Τι είναι;
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι μια πολύ χρήσιμη εξέταση για την παρακολούθηση της θεραπείας του Διαβήτη. Συνηθίζουμε να λέμε ότι εκφράζει τον μέσο όρο του σακχάρου, τους τελευταίους τρεις μήνες.
Πως δημιουργείται;
Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη, που βρίσκεται μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια του αίματος. Καθώς τα ερυθρά αιμοσφαίρια κυκλοφορούν στο αίμα, συναντούν την γλυκόζη, η οποία έχει την τάση να συνδέεται με τα μέρη της αιμοσφαιρίνης. Το ποσοστό της αιμοσφαιρίνης που έχει συνδεθεί με την γλυκόζη εκφράζει και την τιμή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης που μετράμε.
Φυσιολογικές τιμές θεωρούνται εκείνες κάτω του 5,7%, ενώ ο στόχος για άτομα με διαγνωσμένο διαβήτη είναι τιμές κοντά 7%.
Κάθε πότε πρέπει να κάνουμε την εξέταση;
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν διάρκεια ζωής περίπου τρεις μήνες. Έτσι, η εξέταση θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε τρεις μήνες, ώστε να δούμε ποια είναι η έκθεση των νέων αιμοσφαιρίων στη γλυκόζη. Όταν μετράμε την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι το 50% της τιμής οφείλεται στα επίπεδα σακχάρου τις τελευταίες 4 εβδομάδες, το 25% δύο μήνες πριν την μέτρηση και το 25% τον τρίτο μήνα πριν την μέτρηση.
Από τι επηρεάζεται;
Όταν η διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων μεταβάλλεται, αλλάζει και η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Σε περιπτώσεις έλλειψης βιταμίνης Β12, φυλλικού οξέος, αλκοολισμού και υποθυρεοειδισμού, η διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων αυξάνεται και μπορεί να προκύψουν μεγαλύτερες τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.
Αντίθετα, όταν η διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων μειώνεται, όπως συμβαίνει στη δρεπανοκυτταρική αναιμία, την αιμολυτική αναιμία από έλλειψη του ενζύμου G6PD, η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης μπορεί να είναι μικρότερη της αναμενόμενης. Απρόβλεπτη μπορεί να είναι η τιμή της γλυκοζυλιωμένης σε περιπτώσεις αναιμιών διαφόρων αιτιών.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι και η νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να επηρεάσει την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Τέλος, υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές μέτρησης στα εργαστήρια, που δίνουν διαφορετικές τιμές γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.
Πλεονεκτήματα από τη χρήση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;
- Καλύτερος δείκτης της συνολικής γλυκαιμικής έκθεσης
- Χαμηλή ενδο-ατομική διακύμανση (<2%)
- Καλύτερος δείκτης αξιολόγησης του κινδύνου πιθανών επιπλοκών. Δεν απαιτείται προγενέστερη νηστεία
- Καλή σταθερότητα μετά τη συλλογή του αίματος
- Επηρεάζεται λιγότερο από οξεία νόσο ή άγχος
- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάγνωση και παρακολούθηση της νόσου
- Σχετίζεται τόσο με τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας, όσο και με τα μεταγευματικά επίπεδα γλυκόζης.
Ποιά είναι τα επιθυμητά επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης;
Αυτό εξαρτάται από το λόγο για τον οποίο γίνεται η εξέταση.
-
Αν η εξέταση γίνεται, για να διαγνώσουμε αν ένας ασθενής έχει σακχαρώδη διαβήτη, η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης θα πρέπει να είναι κάτω από 6.
– Αν η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι ίση ή μεγαλύτερη από 6.5 αυτό σημαίνει πως ο ασθενής μας πιθανότατα έχει σακχαρώδη διαβήτη, αλλά θα πρέπει να επαναλάβει την εξέταση άλλη μία φορά για επιβεβαίωση
– Αν η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης είναι μεταξύ 5.7 και 6.4, ο ασθενής μας διατρέχει μεγάλο κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη και θα πρέπει να ενθαρρυνθεί στην υιοθέτηση συνηθειών που θα τον βοηθήσουν να προλάβει την εμφάνισή του (για παράδειγμα έναρξη άσκησης και προσπάθεια απώλειας βάρους, αν είναι υπέρβαρος). - Αν η εξέταση γίνεται, για να ελέγξουμε την επιτυχία της χορηγούμενης αγωγής σε ασθενή με γνωστό σακχαρώδη διαβήτη, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη θα πρέπει να είναι κατά κανόνα κάτω από 7. Είναι όμως σημαντική η εξατομίκευση του στόχου για την τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης για κάθε ασθενή, καθώς είναι αναγκαίο σε πολλές περιπτώσεις να επιζητούμε χαμηλότερα ή σπανίως υψηλότερα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Σε ασθενείς με μεγάλη διάρκεια διαβήτη, με ιστορικό σοβαρών υπογλυκαιμιών μειωμένο προσδόκιμο επιβίωσης, επιπλοκές σε προχωρημένο στάδιο και βαριά συνυπάρχοντα νοσήματα, η τιμη στόχος της HbA1c είναι 7,0-7,5%.
Συμπέρασμα
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι ένας εξαιρετικά χρήσιμος δείκτης για την παρακολούθηση της διαχείρισης του διαβήτη , θα πρέπει όμως να ερμηνεύεται με μεγάλη περίσκεψη από τον γιατρό, σε συνδυασμό με τις μετρήσεις σακχάρου που κάνει μόνος του ο ασθενής στο σπίτι.
ΓΟΥΓΟΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Ειδικός Παθολόγος
Εξειδικευθείς στον Σακχαρώδη Διαβήτη
