίου που γνώρισα καλύτερα εδώ στην Ελλάδα με αφορμή την Έκθεση. Αν είναι αγαπημένοι και έχουν αυτό το πάθος θα είναι ανώτερα τα πράγματα. Παρατηρώ μικρά παιδάκια να παίζουν με ζήλο παραδοσιακά όργανα να τραγουδάνε ποντιακά να χορεύουν, να έχουν όρεξη να μάθουν για τους προγόνους τους. Φανταστείτε σε δέκα χρόνια από τώρα πως θα είναι ο Ποντιακός Ελληνισμός… νομίζω θα είναι πιο δυνατός!
Ευχαριστώ από καρδιάς τον Ε. Φουλίδη για την συνέντευξη, την εμπιστοσύνη του αλλά και για όλο το μάθημα ζωής που μου χάρισε προσωπικά αλλά και χαρίζει μέσα από την τέχνη του την ταπεινότητα του και τον τρόπο ζωής του σε όλους. Όποιος τον γνωρίσει από κοντά θα καταλάβει το μεγαλείο της ψυχής του!
Κατσογιάννου – Τριανταφύλλου Ευθυμία
(Έφη Πορτοράζ)
Ιστορικός
